Lời ru buồn nơi biên viễn

Táu ở bản Pa Đén, xã Pù Nhi, còn Dớn người bản Pù Đứa, xã Quang Chiểu, huyện Mường Lát (tên nhân vật đã được thay đổi). Cả hai đều sinh năm 1999. Năm 20 lúc chưa đầy 16 tuổi, họ phải lòng nhau và được gia đình tổ chức đám cưới để về chung một nhà.

Cuộc sống của họ vẫn theo truyền thống bao đời nay, ban ngày bám vào rẫy sắn, nương ngô, tối về bên bếp lửa. Trải qua bao nhiêu năm nắng mười mưa, vợ chồng Táu sống chắt chiu mà vẫn không thể đủ bữa cho gia đình 5 miệng ăn. Hai người đã quyết định gửi 3 đứa con nhỏ nhờ ông bà nội nuôi nấng, rồi khăn gói ra Bắc Ninh làm công nhân.

Ở nơi đất khách, hai vợ chồng thuê chung một phòng trọ rồi chăm chỉ làm ăn. Dịp nghỉ lễ, tết, họ dành thời gian về thăm nhà, chơi với những đứa nhỏ để vơi phần nhung nhớ. Có tiền, những đứa trẻ nhà Táu cũng có thêm bộ quần áo mới, được học hành, bữa cơm có thêm miếng cá, miếng thịt.

Nhưng niềm vui đó chẳng đầy gang, khi Dớn có lối sống thay đổi khác với dân bản. Dớn thường đi chơi khuya, mua sắm nhiều hơn, tham gia nhiều cuộc vui, quen nhiều bạn nam…

Sau đó, có người nói Dớn có bạn trai mới. Táu nhiều lần chạm mặt, nhưng khuyên mãi cũng chẳng được. Rồi anh đi tìm một cô gái Mông khác ở tận Điện Biên cùng công ty.

Hạnh phúc rạn nứt từ đó, Dớn và Táu ít về quê hơn, những đứa trẻ của họ ở nhà cũng thiếu thốn, bữa đói bữa no. Sau nhiều lần hòa giải của hai bên gia đình, rồi chính quyền địa phương, cuối cùng họ quyết định nộp đơn ly hôn ra tòa.

Khi đến tòa, Táu nói mình chẳng còn tình cảm với vợ. Còn Dớn cũng chẳng còn tình cảm với chồng. Hai người thuận tình ly hôn. Những đứa con lít nhít cũng chỉ biết khóc.

Theo quyết định tòa án, Táu nuôi 2 đứa, đứa đầu và đứa út. Còn Dớn nuôi đứa thứ hai. Nhưng cả hai đều gửi chúng lại cho ông bà nội ngoại nuôi dưỡng rồi rồi tiếp tục tha hương. Từ một gia đình đầm ấm, có bố có mẹ, giờ những đứa trẻ ấy bữa đến trường, bữa lang thang nơi chân núi, ngọn đồi. Chẳng ai biết, rồi cuộc sống của chúng sẽ về đâu?

Một cặp vợ chồng khác cũng đã nhờ tòa án giải quyết ly hôn là Vàng Thị Don và Sùng Ly Pó (tên nhân vật đã được thay đổi) cùng sinh năm 2000, ở bản Xi Lô, xã Mường Lý. Cả hai được gia đình tổ chức đám cưới khi mới 14 tuổi và có với nhau 3 đứa con, 2 gái 1 trai. Và sau một thời gian Pó cũng rời xa rẫy sắn nương ngô, đi làm công nhân ở tỉnh Nam Định để kiếm tiền nuôi gia đình.

Nhưng sống nơi phố thị phồn hoa, Pó thấy nhiều phụ nữ đẹp hơn người vợ ở nhà, rồi nảy sinh thích thú... và rồi những cuộc gọi, chuyến xe về thăm vợ con cứ thưa dần.

Mỗi lần về thăm nhà, chẳng lần nào Pó không quát mắng, đánh vợ. Don nghĩ Pó không quan tâm đến gia đình, không thương vợ con nữa, nên viết đơn nhờ tòa án phân xử.

Năm 2023, TAND huyện Mường Lát mở phiên tòa xét xử việc tranh chấp ly hôn và nuôi con chung của họ. Sùng Ly Pó vẫn vắng mặt dù đã được tòa thông báo triệu tập nhiều lần. Căn cứ theo nguyện vọng và điều kiện của hai người, hội đồng xét xử đã quyết định cho người mẹ được nuôi 3 con nhỏ. Don mang con về quê mẹ ở Suối Phái, xã Tam Chung rau cháo nuôi nhau…

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Chánh án TAND huyện Mường Lát, cho biết: Số vụ ly hôn của vợ chồng trẻ trên địa bàn đang tăng trong thời gian qua. Năm 2023 đơn vị thụ lý, giải quyết 49 vụ án hôn nhân gia đình, tăng 10 vụ so với năm 2022. Từ ngày 1/10/2023 đến 20/3/20 đã thụ lý, giải quyết 30 vụ hôn nhân gia đình. Chưa kể, án loại này tăng vào dịp cuối năm và hầu hết số vụ ly hôn là thuận tình của những cặp vợ chồng tuổi 9x hoặc 2k.

Đa phần nguyên nhân ly hôn là do bất đồng quan điểm, không tìm được tiếng nói chung, vợ chồng thường xuyên cãi vã... và một phần là họ kết hôn còn quá sớm, dẫn đến kiến thức, kỹ năng, sức khỏe còn chưa đảm bảo và chưa trưởng thành để suy nghĩ thấu đáo mọi chuyện.