Cải tạo, xây mới các chung cư được thực hiện theo phương thức nào?

Đó là phát biểu của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tại buổi làm việc với Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan về tiếp thu, giải trình ý kiến của đại biểu Quốc hội về dự Thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) ngày 31/7.

Báo cáo về dự án Luật, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh cho biết cơ quan soạn thảo sẽ tiếp tục làm rõ khái niệm về nhà ở có mục đích sử dụng hỗn hợp, nhà ở cũ thuộc sở hữu Nhà nước; bổ sung khái niệm nhà ở cho lực lượng vũ trang, nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước; bỏ khái niệm thành viên hộ gia đình.

Các ý kiến của đại biểu Quốc hội, Bộ Xây dựng đã tiếp thu, chỉnh lý các điều khoản liên quan đến chính sách sở hữu: Bảo hộ quyền sở hữu, thời điểm xác lập quyền sở hữu; quyền trách nhiệm của cơ quan đại diện chủ sở hữu nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước; sở hữu nhà ở của tổ chức, cá nhân nước ngoài.

Trong phát triển nhà ở, đã bỏ quy định địa phương lấy ý kiến Bộ Xây dựng trước khi ban hành Chương trình phát triển nhà ở địa phương để bảo đảm phân cấp, phân quyền. Một số quy định chính sách phát triển nhà ở đã được tiếp thu, bổ sung liên quan đến phát triển nhà ở thương mại, hình thức sử dụng đất xây dựng nhà ở thương mại, phát triển nhà ở công vụ, nhà ở tái định cư.

Đối với chính sách cải tạo xây lại nhà chung cư, Bộ Xây dựng bổ sung thêm một mục về di dời, cưỡng chế di dời, phá dỡ nhà chung cư nhằm quy định cụ thể trách nhiệm của chính quyền địa phương; bỏ quy định tiêu chí riêng lựa chọn chủ đầu tư; bổ sung quy định ưu đãi đối với chủ đầu tư được phép bán căn hộ chung cư sau khi đã bố trí tái định cư và không phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích dịch vụ, thương mại.

Tại buổi làm việc, các đại biểu thảo luận về một số vấn đề còn ý kiến khác nhau liên quan đến quy định trách nhiệm của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại, khu đô thị trong phát triển nhà ở xã hội; trách nhiệm của UBND cấp tỉnh trong phát triển nhà ở xã hội; ưu đãi chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang; chính sách xây dựng nhà lưu trú cho công nhân khu công nghiệp…

Phát biểu kết luận, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng, Cơ quan soạn thảo phải rà soát, bổ sung các quy định nhằm khắc phục những bất cập, hạn chế, chậm trễ so với thực tiễn quản lý lĩnh vực nhà ở; tiếp tục thể chế hoá hơn nữa các chủ trương, quan điểm lớn của Đảng, Nhà nước về nhà ở (nhà ở xã hội, nhà công vụ, ký túc xá cho công nhân, sinh viên…).

Phó Thủ tướng cho rằng cần tính toán kỹ chính sách nhà ở cho các đối tượng khác nhau như người có thu nhập thấp ở đô thị và nông thôn, người thuộc diện tái định cư, lực lượng vũ trang, người lao động, sinh viên…, xây dựng tiêu chí phù hợp, cụ thể, bình đẳng.

Về quy định cải tạo, xây mới chung cư cũ, Phó Thủ tướng cho rằng, dự thảo Luật cần thiết kế theo hướng: Nhà nước di dời người dân ra khỏi các chung cư cũ để bảo đảm an toàn tính mạng, còn hoạt động cải tạo, xây mới chung cư thì thực hiện theo thoả thuận dân sự giữa chủ đầu tư và các hộ dân. Nhà nước cũng có chính sách hỗ trợ nhà đầu tư, công khai tiêu chí những chung cư cũ buộc phải di dời, thực hiện cải tạo, xây mới.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý, cơ quan soạn thảo bổ sung, làm rõ các loại dự án đầu tư nhà ở và chính sách, định hướng kèm theo phải tuân thủ theo các luật chuyên ngành; bảo đảm sự đồng bộ các dự án nhà ở với cơ sở hạ tầng xã hội, giao thông, văn hoá, thông tin…; quy định rõ ràng thiết chế quản lý các khu chung cư, khu phức hợp trên cơ sở phân định rõ phần thuộc sở hữu chung, phần thuộc sở hữu của người dân; làm rõ giao dịch nhà ở được hình thành từ nguồn ngân sách Nhà nước…

Đồng thời nhấn mạnh, dự thảo Luật cần có tầm nhìn về xu thế nhà ở trong tương lai mang thông điệp môi trường "trong nhà có vườn, trong đô thị có rừng, trong rừng có thành phố, phù hợp với hệ thống cơ sở hạ tầng phát triển hiện đại, sử dụng các loại năng lượng mới, năng lượng tái tạo.

Phó Thủ tướng cũng đề cập đến những bất cập, xung đột trong hoạt động quản lý, vận hành, khai thác nhà chung cư hiện nay; vấn đề đặt ra trong bảo đảm an toàn, phòng chống cháy nổ, môi trường…Yêu cầu đặt ra phải khắc phục những bất cập nêu trên và bảo đảm sự tương thích các quy định liên quan đến giao dịch nhà ở với pháp luật kinh doanh bất động sản…