Bạn đọc Trần Thị Hải Yến (Quảng Ninh) hỏi: Mới đây ở Đà Nẵng đã xảy ra việc một phụ nữ bị đối tượng xấu lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội số tiền 2,6 tỷ đồng bằng thủ đoạn sử dụng hình ảnh trái phép của Hãng hàng không Vietnam Airlines, (Facebook "Trại hè - hàng không tài năng nhí" có hình ảnh cán bộ, nhân viên, máy bay, logo… của Hãng hàng không Vietnam Airlines). Xin hỏi hành vi này bị xử lý như thế nào?
Luật sư Lại Huy Phát, (Văn phòng Luật sư Huy Phát – Đoàn Luật sư TP Hà Nội trả lời:
Thời gian qua, không ít người dân đã bị lừa đảo bởi tội phạm công nghệ cao thông qua nhiều thủ đoạn tinh vi. Để ngăn chặn tình trạng này, lực lượng chức năng đã và đang đẩy mạnh công tác đấu tranh. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là mỗi người dân cần phải nâng cao tinh thần cảnh giác, thận trọng, tránh bị “sập bẫy” của kẻ xấu.
Trong tình huống trên, hành vi đối tượng sử dụng trái phép hình ảnh của Hãng hàng không Vietnam để chiếm đoạt 2,6 tỷ đồng của người phụ nữ có dấu hiệu phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong trường hợp này đối tượng lừa đảo đã dùng tài khoản Facebook "Trại hè - hàng không tài năng nhí" có hình ảnh cán bộ, nhân viên, máy bay, logo… của Hãng hàng không Vietnam Airlines quảng cáo trải nghiệm làm phi công cho bé để phụ huynh tin tưởng đó là thông tin của Hãng hàng không Vietnam Airlines một doanh nghiệp lớn của nhà nước, có uy tín nên phụ huynh đã đăng ký cho con thử và bị sập bẫy đối tượng lừa đảo.
Tuỳ vào mức độ vi phạm, người tự ý sử dụng trái phép hình ảnh của người khác để lừa đảo có thể sẽ bị phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự như sau:
Đối với xử phạt hành chính
Theo khoản 1 Điều Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì hành vi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản hoặc đến thời điểm trả lại tài sản do vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng, mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả.
Việc người tự ý sử dụng trái phép hình ảnh của người khác là đang dùng thủ đoạn gian dối để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị phạt hành chính từ 2.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Đối với truy cứu trách nhiệm hình sự
Trường hợp hành vi dùng hình ảnh người khác để lừa đảo đến mức phải chịu trách nhiệm hình sự thì có thể sẽ bị đi tù đến tù chung thân theo quy định Điều 174 Bộ luật Hình sự 20 sửa đổi bổ sung năm 2017 tùy mức độ sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự khác nhau như sau:
Thứ nhất, người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
- Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
- Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật hình sự 20, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
- Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
- Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ.
Thứ hai, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
- Có tổ chức;
- Có tính chất chuyên nghiệp;
- Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
- Tái phạm nguy hiểm;
-Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
-Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
Thứ ba, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến năm:
- Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
- Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
Thứ tư, phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
- Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
- Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
Thứ năm, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.