Phát huy vai trò của y tế cơ sở trong công tác phòng, chống lao

Tại Hội nghị Sơ kết công tác phòng, chống lao 6 tháng đầu năm 2023 và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2023, với sự tham gia của đại diện ngành y tế 63 tỉnh, thành phố, TS Đinh Văn Lượng - Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương nhấn mạnh y tế cơ sở là lực lượng gần dân nhất, trực tiếp nhất, một mạng lưới y tế cơ sở đủ năng lực, có trách nhiệm, tâm huyết luôn là lá chắn bảo vệ cộng đồng trước bệnh lao.

Ông Lượng cho hay, từ đầu năm 2023, Chương trình chống lao quốc gia đã triển khai thí điểm mô hình phát hiện chủ động bệnh lao trên diện rộng tại cộng đồng với sự tham gia tích cực của hệ thống y tế cơ sở, sự vào cuộc và chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo UBND và lãnh đạo Sở Y tế tại Ninh Bình.

Mô hình này đã có những kết quả khả quan ban đầu và Chương trình chống lao quốc gia mong muốn sẽ tiếp tục được nhân rộng ra các tỉnh khác trên cơ sở rút ra các bài học kinh nghiệm trong quá trình triển khai.

Dịch tễ lao ở Việt Nam còn cao, xếp thứ 11 trong 30 nước có gánh nặng bệnh nhân lao cao trên thế giới và xếp thứ 11 trong số 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất trên toàn cầu.

Trong 2 năm diễn ra dịch Covid-19, công tác phòng chống lao tại Việt Nam chịu những ảnh hưởng rất nghiêm trọng, đưa Việt Nam trở thành là một trong những quốc gia có mức độ giảm phát hiện bệnh lao cao nhất toàn cầu do ảnh hưởng của đại dịch.

Năm 2022 đã chứng minh cho sự phục hồi mạnh mẽ của Chương trình chống lao quốc gia, với số phát hiện bệnh lao tăng gần 31% so với năm 2021. Mặc dù vậy, cũng chỉ mới phát hiện được khoảng 60% số bệnh nhân lao ước tính trong cộng đồng.

Chương trình chống lao đã tập trung triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống lao ngay sau đại dịch Covid-19 nhằm tăng tối đa số bệnh nhân lao được phát hiện, chẩn đoán và thu nhận vào điều trị.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, số liệu phát hiện của Chương trình chống lao quốc gia đã có sự cải thiện đáng kể để phục hồi lại chất lượng và tác động tích cực của chương trình so với cùng kỳ năm 2022, 2021 và thậm chí còn cao hơn cả cùng kỳ năm 2020, thời điểm Covid-19 chỉ mới xảy ra tại Việt Nam.

Tuy nhiên, do chỉ tiêu cam kết với quỹ toàn cầu cho giai đoạn 2021 - 2023 ở mức cao nhằm hướng đến quá trình thanh toán bệnh lao trong những giai đoạn tiếp theo, Chương trình chống lao quốc gia trong 6 tháng đầu năm cũng mới chỉ đạt được 37,1% chỉ tiêu kế hoạch cả năm (51.254 ca bệnh/chỉ tiêu 138.000 ca), do đó, Chương trình chống lao quốc gia sẽ gặp nhiều thách thức trong giai đoạn 6 tháng cuối năm.

Trong 6 tháng cuối năm, bên cạnh việc khẩn trương triển khai hiệu quả các hoạt động dự án nguồn Quỹ Toàn cầu giai đoạn 2021-2023, nguồn CDC, USAID, đã được Bộ Y tế và nhà tài trợ phê duyệt, Chương trình chống lao quốc gia tiếp tục hoàn thiện các quy trình vận động và tiếp nhận viện trợ cho hoạt động phòng chống lao giai đoạn tiếp theo, tích cực tham mưu Bộ Y tế và các bộ, ngành trình Chính phủ có các chính sách hỗ trợ người bệnh lao, mở rộng phát hiện chủ động tại cộng đồng, lồng ghép trong hệ thống y tế cơ sở, vận động sự cam kết và hỗ trợ tài chính từ chính quyền địa phương cho công tác phòng chống lao.