Nghệ An: Giữ gìn văn hoá dân tộc từ du lịch cộng đồng

Phát triển kinh tế và giữ gìn bản sắc văn hóa

Bản Khe Rạn, xã Bồng Khê, huyện Con Cuông (Nghệ An) có vị trí khá thuận lợi, nằm cách trung tâm thị trấn Con Cuông chưa đầy 1km, bên bờ sông Lam thơ mộng, với trên 100 hộ dân, chủ yếu là đồng bào Thái sinh sống từ bao đời nay.

Đây cũng chính là một trong 4 bản được huyện Con Cuông chọn làm điểm xây dựng bản du lịch cộng đồng. Người dân bản Khe Rạn đã và đang tích cực học hỏi để có cách làm du lịch chuyên nghiệp, giới thiệu được nét đẹp truyền thống của dân tộc mình và tăng thu nhập cho bà con.

Việc chú trọng phát triển du lịch tại bản Khe Rạn giúp bà con từng bước thoát nghèo, vươn lên làm giàu ngay trên mảnh đất quê hương. Vốn là nông dân, nay làm du lịch, đồng bào không khỏi bỡ ngỡ, lo lắng bởi bao đời nay, bà con chỉ biết tới việc cấy cày, nương rẫy.

Chị Vi Thị Vui, tổ dịch vụ nấu ăn cho khách du lịch tại bản Khe Rạn, chia sẻ: “Lúc đầu, tôi và chị em ở bản rất lo lắng bởi ai cũng biết làm du lịch sẽ khó hơn làm nông nhiều. Tuy nhiên, sau khi được hướng dẫn cách giao tiếp, giới thiệu, quảng bá những nét văn hóa đặc trưng cũng như các món ăn ẩm thực mà mình sẵn có, chúng tôi đã tự tin tham gia làm du lịch.”

Người Thái vốn có nhiều nét văn hóa dân tộc đặc sắc, từ các món ẩm thực, đến các phong tục, tín ngưỡng, lễ hội, trò chơi dân gian… Vì vậy, khai thác những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc để phát triển du lịch, là hướng đi ban đầu được Ban quản lý bản Khe Rạn xác định.

Hoạt động văn hóa, văn nghệ nhằm phục vụ du lịch đã được phát triển, bản đã thành lập được 2 đội văn nghệ du lịch. Ban ngày, chân lấm tay bùn là thế, nhưng ban đêm, các thiếu nữ Thái với những bộ trang phục Thái lung linh trong điệu múa xòe phục vụ du khách đẹp tuyệt vời. Ngoài thưởng thức văn nghệ, đến bản Khe Rạn, du khách sẽ được hòa mình bên chum rượu cần, tham gia trực tiếp vào các hoạt động thêu thùa dệt vải, nấu những món ăn truyền thống của người dân tộc…

Văn hóa bản địa là “chìa khóa”

Hiện nay, do nhu cầu ẩm thực của du khách khá lớn, nên tại bản Khe Rạn đã hình thành hẳn một tổ dịch vụ ẩm thực chuyên phục vụ du khách các món ăn dân tộc đặc trưng của người Thái. Tổ dịch vụ với sự tham gia của 12 thành viên là phụ nữ trong bản, cùng lúc có thể phục vụ các đoàn khách sáu, bảy chục người.

Du khách đến với Khe Rạn đông nhất là vào các dịp lễ, Tết hay kỳ nghỉ cuối tuần. Vào những ngày đó, nhiều hộ gần như kín lịch khách hàng đặt các món đặc sản.

Chị Hà Thị Sâm, tổ trưởng tổ dịch vụ nấu ăn bản Khe Rạn, cho biết: “Chỉ riêng về ẩm thực, bản Khe Rạn chúng tôi có rất nhiều món ăn ngon được du khách yêu thích. Điển hình là các món xôi nhuộm, cơm lam, cá ướp gia vị nướng giòn… Ngoài ra, còn có món canh bon nấu da trâu, thịt nướng, cá mát nướng… Đây là các món ăn truyền thống của đồng bào Thái xưa và nay”.

Để giúp bà con biết làm du lịch chuyên nghiệp, hàng năm, huyện Con Cuông cũng đã tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng giới thiệu, quảng bá văn hóa, ẩm thực của dân tộc; chia sẻ các kinh nghiệm trong quá trình làm du lịch.

Ông Lô Văn Thắng, trưởng bản Khe Rạn cho biết, từ khi làm du lịch, bà con thay đổi nhiều về nhận thức. Đường làng ngõ xóm, cảnh quan môi trường luôn được giữ gìn sạch đẹp. Điều đáng mừng là nhờ làm du lịch mà bước đầu đã có nguồn thu nhất định, từng bước làm thay đổi đời sống của người dân nơi đây.

Xác định du lịch cộng đồng đã tạo công ăn việc làm, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho chính mình nên mỗi người dân ở bản đều tích cực tham gia, từ việc truyền bá, học hỏi cách thêu khăn, dệt vải, đến thể hiện các làn điệu dân ca Thái; tích cực sưu tầm để giới thiệu, quảng bá các nét văn hóa dân tộc đặc sắc…

Đến bản Khe Rạn, không những được thưởng thức các món ăn truyền thống của người Thái, điều làm du khách thú vị là được sống trong không khí thân thiện, vui vẻ, hòa đồng với chính gia chủ và tìm hiểu về văn hóa của người Thái qua những câu chuyện sinh hoạt hằng ngày cùng dân bản.

Du lịch cộng đồng bản Khe Rạn đang hình thành, từng bước phát triển và đã để lại những ấn tượng tốt đẹp cho du khách khi được thưởng thức các món ăn ẩm thực và khám phá nét văn hóa truyền thống của người Thái.

Với cảnh quan thiên nhiên trong lành, tin rằng thời gian tới, đây sẽ điểm du lịch tuyệt vời, điểm dừng chân không thể thiếu cho mỗi du khách trong và ngoài nước khi đến với phố núi Con Cuông, tỉnh Nghệ An.