Trước tình hình lợi dụng du lịch, thăm thân, xuất khẩu lao động... để xuất cảnh ra nước ngoài rồi trốn ở lại lao động bất hợp pháp có nhiều diễn biến phức tạp, cơ quan chức năng tỉnh Thanh Hóa đang triển khai quyết liệt nhiều biện pháp, nhằm phòng ngừa, đấu tranh để xử lý dứt điểm tình trạng trên.
Theo thống kê, trong năm 2023 và 4 tháng đầu năm 20, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có gần 1.000 công dân xuất cảnh ra nước ngoài thăm thân, du lịch, giải quyết việc riêng; toàn tỉnh hiện có hơn 2.600 công dân cư trú, lao động bất hợp pháp tại 18 quốc gia và vùng lãnh thổ (chủ yếu ở Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Campuchia, Lào, Đài Loan...).
Phương thức, thủ đoạn của các đối tượng là lợi dụng những kẽ hở trong chính sách ưu đãi như: chính sách miễn thị thực; chính sách visa tiên tiến (Đài Loan); đơn giản trong thủ tục xuất cảnh, làm giấy tờ giữa Việt Nam và các nước biên giới giáp nhau (giấy thông hành sang Trung Quốc); đi du lịch sang các nước miễn visa (Thái Lan, Lào) sau đó trốn sang nước thứ 3.
Chính sách ngầm của một số nước “cho phép” khách du lịch được trốn ở lại một lượng nhất định do sự thiếu hụt về lao động. Quá trình thực hiện, các đối tượng môi giới hoặc thân nhân của công dân đang cư trú tại nước ngoài xin visa du lịch để tạo dựng hồ sơ tham dự các chương trình, sự kiện tại nước ngoài rồi trốn ở lại lao động.
Đồng thời, làm giả sao kê, tài khoản ngân hàng, giả sổ đỏ nhằm chứng minh nhân thân; làm giả giấy tờ để được cấp hộ chiếu, thị thực hoặc sử dụng hộ chiếu, thị thực giả; lợi dụng việc xuất khẩu lao động trốn ra nước ngoài lao động tự do hoặc trốn ở lại tiếp tục lao động khi hết thời hạn lao động...
Trong quá trình xuất nhập cảnh, các đối tượng môi giới thường hướng dẫn nội dung trả lời nhằm đối phó với cơ quan chức năng. Sau khi xuất cảnh thành công, sẽ bố trí người đón, đưa đến nơi cư trú và làm việc bất hợp pháp tại nước ngoài.
Nhằm chủ động phòng ngừa, ngăn chặn hoạt động lợi dụng du lịch để tổ chức cho khách trốn ở lại nước ngoài, Công an tỉnh Thanh Hóa đã chỉ đạo các đơn vị nghiệp vụ, trưởng công an các huyện, thị xã, thành phố tăng cường phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các ban, ngành chức năng tăng cường công tác tuyên truyền, yêu cầu các doanh nghiệp lữ hành quốc tế chấp hành nghiêm quy định của pháp luật về du lịch và pháp luật liên quan trong việc kinh doanh đưa khách Việt Nam ra nước ngoài du lịch.
Cùng với đó, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời đến du khách về các quy định pháp luật của Việt Nam và nước sở tại; cảnh báo, nâng cao nhận thức của khách du lịch về hậu quả của việc xuất cảnh, cư trú, lao động bất hợp pháp, vi phạm pháp luật ở nước ngoài trước khi tổ chức chương trình du lịch.
Cơ quan chức năng sẽ chủ động công tác nắm tình hình, quản lý hoạt động của các doanh nghiệp lữ hành, các trung tâm xuất khẩu lao động, doanh nghiệp có lĩnh vực kinh doanh về du lịch trên địa bàn tỉnh. Kịp thời phát hiện, đấu tranh, xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi lợi dụng đường du lịch để môi giới, tổ chức cho người khác trốn ở lại nước ngoài lao động trái phép.
Ngoài ra, phối hợp với các địa phương, nhất là các địa bàn có nhiều người đi lao động ở nước ngoài, để tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật, cam kết không xuất cảnh đi lao động trái phép, không bỏ trốn, cư trú bất hợp pháp ở nước ngoài.
Tiến hành rà soát, nắm chắc số lượng công dân đã xuất cảnh trái phép, công dân tự ý bỏ hợp đồng, hết hợp đồng ở lại làm việc, cư trú bất hợp pháp ở nước ngoài và những người có ý định xuất cảnh trái phép; có biện pháp giáo dục, xử lý nghiêm các đối tượng vi phạm để răn đe, nâng cao hiệu quả phòng ngừa chung.
Thời gian qua, Công an tỉnh Thanh Hóa đã điều tra, xử lý 1 công ty du lịch và 4 đối tượng tổ chức cho người khác trốn ở lại Hàn Quốc thông qua con đường du lịch; 1 công ty môi giới xuất khẩu lao động và 1 cá nhân có dấu hiệu nghi vấn môi giới đưa người đi làm việc tại các công ty đánh bạc trực tuyến tại Philipines và Thái Lan thông qua con đường du lịch.
Có 4 trường hợp đi du lịch Đài Loan theo chương trình visa; 3 trường hợp lấy danh nghĩa lãnh đạo doanh nghiệp đi theo đoàn công tác của VCCI Thanh Hóa thăm, làm việc tại TP Seongnam - Hàn Quốc...
Thời gian tới, lực lượng chức năng tiếp tục tăng cường nắm tình hình, tập trung nắm hộ, nắm người, rà soát công dân trở về từ nước ngoài để phân loại, xác định số cư trú, lao động trái phép trở về. Cùng với đó, phối hợp với các lực lượng chức năng tổ chức công tác thanh tra, kiểm tra, phát hiện và xử lý nghiêm đối với các công ty kinh doanh lữ hành, xuất khẩu lao động có hoạt động tổ chức cho công dân xuất cảnh ra nước ngoài trốn ở lại lao động bất hợp pháp.
Triển khai đồng bộ, hiệu quả các biện pháp công tác để phát hiện, đấu tranh, xử lý các đối tượng, đường dây tổ chức đưa người xuất cảnh ra nước ngoài trốn ở lại lao động bất hợp pháp. Mặt khác, tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa bàn tăng cường chỉ đạo, đôn đốc các cơ quan, ngành, lực lượng liên quan tích cực vào cuộc phối hợp với lực lượng công an các cấp thực hiện tuyên truyền, phòng ngừa, đấu tranh với hoạt động xuất nhập cảnh trái phép; triển khai các giải pháp đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho người lao động.
Đồng thời, vận động Nhân dân tích cực tham gia phát hiện, tố giác đối tượng vi phạm liên quan đến hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép...