Ngày 6/6, cuộc họp quan trọng gặp mặt 174 cán bộ dự kiến là lãnh đạo chủ chốt của 58 xã, phường sau sáp nhập do Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định tổ chức không chỉ là sự kiện hành chính thông thường, mà là dấu mốc của một bước ngoặt cải cách hành chính sâu rộng.
“Chính quyền hai cấp” – Đòi hỏi mới, vai trò mới
Từ ngày 1/7, Bình Định sẽ chấm dứt mô hình chính quyền ba cấp quen thuộc (tỉnh – huyện – xã), chuyển sang hoạt động theo mô hình hai cấp: tỉnh và xã/phường. Điều này đồng nghĩa với việc xã, phường mới không còn là “cấp cuối” trong hệ thống hành chính, mà thực chất phải vận hành như “chính quyền cấp tỉnh thu nhỏ”. Họ sẽ gánh vác một phần công việc của huyện, thực thi nhiệm vụ phân quyền từ tỉnh và cả khối lượng hành chính hiện tại.
Đây là cuộc “thay áo” đầy thách thức, bởi từ lâu, xã/phường vốn chỉ đóng vai trò hành chính cơ bản, thường thiếu cả nguồn lực lẫn nhân sự chất lượng cao.
Nay, sự kỳ vọng vào “chính quyền cơ sở” đang đặt lên vai họ trọng trách lớn hơn bao giờ hết: Không chỉ triển khai, mà phải chủ động quyết định và chịu trách nhiệm.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Phạm Anh Tuấn nói thẳng: "Thời kỳ đứng nhìn, chờ chỉ đạo đã qua". Phát biểu này không phải khẩu hiệu, mà là tinh thần cốt lõi của cải cách lần này – chuyển đổi từ hành chính thụ động sang quản trị chủ động.
Một điểm đột phá mang tính cải cách sâu là việc Bình Định triển khai đánh giá hiệu quả công việc (KPI) đến tận từng Bí thư và Chủ tịch UBND xã, phường. Trong bối cảnh hơn 3.000 đầu việc được phân cấp từ Trung ương về địa phương, việc siết kỷ luật công vụ không thể dừng ở mức “nhắc nhở” mà phải có cơ chế đo lường cụ thể, minh bạch.
Điều này không chỉ giúp nâng cao trách nhiệm cá nhân, mà còn là bước đầu tiên để xây dựng nền công vụ thực chất – nơi mỗi cán bộ biết rằng sự trì trệ, chậm trễ hay thiếu quyết đoán sẽ bị hệ thống “điểm danh”, “chấm điểm” và thậm chí là thay thế.
Không hoàn thành nhiệm vụ, lãnh đạo xã/phường sẽ phải “trả ghế” – là tuyên bố cứng rắn nhưng cần thiết để loại bỏ tư tưởng “đánh trống ghi tên” vốn tồn tại dai dẳng trong bộ máy cơ sở nhiều năm qua.
Cán bộ – Chìa khóa thành bại của cải cách
Đáng chú ý, cải cách ở Bình Định không dừng ở việc nhập xã, gộp phường hay điều chuyển cán bộ.
Tỉnh này còn đang thực hiện đồng bộ việc sắp xếp lại toàn bộ các đơn vị sự nghiệp công lập, từ y tế, giáo dục đến văn hóa – một phần thiết yếu để giảm chồng chéo, tăng hiệu quả phục vụ người dân.
Việc chuyển các Trung tâm y tế huyện về Sở Y tế, thành lập lại các Trạm y tế cấp xã, hay tổ chức lại Trung tâm giáo dục thường xuyên là minh chứng cho nỗ lực không chỉ “thu gọn đầu mối” mà còn “nắn lại dòng chảy” quản lý. Đây là hướng đi cần thiết để chấm dứt mô hình cũ vốn bị phân mảnh và cồng kềnh.
Cả Bí thư Tỉnh ủy Bình Định Hồ Quốc Dũng và Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Anh Tuấn đều nhấn mạnh yếu tố con người là trung tâm của thành công cải cách. Với phương châm “cán bộ dám đi xa mới trưởng thành”, Bình Định không ngại điều động cán bộ trẻ, có năng lực đến những nơi khó khăn – coi đó là môi trường rèn luyện thực chất.
Chính việc đưa cán bộ cấp tỉnh về xã/phường, điều chuyển cán bộ huyện đi xa để học hỏi và thử thách… đang cho thấy quan điểm rõ ràng: Vị trí không còn là quyền lợi, mà là trách nhiệm.