Văn hóa- Thể thao

Độc đáo "kiệu bay" trong lễ hội truyền thống Năm làng Mọc

Dương Dũng • 11/03/2025 - 17:13

Sáng 11/3/2025, tại di tích lịch sử văn hóa quốc gia đình Phùng Khoang (quận Nam Từ Liêm, Hà Nội), Lễ khai mạc Lễ hội truyền thống Năm làng Mọc năm Ất Tỵ 2025 đã diễn ra theo đúng nghi thức truyền thống, với sự tham dự của hàng nghìn người dân địa phương...

Tục kết chạ đầy tình nghĩa

Dự lễ khai mạc có Bí thư Quận ủy Nam Từ Liêm Nguyễn Quang Hiếu; Phó Chủ tịch UBND quận Nam Từ Liêm Đỗ Thị Thuý Hà; Phó Chủ tịch UBND quận Thanh Xuân Đặng Khánh Hòa; đại diện Ban quản lý di tích lịch sử các đình (Quan Nhân, Giáp Nhất, Cự Chính, Phùng Khoang) và đông đảo quần chúng nhân dân địa phương.

Lễ khai mạc diễn ra trong sáng ngày 11/3/2025.

Lễ hội Năm làng Mọc được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 1727/QĐ-BVHTTDL ngày 27/5/2021.

Lễ hội Năm làng Mọc năm Ất Tỵ 2025 diễn ra từ ngày 09/3/2025 đến ngày 11/3/2025 (tức từ ngày 10/2 đến ngày 12/2 năm Ất Tỵ) tại đình Phùng Khoang với nhiều nghi thức tế lễ và trò chơi dân gian độc đáo như: Lễ rước kiệu; tế hội đồng; múa hát và các trò chơi dân gian,...

Tiết mục văn nghệ đặc sắc trong lễ khai mạc.

Lễ hội Năm làng Mọc được hình thành từ tục kết chạ giữa năm làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang, vừa kết thân, vừa tương trợ lẫn nhau. Mỗi làng thờ một vị thành hoàng làng riêng.

Làng Giáp Nhất thờ Phùng Luông - vị tướng dưới thời Bố Cái Đại Vương Phùng Hưng; làng Cự Chính thờ Đức Thánh Lã Đại Liệu - nha tướng dưới thời Ngô Quyền; làng Quan Nhân thờ Trung Nghĩa Đại Vương Hùng Lãng Công - người có công đánh giặc Nam Chiếu và dưới phủ thờ phu nhân là Thánh bà Trương Mỵ Nương; làng Phùng Khoang thờ Đoàn Thượng tướng quân.

Ước nguyện về một cuộc sống “người yên vật thịnh”

Lễ hội phản ánh ước nguyện về một cuộc sống “người yên vật thịnh” của người dân và cộng đồng. Lễ hội là môi trường lưu giữ và trao truyền các nghi lễ, nghệ thuật trình diễn dân gian, trò diễn dân gian, các giá trị lịch sử, văn hóa... đến các thế hệ kế tiếp.

Anh Nguyễn Huy Văn (Cư trú phố Phùng Khoang) chia sẻ, điều đặc sắc nhất trong hội làng của anh chính là hình ảnh 'kiệu bay'. Ngay từ sáng sớm, anh và gia đình đã tạm gác lại công việc để tham gia lễ hội, bởi đây là một sự kiện chỉ diễn ra 5 năm một lần.

Chị Mai Thu Hà (trú tại phố Quan Nhân) cho biết: "Đây là lễ hội truyền thống của làng nên tôi cũng bố trí công việc để tham gia, chung sức vào các hoạt động. Tôi thật sự xúc động khi được dự hội làng và cảm nhận được sự gắn kết giữa người dân và những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng".

Một số hình ảnh trong lễ khai hội sáng ngày 11/3/2025:

Từ rất sớm, các làng đã khởi hành lễ rước về đình làng Phùng Khoang.

