Việt Nam - Lo c mối quan hệ lâu đời được Chủ tịch Hồ Chí Minh v Chủ tịch Kaysone Phomvihane đặt nền mng. Ngnh To án hai nước Việt - Lo c mối quan hệ hợp tác truyền thống v mối quan hệ ny đang ngy cng được củng cố, phát triển.
Năm 2012, Việt Nam và Lào kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (5-9-1962 / 5-9-2012) và 35 năm ký Hiệp ước hữu nghị Việt Nam - Lào (18-7-1977 / 18-7-2012). Đây là năm có ý nghĩa đặc biệt đối với mối quan hệ Việt Nam - Lào, là năm được lãnh đạo hai Đảng, hai Nhà nước chọn làm “Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam”. Đây là sự kiện có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong lịch sử của hai nước đã được các thế hệ lãnh đạo và quân dân hai nước dày công vun đắp và được đúc kết thành mối quan hệ mẫu mực, thủy chung, trong sáng, hiếm có trong quan hệ quốc tế và là tài sản chung vô giá của hai dân tộc Việt - Lào.
Cùng với mối quan hệ son sắt, thủy chung của hai Đảng, hai Nhà nước, hai Chính phủ, trong những năm qua ngành Tòa án hai nước Việt- Lào luôn có mối quan hệ hợp tác truyền thống và mối quan hệ này đang ngày càng được củng cố và phát triển. Đặc biệt, mối quan hệ này được nâng lên một bước sau khi ngành Tòa án hai nước ký Bản thỏa thuận hợp tác vào năm 2008. Các hoạt động hợp tác được thể hiện thông qua trao đổi các đoàn công tác; ngành TAND Việt Nam đào tạo cán bộ và xây dựng dự án nâng cao năng lực cho ngành TAND Lào.
Chánh án TANDTC Việt Nam Trương Hòa Bình và Chánh án TANDTC Lào Khăm My Xay Nha Vông ký văn kiện hợp tác
Hàng năm, các đoàn đại biểu cấp cao của TANDTC Lào cũng như các đoàn đại biểu của các TAND địa phương của nước bạn đều tổ chức các chuyến sang thăm và học tập kinh nghiệm tại Việt Nam. Tiêu biểu là các chuyến thăm và làm việc của đồng chí Khăm My Xay Nha Vông, Chánh án TANDTC Lào dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao ngành Tòa án Lào sang Việt Nam tham dự Hội nghị Tòa án các tỉnh biên giới Việt Nam, Campuchia, Lào nhằm chia sẻ kinh nghiệm trong việc đấu tranh, phòng chống tội phạm. Năm 2010, đồng chí Khăm My Xay Nha Vông dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao ngành Tòa án Lào sang Việt Nam dự Lễ kỷ niệm 65 năm ngành TAND Việt Nam và trao đổi về mối quan hệ hợp tác giữa ngành Toà án hai nước.
Tháng 3-2011, Đoàn đại biểu TANDTC Lào do đồng chí Sổm Bun Sổn Thị Khuôn Mặn, Phó Chánh TANDTC Lào làm Trưởng đoàn đã sang thăm và làm việc tại Việt Nam trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm xét xử với TAND một số tỉnh phía Nam của Việt Nam. Tháng 12-2011, đồng chí Khăm Phăn Xít Thị Đăm Pha, Chánh án TANDTC Lào dẫn đầu đoàn công tác sang thăm và làm việc tại Việt Nam và ký kết biên bản hợp tác nhằm tiếp tục đẩy mạnh triển khai các hoạt động theo khuôn khổ hợp tác trong lĩnh vực tư pháp giữa TANDTC hai nước.
Về phía Việt Nam, tháng 7-2010, Chánh án TANDTC Trương Hòa Bình dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao TANDTC Việt Nam sang thăm và làm việc tại Lào để tìm hiểu về kinh nghiệm xét xử của ngành TAND Lào và chia sẻ kinh nghiệm về cải cách tư pháp của Việt Nam với một số cơ quan hữu quan của Lào. Tháng 5-2011, Đoàn đại biểu TANDTC Việt Nam do đồng chí Bùi Ngọc Hòa, Phó Chánh án TANDTC Việt Nam làm Trưởng đoàn đã sang thăm và làm việc tại Lào. Mục đích chuyến thăm của Đoàn là nhằm chia sẻ kinh nghiệm xét xử và tăng cường hơn nữa mối quan hệ hợp tác giữa ngành Tòa án hai nước. Trong chuyến thăm đó, một số Tòa án nhân dân các tỉnh của hai nước đã ký biên bản ghi nhớ. Vừa qua, tháng 5-2012, Đoàn đại biểu cấp cao TANDTC Việt Nam do đồng chí Đặng Quang Phương, Phó Chánh án thường trực TANDTC Việt Nam dẫn đầu đã sang thăm và làm việc tại Lào để nghiên cứu, khảo sát, đánh giá nhu cầu xây dựng giai đoạn II Dự án nâng cao năng lực cho ngành TAND Lào.
