Đột quỵ ngày một tăng và trẻ hóa

Theo ThS.BS Đoàn Thị Bích – Trưởng khoa Thần kinh – Đột quỵ Bệnh viện Đa khoa Thanh Hóa, mỗi năm đơn vị tiếp nhận trên 7.000 lượt bệnh nhân, trong đó bệnh nhân đột quỵ chiếm khoảng 47%, với khoảng % số ca đột quỵ cấp được điều trị bằng tiêu sợi huyết hoặc can thiệp nội mạch tái thông mạch máu não.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi máu không được cung cấp đầy đủ đến não, dẫn đến tổn thương tế bào não. Có hai loại đột quỵ chính: đột quỵ thiếu máu cục bộ (do tắc nghẽn mạch máu) và đột quỵ xuất huyết (do vỡ mạch máu).

Nguyên nhân do tích tụ mỡ trong thành mạch máu gây hẹp lòng mạch, làm giảm lưu lượng máu đến não. Huyết khối hình thành trong mạch máu não có thể gây tắc nghẽn. Một cục máu đông từ nơi khác trong cơ thể (thường từ tim) di chuyển đến não và gây tắc nghẽn.

Thêm vào đó, áp lực máu cao có thể làm yếu mạch máu, dẫn đến vỡ mạch. Phình mạch não có thể vỡ và gây chảy máu trong não. Chấn thương đầu có thể gây tổn thương mạch máu và dẫn đến xuất huyết.

Nguy cơ đột quỵ tăng theo tuổi. Một số bệnh nhân do tiền sử gia đình có người bị đột quỵ có thể làm tăng nguy cơ. Các bệnh như tiểu đường, bệnh tim, rối loạn lipid máu có thể làm tăng nguy cơ.

Ngày nay, đột quy tăng cao và trẻ hóa phần lớn do lối sống không lành mạnh, hút thuốc, chế độ ăn uống không đảm bảo, thiếu vận động và uống rượu quá mức đều là những yếu tố nguy cơ. Cuộc sống căng thẳng mãn tính có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch. Như rung nhĩ có thể tạo ra cục máu đông.

Việc nhận biết các yếu tố nguy cơ và có lối sống lành mạnh là rất quan trọng để giảm nguy cơ đột quỵ. Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu nào của đột quỵ, như nói khó, yếu một bên cơ thể hoặc mất thăng bằng, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay lập tức.

Đột quỵ não là một cấp cứu y tế khẩn cấp, hiện đang là nguyên nhân tử vong đứng thứ hai và gây tàn phế hàng đầu trên toàn cầu. Việc điều trị đột quỵ được ví như một cuộc chạy đua với thời gian, bởi “thời gian là não” – mỗi phút trôi qua có thể khiến hàng triệu tế bào thần kinh bị hoại tử không thể hồi phục.

Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào việc phát hiện sớm, xử trí kịp thời và tổ chức quy trình can thiệp chặt chẽ. Trong đó, tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch cần được tiến hành trong “cửa sổ vàng” trước 4–5 giờ đầu, đồng thời cân nhắc can thiệp nội mạch lấy huyết khối với các trường hợp tắc mạch lớn, nhằm tái thông mạch máu não nhanh chóng.

Việc điều trị đột quỵ đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa nhiều chuyên khoa: Chẩn đoán hình ảnh giúp xác định nhanh vùng tổn thương; Can thiệp thần kinh thực hiện tái thông mạch máu não; Ngoại thần kinh xử trí các trường hợp chảy máu não, vỡ phình mạch, nhồi máu diện rộng.

Bệnh nhân nặng cần được hồi sức chuyên sâu, theo dõi liên tục, thực hiện các thủ thuật cấp cứu tại giường, và đặc biệt là phục hồi chức năng sớm. Bên cạnh điều trị cấp, các chiến lược dự phòng tái phát, giáo dục sức khỏe và theo dõi sau xuất viện cũng được chú trọng, góp phần cải thiện chất lượng sống và ngăn ngừa đột quỵ tái phát.

Để phát huy thế mạnh đa chuyên khoa trong điều trị đột quỵ, BSCKII Lê Văn Sỹ – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Đằng sau mỗi ca đột quỵ được cứu sống là một tập thể làm việc không ngơi nghỉ. Bệnh viện hiện duy trì đội phản ứng đột quỵ hoạt động / giờ tất cả các ngày trong tuần, với sự tham gia đầy đủ của các thành phần chuyên môn.

Bác sĩ, điều dưỡng và kíp can thiệp của khoa Thần kinh đột quỵ; bác sĩ và kỹ thuật viên khoa Chẩn đoán hình ảnh; bác sĩ Trung tâm Cấp cứu; bác sĩkhoa Phẫu thuật Thần kinh – Lồng ngực; bác sĩ và Kỹ thuật viên của khoa Hoá sinh, Trung tâm Huyết học – Truyền máu… Tất cả đều trong trạng thái sẵn sàng cao nhất để ứng phó kịp thời với mọi tình huống khẩn cấp.

Với đội ngũ được đào tạo bài bản, chính quy về chuyên ngành đột quỵ, cùng hệ thống thiết bị hiện đại, Bệnh viện có thể triển khai hầu hết các kỹ thuật cấp cứu tiên tiến hiện nay. Đặc biệt, thế mạnh đa chuyên khoa giúp chúng tôi phối hợp nhịp nhàng, lựa chọn phương án tối ưu cho từng người bệnh, kể cả những trường hợp nặng và có chỉ định can thiệp đặc biệt.

Được biết, năm 2008, khoa Đột quỵ não thuộc Khoa Thần kinh – Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa được thành lập và đã phát huy vai trò trong việc cấp cứu và triển khai các kỹ thuật mới vào điều trị đột quỵ.

Trong khuôn khổ Hội nghị Liên minh Đột quỵ toàn cầu 2025 – WSO Global Stroke Alliance, tổ chức tại Hà Nội từ ngày –26/7/2025, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thanh Hóa đã được Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO) phối hợp với Angels Initiative trao tặng giải thưởng “Kim cương” (Diamond Status) – Giải thưởng cao quý nhất trong hệ thống đánh giá chất lượng điều trị đột quỵ toàn cầu.

Chứng nhận “Kim cương” (Diamond Status) là giải thưởng danh giá nhất của Tổ chức Đột quỵ Thế giới dành cho các đơn vị và trung tâm điều trị đột quỵ có chất lượng xuất sắc toàn diện.

Để đạt được danh hiệu này, các cơ sở y tế phải thỏa mãn hệ thống tiêu chí quốc tế khắt khe về tốc độ và hiệu quả xử trí đột quỵ cấp, bao gồm: Can thiệp tiêu sợi huyết (IVT) trong vòng dưới 60 phút; Lấy huyết khối cơ học (MT) trong vòng dưới 90 phút (khi có chỉ định); Tuân thủ đầy đủ hướng dẫn điều trị WSO/ESO; Thực hiện giám sát dữ liệu lâm sàng qua nền tảng RES-Q hoặc SITS và duy trì hoạt động đào tạo chuyên môn liên tục cho đội ngũ y tế.