Phân làn giao thông: Khi trật tự bắt đầu từ những rào chắn đầu tiên

Đây là hai tuyến đường vành đai có vai trò quan trọng trong mạng lưới giao thông Thủ đô, kết nối các khu vực nội, ngoại thành và các trục đường ra sân bay Nội Bài.

Hiện các đơn vị chức năng đang trong quá trình hoàn thiện hệ thống tổ chức giao thông với rào cứng, biển báo phân làn phương tiện, kết hợp với lực lượng chức năng hướng dẫn, nhắc nhở người tham gia giao thông.

Việc phân làn chính thức dự kiến được triển khai từ ngày 01/7/2025, sau khi hoàn thiện các điều kiện kỹ thuật trong tháng 6/2025.

Dù chưa chính thức áp dụng chế tài xử phạt, nhưng quá trình thử nghiệm và hướng dẫn trên tuyến đường này đã cho thấy những tín hiệu tích cực về thay đổi hành vi tham gia giao thông. Người dân bắt đầu có ý thức rõ ràng hơn về làn đường của mình và di chuyển trật tự hơn trước.

Anh Nguyễn Văn Hải (40 tuổi), người thường xuyên đi làm qua tuyến đường Phạm Văn Đồng, cho biết: “Đây là tuyến có lưu lượng phương tiện rất lớn. Trước đây, xe máy và ô tô thường xuyên lấn làn, chạy lộn xộn, gây mất an toàn. Việc đặt rào chắn để phân làn rõ ràng sẽ giúp dòng xe đi vào nề nếp, trật tự hơn, nhất là trong giờ cao điểm.”

Cùng chung quan điểm, chị Hoàng Thu Hà (Nhân viên văn phòng) chia sẻ: “Trước đây, mỗi lần đi qua đường Phạm Văn Đồng là tôi rất ngại vì khổ đường lớn, xe chạy nhanh, hỗn loạn, sang đường rất dễ gặp nguy hiểm. Từ khi có rào chắn và biển báo phân làn, tôi thấy mọi người đi đúng phần đường, trật tự rõ rệt.”

Chị Hà cũng kỳ vọng mô hình này sẽ tiếp tục được mở rộng ở những tuyến phố phù hợp, góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh, an toàn hơn cho tất cả mọi người.

Đừng để rào cản trong ý thức?

Phân làn phương tiện không chỉ góp phần giảm thiểu tình trạng hỗn loạn trong lưu thông mà còn hạn chế đáng kể nguy cơ va chạm giữa các loại phương tiện, nhất là tai nạn liên quan đến xe hai bánh.

Mục tiêu của việc phân làn rõ ràng là để bảo vệ người đi xe máy – nhóm yếu thế hơn trong dòng xe hỗn hợp, thường đối mặt với nguy cơ bị khuất tầm nhìn, ép làn hay va quệt với ô tô.

Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau khi các dải phân cách cố định được lắp đặt, mạng xã hội đã xuất hiện không ít ý kiến bày tỏ sự không hài lòng. Nhiều bài viết phân tích những bất cập, thậm chí gọi đây là “rào cản” gây ùn tắc, bất tiện.

Điều đáng nói là phần lớn phản ứng tiêu cực ấy lại đến từ chính người đi xe máy - những người được cho là đối tượng được “bảo vệ” bởi giải pháp phân làn này. Phải chăng, sau nhiều năm quen với cách di chuyển tự do, len lỏi và linh hoạt, không ít người cảm thấy bị gò bó, khó chịu khi buộc phải đi trong làn riêng?

Dù gần như tất cả những người đang tham gia giao thông bằng xe cơ giới trên đường đều đã được học luật và có bằng lái xe, nhưng lâu nay, thói quen tham gia giao thông ở Hà Nội lại theo kiểu “điền vào chỗ trống”, tức là trên các con đường, cứ chỗ nào hở thì người tham gia giao thông đi vào đó, bất kể đó là làn đường nào.

Trong tư duy một số người đang tham gia giao thông, còn nhiều người di chuyển bằng xe máy không chú ý vạch kẻ làn trên đường, do đó, bức tranh giao thông đô thị nhiều nơi là còn tình trạng hỗn độn.

Sự “nắn dòng” giao thông của thành phố những ngày qua đã tạo nên không ít những phản ứng trái chiều, khi mà thói quen “tự do” buộc phải đi vào “khuôn khổ”. Do mới thực hiện phân làn và chưa xử phạt, một số phương tiện 2 bánh vẫn thản nhiên đi vào làn dành cho xe ô tô với tâm lý “chạy cho thoáng”.

Theo Công an TP. Hà Nội, việc phân làn phương tiện không chỉ là giải pháp tổ chức giao thông đơn thuần, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao ý thức, hình thành văn hóa giao thông hiện đại.

Khi người tham gia giao thông đi đúng làn, đúng phần đường, nguy cơ va chạm, xung đột giữa các loại phương tiện sẽ giảm đáng kể. Đây cũng là một trong những biện pháp phòng ngừa tai nạn giao thông ngay từ gốc, góp phần bảo vệ tính mạng, tài sản của người dân.

Trong điều kiện hạ tầng giao thông còn hạn chế, việc tổ chức lại giao thông một cách hợp lý, kết hợp đồng bộ giữa tuyên truyền, xử lý vi phạm và hoàn thiện kỹ thuật phân làn là hướng đi cần thiết.

Từ những tín hiệu tích cực bước đầu, có thể kỳ vọng rằng, khi được triển khai đồng bộ và kiên trì, giải pháp này sẽ góp phần xây dựng hệ thống giao thông trật tự, an toàn, bền vững cho Thủ đô và các đô thị lớn trong cả nước.

Trong quá khứ, không ít chủ trương đúng đắn nhằm đảm bảo an toàn giao thông từng vấp phải làn sóng phản ứng dữ dội trên mạng xã hội. Chủ trương bắt buộc đội mũ bảo hiểm là một ví dụ điển hình. Thời điểm đó, nhiều người cũng lên tiếng phản đối, cho rằng phiền phức, không cần thiết.

Nhưng thực tế đã chứng minh: mũ bảo hiểm đã cứu sống hàng ngàn người trong các vụ tai nạn và nay đã trở thành thói quen gần như không thể thiếu khi ra đường.

Có thể thấy rằng việc thay đổi một làn đường bằng dải phân cách là chuyện đơn giản về mặt kỹ thuật. Điều thực sự khó là thay đổi tư duy giao thông của từng người. Xã hội chỉ thực sự thay đổi khi mỗi cá nhân thay đổi cách nghĩ và hành xử, bắt đầu từ những điều tưởng chừng nhỏ như chấp hành làn đường quy định.