Kỷ niệm 74 năm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên và Hội Sinh viên Việt Nam (9/1/1950 – 9/1/20) và hòa chung không khí chào mừng thành công Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ XI, nhiệm kỳ 2023 – 2028, tối 7/1, tại Nhà Văn hóa Sinh viên Thành phố Hồ Chí Minh, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Việt Nam tổ chức Chương trình kỷ niệm 74 năm Ngày truyền thống học sinh, sinh viên và Hội Sinh viên Việt Nam.
Tại lễ kỷ niệm, các đại biểu, học sinh, sinh viên được thưởng thức chương trình nhạc hội, nghệ thuật được dàn dựng công phu, tái hiện phong trào học sinh, sinh viên Sài Gòn - Gia Định - Chợ Lớn - Thành phố Hồ Chí Minh. Đó là: Tổ khúc nghệ thuật “Cất cao đôi cánh mềm”, hoạt cảnh “Trên đường tranh đấu”, liên khúc “Tiếng gọi sinh viên”, tiết mục ca múa nghệ thuật “Bài ca sinh viên”, những ca khúc sống mãi với thời gian như: "Tự nguyện", “Dậy mà đi”, “Hát cho dân tôi nghe”… Những ca khúc tràn đầy khí thế hào hùng và cảm xúc được biểu diễn bởi các cô, chú Câu lạc bộ Truyền thống Thành Đoàn Thành phố Hồ Chí Minh, các văn nghệ sỹ trẻ và học sinh, sinh viên Thành phố.
Phát biểu tại buổi lễ, anh Nguyễn Minh Triết, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam ôn lại truyền thống vẻ vang 74 năm trước, khẳng định những thành tựu mà Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam và Hội Sinh viên Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh đạt được trong suốt thời gian vừa qua, cũng như động viên khích lệ sinh viên Thành phố mang tên Bác rèn luyện, thi đua cùng sinh viên cả nước với khẩu hiệu “Vững bản sắc - Giàu khát vọng - Kiến tạo tương lai - Dựng xây đất nước”.
Vào ngày 9/1/1950 đã diễn ra cuộc biểu tình của hơn 2.000 học sinh, sinh viên các trường cùng nhiều giáo viên và 7.000 nhân dân Sài Gòn - Chợ Lớn đòi đảm bảo an ninh cho học sinh, sinh viên học tập và trả tự do cho những học sinh, sinh viên bị bắt, mở lại trường học.
Trong cuộc đối đầu đó, sự hy sinh anh dũng của học sinh Trần Văn Ơn - học sinh Trường Pétrus Ký, một thành viên tích cực của phong trào học sinh yêu nước, hội viên Hội học sinh sinh viên Việt Nam Nam Bộ đã trở thành “ngòi pháo” làm bùng lên nhiều phong trào đấu tranh trong học sinh, sinh viên cả nước.
Đại hội toàn quốc Liên đoàn thanh niên Việt Nam lần thứ nhất tháng 2/1950 tại Việt Bắc đã quyết định lấy ngày 9/1 hàng năm làm Ngày truyền thống Học sinh - Sinh viên toàn quốc.
Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Sinh viên Việt Nam lần thứ V tổ chức tháng 11/1993 tại thủ đô Hà Nội đã quyết định đồng thời lấy ngày 9/1 làm Ngày truyền thống của Hội Sinh viên Việt Nam. Ngọn lửa trong tim người học trò dũng cảm Trần Văn Ơn đã lan tỏa, bừng cháy thành những ánh đuốc soi đường cho học sinh - sinh viên dấn thân vào cuộc đấu tranh vĩ đại của dân tộc, làm nên một thời trui rèn trong lửa đỏ kiên cường.
Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Minh Triết nhấn mạnh: Nghị quyết 25 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khẳng định “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”.
Bước vào thời kỳ xây dựng và đổi mới đất nước, Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên Việt Nam tiếp tục phát động rộng rãi trong học sinh, sinh viên các phong trào “Học tập, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp”, “Thi đua học tập tốt, rèn luyện tốt”, phong trào sinh viên tình nguyện, phong trào “Sinh viên 5 tốt”… Các phong trào vận động một lực lượng đông đảo học sinh, sinh viên tham gia vào nhiều lĩnh vực mới, địa bàn khó khăn mà ở đó đòi hỏi sức trẻ, nhiệt huyết và trí tuệ.
Hình ảnh những học sinh, sinh viên khoác trên mình màu áo xanh tình nguyện từ vùng đồng bằng, thành thị về đến các vùng sâu, vùng xa, vùng còn khó khăn của đất nước là những hình ảnh đẹp, khó phai trong lòng người dân, xã hội. Những thành tích xuất sắc trong các kỳ thi học thuật quốc gia, quốc tế; các công trình, giải thưởng nghiên cứu khoa học; huy chương trên các đấu trường thể thao…là những quả ngọt của sự bền bỉ, kiên trì, say mê trong học tập, rèn luyện của học sinh, sinh viên Việt Nam.
Những năm qua, để ghi nhận sự đóng góp của thế hệ trẻ, đồng thời tạo môi trường, động lực cho học sinh, sinh viên cả nước học tập, rèn luyện, phấn đấu hoàn thiện bản thân, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo trong nhà trường, Ban Bí thư Trung ương Đoàn triển khai phong trào “Học sinh 3 tốt” dành cho học sinh Trung học phổ thông, Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên; triển khai phong trào “Học sinh 3 rèn luyện” dành cho học sinh các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo hệ trung cấp; triển khai phong trào “Sinh viên 5 tốt” dành cho sinh viên các trường cao đẳng, đại học, học viện.
Bên cạnh đó, nhằm ghi nhận, cổ vũ đội ngũ cán bộ Hội Sinh viên, Đoàn Thanh niên là sinh viên có thành tích tốt trong học tập và rèn luyện, Ban Chấp hành Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam triển khai giải thưởng “Sao Tháng Giêng” từ năm 2000 nhằm tuyên dương, khen thưởng những sinh viên, là cán bộ Đoàn, Hội có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện, trong công tác Hội Sinh viên, công tác Đoàn và phong trào sinh viên.
Sau nhiều năm triển khai, các phong trào, giải thưởng khẳng định được giá trị, thương hiệu của mình trong các nhà trường, tham gia tích cực vào quá trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước.
Tại Chương trình kỷ niệm, Trung ương Đoàn trao tặng danh hiệu “Học sinh 3 tốt” cấp Trung ương cho 55 em học sinh đại diện cho 830 học sinh Trung học phổ thông, Trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên tiêu biểu nhất năm học 2022 - 2023; trao tặng danh hiệu “Học sinh 3 rèn luyện” cấp Trung ương cho 23 em học sinh các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo hệ trung cấp tiêu biểu năm học 2022 - 2023; trao danh hiệu “Sinh viên 5 tốt” cấp Trung ương cho 77 bạn sinh viên các trường cao đẳng, đại học, học viện tiêu biểu cấp Trung ương năm học 2022 - 2023; tuyên dương 82 cán bộ Đoàn, Hội đạt giải thưởng “Sao Tháng Giêng” năm 2023.
Trong khuôn khổ chương trình kỷ niệm còn diễn ra không gian triển lãm “74 năm một chặng đường”.