Phóng viên Báo Công lý đã có cuộc trao đổi với Đại tá Nguyễn Thanh Phong – Chính ủy Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Tây Ninh về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trong các thời kỳ chiến tranh ở Campuchia.
Phóng viên: Trong những năm qua, Bộ chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Tây Ninh đã triển khai thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ như thế nào?
Đại tá Nguyễn Thanh Phong: Trong những năm qua, Ban Chỉ đạo 5 tỉnh đã tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc Quyết định 1237/QĐ/TTg ngày 27/7/2013 của Thủ tướng Chính phủ và chỉ đạo, hướng dẫn của các cơ quan cấp trên về nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh và các tỉnh của Campuchia.
Trên cơ sở quán triệt, thực hiện kế hoạch của Ban Chỉ đạo Quốc gia 5, Ban Chỉ đạo 5 Quân khu 7, Ban Chỉ đạo 5 tỉnh đã xây dựng kế hoạch tổ chức triển khai đến các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan.
Ban Chỉ đạo 5 tỉnh luôn duy trì tốt mối quan hệ đối ngoại, thường xuyên phối hợp, trao đổi với chính quyền, Ban Chuyên trách, Quân đội Hoàng gia Campuchia mà trực tiếp là Quân khu 2, Quân khu 4, Quân khu 5 về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở Camphuchia. Trước khi đưa hai Đội K70, K71 sang Campuchia thực hiện nhiệm vụ, Ban Chỉ đạo 5 tỉnh tổ chức đoàn cán bộ sang Campuchia bàn bạc, trao đổi, thống nhất ký kết kế hoạch thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong từng giai đoạn.
Phóng viên: Lực lượng thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ gồm những ai? Khó khăn trong công tác triển khai thực hiện?
Đại tá Nguyễn Thanh Phong: Ban Chỉ đạo 5 tỉnh được Quân khu 7 tăng cường Đội K70 cùng Đội K71 của Bộ CHQS tỉnh, quân số mỗi đợt thực hiện nhiệm vụ từ 80 đến 90 đồng chí. Đây là lực lượng chuyên trách tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Cạnh đó, Bộ CHQS tỉnh thường xuyên, kịp thời điều chỉnh, bổ sung lực lượng chuyên trách tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Đội K71) thay thế hạ sĩ quan, chiến sĩ hoàn thành nghĩa vụ quân sự.
Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ hiện nay gặp nhiều khó khăn, do chiến tranh đã lùi xa, tốc độ đô thị hóa nhanh và xây dựng các công trình phục vụ kinh tế, dẫn đến địa hình, địa vật thay đổi nhiều; các nhân chứng cung cấp thông tin đã qua đời hoặc già yếu, trí nhớ kém làm cho việc xác định vị trí nơi chôn cất hài cốt liệt sĩ ngày càng khó khăn; công tác tìm kiếm, quy tập tại Campuchia thời tiết khắc nghiệt; các đảng phái đối lập với Đảng nhân dân Campuchia tuyên truyền vận động gây chia rẽ nội bộ, ảnh hưởng đến công tác phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân cung cấp thông tin và kết quả tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Phóng viên: Những kết quả đạt được trong công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ của Bộ CHQS tỉnh?
Đại tá Nguyễn Thanh Phong: Qua 22 giai đoạn tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, Bộ CHQS tỉnh -Thường trực Ban chỉ đạo 5 tỉnh đã phối hợp chặt chẽ các tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền vận động nhân dân cung cấp thông tin về liệt sĩ và mộ liệt sĩ trên địa bàn và ở Campuchia, thực hiện tốt việc thu thập thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ phục vụ cho công tác tìm kiếm và quy tập hài cốt liệt sĩ.
Từ năm 2001 đến nay đã tiếp nhận và xử lý 7.646 thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ (4.000 thông tin ở các tỉnh thuộc Vương quốc Canpuchia, 3.646 thông tin trên địa bàn tỉnh Tây Ninh). Qua đó, đã quy tập được 6.205 hài cốt liệt sĩ (5.079 hài cốt liệt sĩ được tìm kiếm, quy tập ở Campuchia (Đội K70: 2128; Đội K71: 2951); 1.126 hài cốt liệt sĩ, 1 hố chôn và 1 bãi mộ tập thể được tìm kiếm, quy tập ở trong nước.
