Việt Nam: Kim ngạch xuất khẩu nông sản, thực phẩm sẽ đạt 50 tỷ USD

Hiện nay, Việt Nam là nhà cung ứng trong top 3 thế giới về cà phê, lớn thứ nhất về hạt điều, lớn thứ nhất về hạt tiêu, lớn thứ ba về gạo…

Ghi nhận thực tế trong 8 tháng năm 2023, Trung Quốc, Mỹ và Nhật Bản tiếp tục duy trì là ba thị trường xuất khẩu lớn nhất của nông sản Việt Nam. Giá trị xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm tỷ trọng 21,9%, tăng 9,8%. Riêng thị trường Mỹ chiếm 20,6%, giảm 27,4%.

Mặc dù, các số liệu trên đều cho thấy, ngành nông sản của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tích tích cực, nhưng bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Âu – châu Mỹ (Bộ Công Thương) cho rằng thách thức vẫn còn rất lớn, khi phát triển bền vững và bảo vệ môi trường là những xu hướng tất yếu tại hầu khắp các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.

Trong khuôn khổ Diễn đàn Xuất khẩu năm 2023 do Bộ Công thương tổ chức vừa diễn ra mới đây, các doanh nghiệp nước ngoài cũng cho rằng, Việt Nam có thể tăng kim ngạch xuất khẩu, đặc biệt với nhóm hàng nông, thủy hải sản.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông sản, thủy sản và thực phẩm duy trì tốc độ tăng trưởng trên hai con số và đạt hơn 50 tỷ USD trong năm nay, bất chấp nhiều khó khăn của thị trường, đặc biệt là lạm phát tăng cao ở tất cả các thị trường xuất khẩu chủ lực. Trong đó, nhiều nhóm hàng có kim ngạch đạt trên 2 tỷ USD là gỗ, thủy sản, cà phê, cao su, rau quả.

Đặc biệt trong năm 2022, nhiều loại nông sản của nước ta như chuối tươi, khoai lang, tổ yến, bưởi, nhãn, chanh leo, sầu riêng... được cấp phép xuất khẩu sang các thị trường phát triển và có tiêu chuẩn cao trên thế giới như Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc, New Zealand... Điều này tạo cơ hội lớn cho xuất khẩu nông sản Việt Nam.

Trong khi đó, các quốc gia không chỉ điều chỉnh khung khổ pháp lý của mình với hàng loạt các luật, quy định mới cụ thể hóa hai mục tiêu trên mà còn lan tỏa đến quốc gia khu vực khác thông qua các cam kết chính trị mạnh mẽ tại Hội nghị Các bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu. Do vậy, doanh nghiệp xuất khẩu cần chủ động chuyển đổi xanh để tránh nguy cơ bị loại khỏi thị trường.

Vì ngoài chất lượng và giá cả, khách hàng sẽ lựa chọn những doanh nghiệp đáp ứng được cao nhất các yêu cầu đặt ra, trong đó có yêu cầu về giảm phát thải, sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn và phát triển bền vững.

Đồng thời, cần cải thiện công nghệ bảo quản sau thu hoạch, đảm bảo tính đồng bộ trong quy trình sơ chế, đóng gói, bảo quản và vận chuyển nhằm soát ổn định được nhiệt độ, độ ẩm lý tưởng cho trái cây.

Ngoài vai trò của doanh nghiệp, Nhà nước cần hoàn thiện thể chế chính sách pháp luật, xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phù hợp thực tiễn và hội nhập.

Đầu tư nguồn lực và cơ chế huy động nguồn lực cho đào tạo quản lý, giám sát, hướng dẫn hỗ trợ đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm ở các khâu từ sản xuất, thu hoạch, bảo quản, chế biến và kết nối tiêu thụ trong và ngoài nước.

Cập nhật qui định, thông tin phân tích thị trường, thị hiếu tiêu dùng để phát triển sản xuất ra sản phẩm phù hợp.

Triển khai các đề án phát triển vùng nguyên liệu; hệ thống logistics theo chuỗi cung ứng nông sản, đảm bảo an toàn thực phẩm; giảm tổn thất sau thu hoạch và nâng cao chất lượng nông lâm thuỷ sản…

Cùng với đó, đổi mới công tác phổ biến, tập huấn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp về quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số và kênh số kết nối thị trường và người tiêu dùng…

Minh Lý