Chặt chẽ, công tâm trong lấy phiếu tín nhiệm

Lấy phiếu tín nhiệm với 44 chức danh

Theo Nghị quyết 96, Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm với những người giữ chức vụ sau: Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch nước; Chủ tịch Quốc hội, Phó Chủ tịch Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc, Chủ nhiệm các Ủy ban của Quốc hội

Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng, các thành viên khác của Chính phủ; Chánh án TANDTC, Viện trưởng Viện KSNDTC, Tổng Kiểm toán Nhà nước cũng là những người được Quốc hội lấy phiếu tín nhiệm.

Như vậy, tổng số các chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn hiện nay có 49 người.

Các chức danh được bầu và phê chuẩn trong năm lấy phiếu tín nhiệm sẽ không thuộc diện lấy phiếu. Do đó, Quốc hội sẽ không tiến hành lấy phiếu tín nhiệm với Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà và Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên Môi trường Đặng Quốc Khánh, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Lê Quang Mạnh. Đây là các nhân sự được Quốc hội bầu, phê chuẩn bổ nhiệm trong năm 2023.

Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho biết, lấy phiếu tín nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm là một trong những hình thức hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND được quy định trong Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND.

Quốc hội, HĐND đã 3 lần tiến hành lấy phiếu tín nhiệm vào năm 2013, 2014 và lần lấy phiếu tín nhiệm gần đây nhất vào năm 2018. Việc lấy phiếu tín nhiệm đã thu được những kết quả bước đầu quan trọng.

Quy định về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do Quốc hội, HĐND bầu hoặc phê chuẩn đã được quan tâm sửa đổi qua các khoá Quốc hội để dần hoàn thiện và đáp ứng tốt hơn yêu cầu thực tiễn.

Theo bà Thanh, điểm nhấn đặc biệt quan trọng của lần lấy phiếu này đã nêu rõ tại Nghị quyết 96, quy định cụ thể về hệ quả của người được lấy phiếu tín nhiệm. Nếu người được lấy phiếu có quá nửa đến dưới hai phần ba tổng số phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" thì có thể xin từ chức; trường hợp không xin từ chức thì Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình Quốc hội tiến hành bỏ phiếu tín nhiệm tại kỳ họp đó, hoặc kỳ họp gần nhất.

Nếu người được lấy phiếu có từ 2/3 tổng số phiếu đánh giá "tín nhiệm thấp" trở lên, thì cơ quan hoặc người có thẩm quyền giới thiệu người đó để Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn có trách nhiệm trình Quốc hội miễn nhiệm hoặc phê chuẩn đề nghị miễn nhiệm tại kỳ họp đó, hoặc kỳ họp gần nhất.

"Quy định này góp phần đảm bảo hiệu quả và nâng cao vai trò của việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm", Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh.

Bỏ phiếu tín nhiệm cần công tâm, khách quan, chính xác

Phát biểu khai mạc kỳ họp thứ 6, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết: Quốc hội sẽ tiến hành lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

"Đây là phương thức giám sát quan trọng, thể hiện sự ghi nhận, đánh giá của Quốc hội đối với những nỗ lực, cố gắng và kết quả công tác từ đầu nhiệm kỳ đến nay của những người được lấy phiếu tín nhiệm", Chủ tịch Quốc hội nêu rõ.

Trên cơ sở báo cáo của người được lấy phiếu tín nhiệm đã gửi đến từng đại biểu Quốc hội, lắng nghe ý kiến của cử tri, từ thực tiễn theo dõi, giám sát của mình, đề nghị mỗi đại biểu Quốc hội phát huy tinh thần trách nhiệm cao đối với đất nước, đối với tổ chức, hoạt động của Quốc hội và bộ máy nhà nước, đánh giá công tâm, khách quan và chính xác trong ghi phiếu tín nhiệm đối với từng chức danh do Quốc hội bầu và phê chuẩn.

Mỗi đại biểu phải có trách nhiệm với lá phiếu

Đại biểu Nguyễn Trường Giang - Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Đắk Nông đánh giá, thực hiện quy định của Hiến pháp, Luật tổ chức Quốc hội và nghị quyết của Quốc hội về việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo các cơ quan và những người được lấy phiếu tín nhiệm hoàn thiện đầy đủ các báo cáo theo thời gian quy định.

Theo đó, tổng số các chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn theo quy định sẽ là 49 người. Tuy nhiên, qua rà soát các chức danh và điều kiện tiêu chuẩn cụ thể, sẽ có 44/49 người được đưa ra lấy phiếu tín nhiệm tại kỳ họp thứ 6, QH khóa XV.

