Cần quan tâm đến chất lượng của các Chương trình mục tiêu Quốc gia

UBTVQH cho ý kiến về Báo cáo kết quả giám sát bước đầu về “Việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030”.

Trình bày Báo cáo, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm – Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát của Quốc hội cho biết, việc triển khai các Chương trình mục tiêu quốc gia đã góp phần nâng cao nhận thức, huy động sự vào cuộc của hệ thống chính trị, người dân, doanh nghiệp trong phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo ở vùng nông thôn, miền núi khó khăn và đặc biệt khó khăn.

Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có những tồn tại, hạn chế trong triển khai 3 Chương trình mục tiêu quốc gia như: dù Ban Chỉ đạo Trung ương và cấp tỉnh đã được kiện toàn, thành lập Ban Chỉ đạo cấp huyện và phân công cán bộ xã phụ trách các Chương trình, nhưng việc thành lập bộ phận giúp việc chưa có sự thống nhất giữa các địa phương, dẫn đến thiếu thống nhất trong chỉ đạo, điều hành. Cán bộ theo dõi từ huyện đến xã thường xuyên thay đổi nên công tác tham mưu, giúp việc trong chỉ đạo điều hành thiếu tính liên tục, kịp thời.

Năng lực một số cán bộ theo dõi các Chương trình mục tiêu quốc gia còn nhiều hạn chế so với yêu cầu, nhất là ở các tỉnh, huyện, xã nghèo miền núi, biên giới đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chỉ đạo, điều hành triển khai thực hiện Chương trình.

Cán bộ giúp việc Ban Quản lý cấp xã để thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia chủ yếu làm việc theo chế độ kiêm nhiệm, nên công tác tổng hợp, báo cáo số liệu đôi khi chưa đầy đủ, còn có tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm, né tránh.

Qua giám sát, nhiều địa phương phản ánh số lượng văn bản quản lý ban hành quá nhiều (trên 300 văn bản của cả Trung ương và địa phương), trong khi đó, nhiều nội dung hướng dẫn chưa rõ ràng, khó thực hiện, có những nội dung dù đã được sửa đổi, bổ sung nhưng địa phương vẫn không triển khai được, thậm chí có nội dung sau khi được sửa đổi, bổ sung thì quy định còn chặt chẽ, khó thực hiện hơn.

Các Ủy viên UBTVQH đánh giá cao Đoàn giám sát đã rất nỗ lực, công tâm và trách nhiệm, hoàn thiện Báo cáo kết quả giám sát bước đầu về việc triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Đoàn giám sát của Quốc hội cần làm rõ, tại sao phải ban hành nhiều văn bản đến như thế, nhất là khi trong 3 Chương trình mục tiêu quốc gia thì chỉ có Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là chương trình mới, hai Chương trình còn lại là tiếp tục thực hiện.

Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị, Đoàn giám sát cần quán triệt chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, qua giám sát cần làm rõ có tình trạng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, để chậm công việc, cản trở việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết công việc của dân, doanh nghiệp hay không?

“Không chỉ với chuyên đề giám sát 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, các chuyên đề giám sát khác cũng cần lưu ý vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu rõ, mong muốn của UBTVQH là có một Nghị quyết sắc sảo, kiến nghị, đề xuất đúng và trúng để thúc đẩy các CTMTQG, trong đó tập trung vào xác định mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ của các CTMTQG như xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo giai đoạn này khác gì so với giai đoạn trước.

Về giải quyết đất ở, đất sản xuất cho đồng bào dân tộc, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, điểm mới trong kết luận gần đây của lãnh đạo liên quan đến nội dung này còn gắn với trách nhiệm UBND cấp tỉnh, do đó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần làm nổi bật lên trong Báo cáo.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý cần quan tâm đến chất lượng của các CTMTQG. Đề nghị cần làm rõ các quan điểm lớn như: quan điểm xây dựng nông thôn mới gắn với tái cơ cấu mạnh mẽ ngành nông nghiệp; phải có ít nhất 1 Hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới, hoạt động có hiệu quả, gắn với sinh kế và đời sống ở đó; Xây dựng nông thôn mới phải đặt trong quan hệ với phát triển đô thị và kinh tế đô thị…