Vấn đề quan tâm

Nhiều đề xuất mới tại dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi)

Nguyễn Cúc • 01/08/2025 - 10:34

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đang lấy ý kiến rộng rãi đối với dự thảo Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) với nhiều đề xuất mới đáng chú ý.

z68645806896_46fbc65a963fdef1f39216f6a54c(1).jpg

Theo Ngân hàng Nhà nước (NHNN), việc xây dựng Luật Bảo hiểm tiền gửi (sửa đổi) nhằm xử lý khó khăn, vướng mắc trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi (BHTG) thời gian qua, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhất với pháp luật liên quan, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức BHTG nâng cao năng lực tài chính và tham gia sâu hơn vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng (TCTD), qua đó bảo vệ tốt hơn quyền lợi người gửi tiền, đảm bảo duy trì sự ổn định của hệ thống TCTD, an ninh, an toàn xã hội theo định hướng tại Chiến lược phát triển BHTG đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được cấp có thẩm quyền thông qua.

Theo đó, dự thảo gồm 08 chương, 45 điều. Bên cạnh những quy định chung, dự thảo Luật đề xuất sửa đổi quy định về quyền, nghĩa vụ của tổ chức tham gia BHTG, tổ chức BHTG, về chứng nhận tham gia BHTG, về tiền gửi được bảo hiểm, phí BHTG, thời điểm phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm, thời hạn trả tiền bảo hiểm, hạn mức trả tiền bảo hiểm, về tổ chức BHTG, nguồn vốn, hoạt động đầu tư, chế độ tài chính, hạch toán, kế toán và kiểm toán của tổ chức BHTG.

Dự thảo Luật cũng đề xuất bổ sung quy định về trách nhiệm quản lý nhà nước về BHTG của Bộ Tài chính, về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại tổ chức BHTG, cho vay đặc biệt, hỗ trợ chi trả tiền gửi cho người gửi tiền, nguyên tắc xử lý khoản vay đặc biệt, tham gia xử lý sự cố, khủng hoảng trong hoạt động của TCTD, điều khoản chuyển tiếp.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật đề xuất lược bỏ một số tài liệu tại hồ sơ đề nghị cấp Chứng nhận tham gia BHTG; lược bỏ quy định về năm tài chính của tổ chức BHTG, lược bỏ quy định tiền gửi được bảo hiểm bao gồm kỳ phiếu, tín phiếu.

NHNN cho biết, các nội dung sửa đổi, bổ sung, lược bỏ tại dự thảo Luật bám sát nội dung 05 chính sách Luật BHTG (sửa đổi) đã được Chính phủ thông qua tại Nghị quyết số 191/NQ-CP, bao gồm: (i) Hoàn thiện cơ chế tài chính để nâng cao hiệu quả, năng lực tài chính cho tổ chức bảo hiểm tiền gửi; (ii) Hoàn thiện quy định về quyền, nghĩa vụ của tổ chức BHTG; (iii) Hoàn thiện quy định pháp luật để BHTGVN tham gia vào quá trình tái cơ cấu tổ TCTD yếu kém tại Việt Nam; (iv) Hoàn thiện quy định về phí BHTG; (v) Về hoàn thiện quy định về trả tiền bảo hiểm.

Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng điều chỉnh một số nội dung kỹ thuật để đảm bảo rõ ràng, phù hợp với thực tiễn hoạt động BHTG và pháp luật có liên quan.

NHNN cho biết, quá trình 12 năm triển khai thực hiện Luật BHTG và các văn bản hướng dẫn thi hành cũng đã phát sinh một số khó khăn, vướng mắc cần được giải quyết.

Đáng chú ý, hạn mức trả tiền bảo hiểm (số tiền bảo hiểm tối đa tổ chức BHTG chi trả cho 01 khách hàng tại 01 một tổ chức tham gia BHTG khi tổ chức tham gia BHTG bị phá sản) hiện tại là 125 triệu đồng. Với hạn mức này, tỷ lệ số dư tiền gửi được bảo hiểm toàn bộ trên tổng số dư tiền gửi được bảo hiểm ở Việt Nam mới chỉ đạt 8,38%, thấp hơn nhiều so với trung bình trên toàn cầu là 47%; tỷ lệ người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ/tổng số người gửi tiền được bảo hiểm của toàn hệ thống là 92,43%. Tuy nhiên, nếu loại trừ lượng người gửi tiền có số dư từ 1-50.000 đồng (thường là số dư tài khoản thanh toán không hoạt động) thì tỷ lệ này chỉ ở mức 87,89%, thấp hơn so với được IADI khuyến nghị là 90-95%.

Ngoài ra, quy định về thời điểm chi trả tiền gửi được bảo hiểm hiện nay chưa đảm bảo tính kịp thời, chưa có cơ sở để BHTG Việt Nam thực hiện chi trả tiền gửi sớm hơn, ngay khi TCTD xảy ra sự kiện có nguy cơ gây mất an toàn hệ thống. Việc tổ chức BHTG chỉ có thể thực hiện chi trả tiền gửi sau khi TCTD đã có quyết định phá sản sẽ không đảm bảo được vai trò của BHTG Việt Nam trong việc ổn định tâm lý người gửi tiền, ngăn chặn nguy cơ đổ vỡ, bảo vệ tốt nhất quyền lợi người gửi tiền.

Bên cạnh đó, ngày 18/01/20, Quốc hội đã thông qua Luật Các TCTD. Luật Các TCTD năm 20 đã sửa đổi, bổ sung một số quy định về quyền, nghĩa vụ của BHTG Việt Nam tham gia vào quá trình can thiệp sớm, kiểm soát đặc biệt TCTD. Tuy nhiên một số nội dung Luật Các TCTD không quy định chi tiết mà dẫn chiếu thực hiện theo pháp luật về BHTG.

Điều này đặt ra yêu cầu sửa đổi, bổ sung Luật BHTG để thống nhất với quy định của Luật Các TCTD và có cơ sở để BHTGVN thực hiện hiệu quả nhiệm vụ được giao, góp phần vào việc duy trì sự ổn định của hệ thống các TCTD.