Dự thảo quy định kỷ luật cán bộ, công chức: Bỏ hình thức “giáng chức”, “hạ bậc lương”

Điều chỉnh mạnh về chế tài: Bỏ “giáng chức” và “hạ bậc lương”

Theo Dự thảo, Bộ Nội vụ chính thức đề xuất bỏ Điều 10 và Điều 11 trong Nghị định 112/2020/NĐ-CP – tương ứng với hai hình thức kỷ luật “hạ bậc lương đối với công chức không giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý” và “giáng chức đối với công chức giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý”.

Lý do được đưa ra là để bảo đảm thống nhất với Luật Cán bộ, công chức năm 2025, vốn đã loại bỏ 2 hình thức kỷ luật nói trên. Đây được xem là bước điều chỉnh mang tính thể chế lớn, đặt trong bối cảnh Chính phủ đang hướng đến nâng cao tính minh bạch, công bằng và khuyến khích đổi mới trong đội ngũ cán bộ công quyền.

Điều chỉnh để phù hợp mô hình chính quyền hai cấp

Dự thảo Nghị định lần này được xây dựng trong bối cảnh Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã có hiệu lực, trong đó chính quyền địa phương được tổ chức theo mô hình hai cấp (cấp tỉnh và cấp xã), thay vì ba cấp như trước đây (tỉnh – huyện – xã). Điều này đòi hỏi việc loại bỏ các quy định liên quan đến cấp huyện, nhằm bảo đảm tính thống nhất, phù hợp trong toàn bộ hệ thống pháp luật.

Dự thảo Nghị định cũng có nhiều nội dung thể chế hóa chủ trương đổi mới mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ trong giai đoạn hiện nay. Trong đó đáng chú ý là quy định tại Điều 4, bổ sung trường hợp được miễn trách nhiệm kỷ luật đối với cán bộ, công chức, viên chức nếu thiệt hại xảy ra là do rủi ro khách quan hoặc do thực hiện chủ trương đổi mới, sáng tạo vì lợi ích chung.

Đây là điểm mới có ý nghĩa lớn, nhằm bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, không tư lợi, góp phần thực hiện hiệu quả Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Bộ Chính trị và Kế hoạch hành động số 138/NQ-CP ngày 16/5/2025 của Chính phủ về phát triển kinh tế tư nhân.

Cán bộ bị kỷ luật oan sẽ được xin lỗi và phục hồi quyền lợi

Một điểm tiến bộ khác trong Dự thảo là bổ sung quy định rõ ràng tại Điều 2: “Cán bộ, công chức, viên chức bị kỷ luật oan phải được xin lỗi và phục hồi quyền lợi”. Đây là bước thể chế hóa nội dung tại khoản 12 Điều 8 trong dự thảo Quy định của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng – thể hiện nguyên tắc bảo vệ danh dự, quyền lợi chính đáng của người công vụ khi bị xử lý sai.

Về thành phần Hội đồng kỷ luật, Dự thảo cũng đề xuất loại bỏ đại diện Ban Chấp hành công đoàn, phù hợp với chủ trương kết thúc việc lập tổ chức công đoàn trong cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập theo Kết luận số 7-KL/TW ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị.

Đồng thời, những thành viên trong Hội đồng kỷ luật có liên quan đến cùng vụ việc cũng sẽ được thay thế để bảo đảm tính khách quan trong xử lý.

Sửa đổi toàn diện, hướng đến nền công vụ hiện đại

Dự thảo Nghị định gồm 5 chương, 43 điều, kế thừa cấu trúc từ Nghị định 112/2020/NĐ-CP và Nghị định 71/2023/NĐ-CP, nhưng có nhiều điểm điều chỉnh đáng chú ý như:

Làm rõ các nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật hành chính;

Bổ sung các quy định liên quan đến thời hiệu, thời hạn xử lý kỷ luật, theo hướng thống nhất với Luật Cán bộ, công chức năm 2025;

Quy định cụ thể trách nhiệm thi hành, điều khoản chuyển tiếp, và hiệu lực thi hành…