Hội đàm giữa TANDTC Việt Nam và TANDTC Lào
Mặt khác, thời gian gần đây, một số Toà án địa phương hai nước đã ký bản ghi nhớ và trao đổi các đoàn công tác nhằm chia sẻ kinh nghiệm xét xử và thắt chặt hơn nữa mối quan hệ hợp tác. Các TAND địa phương hai nước đã ký kết biên bản ghi nhớ gồm: TAND tỉnh Luông-pha-băng và TAND tỉnh Quảng Ninh; TAND tỉnh Viêng Chăn và TAND tỉnh Hải Dương; TAND tỉnh Hủa Phăn và TAND tỉnh Sơn La; TAND thành phố Hà Nội và TAND thủ đô Viêng Chăn; TAND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu và TAND tỉnh Chăm Pa Sắc; TAND tỉnh Vĩnh Long và TAND tỉnh Sê Kong; TAND tỉnh Hủa Phăn và TAND tỉnh Thanh Hóa…
Ngoài việc trao đổi các đoàn công tác, TANDTC Việt Nam đã tổ chức một số khoá bồi dưỡng cho Thẩm phán và cán bộ ngành TAND Lào. Các khoá đào tạo được đánh giá là có hiệu quả cao, góp phần nâng cao năng lực cho một số Thẩm phán và cán bộ ngành Toà án nhân dân Lào. Vừa qua, từ ngày 14-7-2012 đến ngày 11-8-2012, TANDTC Việt Nam tổ chức khóa bồi dưỡng nghiệp vụ cho Đoàn cán bộ, Thẩm phán ngành TAND Lào nhằm nâng cao trình độ chuyên môn và kỹ năng xét xử, góp phần nâng cao hiệu quả công tác của ngành Toà án mỗi nước.
Song song với trao đổi các đoàn công tác giữa ngành Tòa án hai nước, những năm qua, TANDTC Việt Nam đã triển khai thực hiện dự án nâng cao năng lực cho ngành TAND Lào thuộc nguồn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Việt Nam dành cho Chính phủ Lào. Mục tiêu chính của dự án này là góp phần nâng cao trang thiết bị làm việc (máy vi tính, máy đánh chữ Lào) cho ngành TAND Lào. Trên cơ sở những kết quả đạt được của dự án giai đoạn I, Chính phủ hai nước đã đồng ý việc xây dựng dự án nâng cao năng lực cho ngành TAND Lào giai đoạn II. Dự án sẽ tập trung vào việc nâng cao kỹ năng xét xử của Thẩm phán ngành TAND Lào thông qua các khoá bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng xét xử và tiếp tục cung cấp trang thiết bị làm việc, nâng cao ứng dụng công nghệ thông tin cho hoạt động của ngành TAND Lào thông qua các khóa đào tạo về kỹ năng sử dụng máy tính. Đồng thời ngành Tòa án hai nước cũng đẩy mạnh hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực, chia sẻ thông tin về tổ chức hệ thống Tòa án, kinh nghiệm xét xử nhằm mở ra giai đoạn mới trong quan hệ hợp tác tư pháp…
Năm 2012 là “Năm đoàn kết hữu nghị Việt Nam - Lào, Lào - Việt Nam”, dự kiến vào tháng 12-2012, TANDTC Việt Nam sẽ mời Đoàn đại biểu cấp cao TANDTC Lào sang thăm, làm việc tại Việt Nam. Trong chuyến thăm, làm việc của TANDTC Lào tại Việt Nam, TANDTC Việt Nam sẽ tổ chức triển lãm tranh ảnh và chiếu phim về các hoạt động hữu nghị hợp tác giữa ngành TAND hai nước. TANDTC Việt Nam cũng sẽ tổ chức chương trình văn nghệ dân tộc ngợi ca tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa hai nước, hai dân tộc trong suốt chặng đường sát cánh bên nhau bảo vệ Tổ quốc, vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên toàn thế giới.
Trần Minh Giang