Lễ hội được tổ chức trọng thể nhằm rước các Thánh du xuân và thưởng lãm cảnh quan 5 làng và cầu cho quốc thái dân an…

Lễ hội là môi trường lưu giữ và trao truyền các nghi lễ, nghệ thuật trình diễn dân gian, trò diễn dân gian, các giá trị lịch sử, văn hóa đến các thế hệ kế tiếp

Lễ hội phản ánh ước nguyện của người dân và cộng đồng về một cuộc sống “người yên vật thịnh”.

Đặc biệt trong xã hội hiện đại, nhịp sống đô thị hóa, việc người dân tại đây nô nức, háo hức tham gia lễ hội là điều kiện để mỗi người gắn kết với nhau, lan tỏa tình thân ái của hàng xóm láng giềng, hình thành, củng cố một cộng đồng thống nhất cùng xây dựng cuộc sống, duy trì thuần phong mỹ tục của địa phương.

Mỗi mùa lễ hội, người dân trong vùng cũng có dịp để vui chơi, rèn luyện tinh thần vì cộng đồng đồng thời giáo dục con cháu về truyền thống tương thân tương ái hỗ trợ lẫn nhau rất đáng trân trọng và tự hào của người Hà Nội xưa, khẳng định nét văn hóa đó tiếp tục được trao truyền, tiếp nối trong hiện tại.

Lễ hội năm làng Mọc đáp ứng nhu cầu tâm linh của dân làng và cả Nhân dân khu vực lân cận, tăng cường mối liên kết giữa các cộng đồng người. Lễ hội là môi trường lưu giữ và trao truyền các nghi lễ, nghệ thuật trình diễn dân gian, trò diễn dân gian, các giá trị lịch sử, văn hóa... đến các thế hệ kế tiếp.

Đoàn rước trải dọc trên phố Phùng Khoang.

Tham gia lễ hội giúp người dân gắn kết với nhau để hình thành, củng cố một cộng đồng thống nhất cùng xây dựng cuộc sống, duy trì thuần phong mỹ tục của địa phương. Các trò diễn trong lễ hội như con đĩ đánh bồng mang tính chất phồn thực, cầu mong cho một năm mới ấm no, hạnh phúc.

Lễ hội năm làng Mọc xưa gồm các làng Giáp Nhất, Chính Kinh, Cự Lộc, Quan Nhân và Phùng Khoang; sau Cự Lộc và Chính Kinh nhập lại thành Cự Chính nên còn bốn làng: Giáp Nhất, Cự Chính, Quan Nhân và Phùng Khoang

Trong lễ hội 5 làng Mọc, các màn kiệu bay, kiệu quay rất hấp dẫn. Người và kiệu khi chạy quay vòng, lúc lại tiến, lui ào ào…

Cũng như các lễ hội truyền thống của cả nước, “Lễ hội 5 làng Mọc” là lễ hội dân gian được Nhân dân địa phương nắm giữ, thực hành, trao truyền qua các thế hệ.

Trong cả ngày chính hội (ngày 12 Âm lịch), 5 kiệu bát cống (kiệu rước áo) và 5 kiệu long đình (kiệu rước bát hương) của các làng sẽ liên tục đi trên các tuyến phố quanh các đình làng. Nhiều người dân liên tục bám theo, hô to tên làng mình để cổ vũ mỗi khi kiệu có động thái mới.

Với giá trị tiêu biểu, Lễ hội năm làng Mọc được Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 1727/QĐ-BVHTTDL ngày 27 tháng 5 năm 2021.

Mỗi lần tổ chức hội kết chạ, các làng thay phiên nhau đăng cai. Đình làng đăng cai sẽ là nơi tập trung kiệu của các làng "anh em" sau khi rước từ đình làng mình và đi qua khắp các con phố. Năm nay Phùng Khoang là làng đăng cai.

Trong lễ hội 5 làng Mọc nét đặc sắc chính là màn “kiệu bay”. Những cỗ kiệu múa như bay trên đường đi, thoắt tiến thoắt lui, lúc chạy băng băng, lúc quay tròn linh hoạt và uyển chuyển.