Về thời điểm lấy phiếu tín nhiệm, việc đánh giá đối với các chức danh được lấy phiếu tín nhiệm không phải là chỉ tại kỳ họp thứ 6 mà là cả một quá trình từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội đến bây giờ. Do đó, thời điểm lấy phiếu tín nhiệm ngay sau phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội đảm bảo tính khách quan, không ảnh hưởng đến lá phiếu của các ĐBQH. Việc đánh giá mức độ tín nhiệm đối với người được lấy phiếu tín nhiệm căn cứ vào phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống, việc chấp hành Hiến pháp, pháp luật và kết quả thực hiện nhiệm vụ, chức trách được giao. Những nội dung này được xem xét, nhìn nhận và đánh giá trong quá trình công tác từ khi người được lấy phiếu tín nhiệm đảm nhận chức vụ cho đến khi tổ chức lấy phiếu tín nhiệm.

Thực hiện Nghị quyết 96/2023, kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV cũng sẽ ban hành nghị quyết xác nhận kết quả lấy phiếu tín nhiệm và công khai kết quả lấy phiếu tín nhiệm để cử tri và nhân dân biết. Việc lấy phiếu tín nhiệm cũng là cơ sở để người được lấy phiếu nhận thấy trách nhiệm của mình trước nhân dân, cử tri cả nước để tiếp tục phấn đấu, rèn luyện, nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác; làm cơ sở, căn cứ để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét quy hoạch, bố trí, sử dụng cán bộ.

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đoàn ĐBQH tỉnh Hải Dương cho rằng, thời điểm lấy phiếu tín nhiệm là cuối năm thứ 3 của nhiệm kỳ, nên các ĐBQH sẽ có những căn cứ, cơ sở đánh giá sát thực hơn mức độ hoàn thành trọng trách với các chức danh do Quốc hội bầu hoặc phê chuẩn.

Với đại biểu Quốc hội hay đại biểu HĐND, hoạt động này cũng thể hiện rõ trách nhiệm giám sát của cơ quan dân cử.

Để hoạt động này đạt hiệu quả, thực chất, bà Nga nhấn mạnh đòi hỏi mỗi đại biểu phải giám sát, theo dõi rất kỹ hoạt động của các ngành, lĩnh vực, "tư lệnh" ngành từ đầu nhiệm kỳ đến nay.

Đồng thời cũng phải theo dõi rất kỹ các báo cáo, kê khai tài sản, vấn đề nêu gương của mỗi người được lấy phiếu và quan trọng hơn cũng phải lắng nghe ý kiến của cử tri, nhân dân.

ĐBQH Nguyễn Thị Sửu - Phó Trưởng Đoàn ĐBQH Thừa Thiên Huế cho biết, các đại biểu đã được gửi tài liệu, thông tin của các vị trí được lấy phiếu tín nhiệm đợt này. Việc đánh giá giữa nhiệm kỳ gắn với trách nhiệm, gắn với kết quả đã đạt được cho đất nước, cho địa phương trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh.

"Cái tâm, cái trí, trách nhiệm của đại biểu Quốc hội khi lựa chọn, bỏ phiếu tín nhiệm sẽ đánh giá đúng trách nhiệm, hiệu quả công việc của từng vị lãnh đạo đã cống hiến trong thời gian qua", bà Sửu nói.

Theo nữ đại biểu, các nhân sự được lấy phiếu tín nhiệm đều là những vị trí lãnh đạo rất quan trọng. Bà kỳ vọng, các vị này sẽ có những giải pháp mới để triển khai thật tốt các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã đặt ra ngay từ đầu nhiệm kỳ và thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng XIII.

"Mong rằng, sau kỳ lấy phiếu tín nhiệm này, các vị lãnh đạo sẽ có những giải pháp đồng bộ, toàn diện và quyết liệt hơn, kể cả giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo và điều hành của Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành, đặc biệt là chỉ đạo trực tiếp của các địa phương", đại biểu Sửu nêu ý kiến.

Trong khi đó, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa cho rằng, việc lấy phiếu tín nhiệm các chức danh do Quốc hội bầu, phê chuẩn là đợt sinh hoạt chính trị rộng rãi, được đông đảo đồng bào, cử tri cả nước quan tâm. Kết quả lấy phiếu chưa biết sẽ ra sao, nhưng việc lấy phiếu sẽ đảm bảo tính công khai, minh bạch cho người dân biết.

Đối với những người có kết quả lấy phiếu tín nhiệm cao, tín nhiệm hoặc tín nhiệm thấp đều là kinh nghiệm rất lớn trong quá trình hoạt động, lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của bản thân cũng như cơ quan, mối quan hệ của gia đình mình trên tất cả các lĩnh vực.

"Qua lấy phiếu tín nhiệm, bản thân tôi mong các vị ĐBQH xem kỹ báo cáo từng người, kết hợp nắm được quá trình hoạt động của từng chức danh, mối quan hệ gia đình và tổ chức thực hiện nhiệm vụ của họ để bỏ phiếu, với tinh thần khách quan, trung thực, cầu thị, công tâm, không vì một áp lực nào đó mà mình "bẻ cong", hoặc bỏ những lá phiếu không đúng tâm tư, nguyện vọng của bản thân hoặc tình cảm của cử tri gửi gắm", ĐBQH Phạm Văn Hòa bày tỏ.

Duy Tuấn - Nguyên Thảo