Riêng năm 2023, hai Đội K70 và K71 đã tổ chức tìm kiếm, quy tập 142 hài cốt liệt sĩ tại các tỉnh thuộc vương quốc Campuchia.
Có được kết quả trên là sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời của Bộ Tư lệnh Quân khu 7, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, trực tiếp là của Ban Chỉ đạo 5 tỉnh và sự quyết tâm cao của cán bộ, chiến sĩ Đội K70 và K71.
Phóng viên: Công tác dân vận kết hợp với công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ được thực hiện như thế nào?
Đại tá Nguyễn Thanh Phong: Ban Chỉ đạo 5 tỉnh chỉ đạo Bộ CHQS tỉnh thường xuyên theo dõi, quản lý, điều hành cấp ủy, chỉ huy hai Đội K70, K71 luôn tăng cường giáo dục cho cán bộ, chiến sĩ chấp hành nghiêm các quy định, chính sách đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế của Đảng và Nhà nước ta.
Ngoài nhiệm vụ quy tập, phải tích cực làm tốt công tác dân vận, luôn tôn trọng phong tục, tập quán của nhân dân Campuchia, bằng những việc làm thiết thực, cụ thể tạo ấn tượng tốt đẹp đối với chính quyền, nhân dân nước sở tại như tổ chức khám chữa bệnh cấp thuốc miễn phí cho 13.794 lượt người dân, với trị giá 634 triệu đồng; thăm, tặng quà Nhà chùa, sư sãi, chính quyền, nhân dân của nước bạn 460 triệu đồng; giúp đỡ nhân dân sữa nhà ở, thu hoạch vụ mùa với 7.480 ngày công lao động;
Tổ chức giao lưu bóng đá, bóng chuyền; giao lưu văn hóa, văn nghệ; phối hợp chặt chẽ với lực lượng bảo vệ và các cấp chính quyền địa phương của nước bạn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động để người dân cung cấp thông tin liên quan đến mộ liệt sĩ. Từ những việc làm thiết thực trên được nhân dân Campuchia yêu quý, tô thắm thêm hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng nhân dân Campuchia.
Phóng viên: Các giải pháp thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong thời gian tới?
Đại tá Nguyễn Thanh Phong: Đơn vị sẽ tiếp tục quán triệt sâu sắc Chỉ thị số -CT/TW ngày /5/2013 của Bộ Chính trị về tiếp tục đẩy mạnh công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; Quyết định 1237 và Quyết định 0 của Thủ tướng Chính phủ; các văn bản quy định, hướng dẫn về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Làm tốt công tác giáo dục, định hướng cho cán bộ, chiến sĩ bộ phận chuyên trách tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xây dựng phẩm chất chính trị, có khả năng nghiệp vụ trong tổ chức tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên nước bạn Campuchia. Trước tình hình dịch bệnh còn phức tạp, khó lường Bộ CHQS tỉnh xác định công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, kết luận địa bàn trong nước là nhiệm vụ trọng tâm.
Tăng cường kết nối thông tin; khai thác và tận dụng tối đa các nguồn thông tin xác thực. Chủ động kết nối, khai thác các kênh, các nguồn thông tin từ các tổ chức, cá nhân, cựu chiến binh ở trong nước và ngoài nước để thu thập thông tin, tài liệu có liên quan đến quân nhân Việt Nam hy sinh, mất tin, mất tích trong chiến tranh, phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin.
Thường xuyên kiện toàn tổ chức, biên chế đội quy tập, tổ chức huy động lực lượng phù hợp, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ; xây dựng kế hoạch tìm kiếm, quy tập cụ thể, sát với từng địa bàn và thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ đã xác minh, kết luận.
Sau từng đợt, từng giai đoạn, tham mưu kịp thời cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Ban Chỉ đạo 5 tỉnh tổ chức Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ bảo đảm chu đáo, chặt chẽ, trang trọng, đúng nghi thức và đạt ý nghĩa giáo dục cao.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Đại tá.