Lễ hội Sết Boóc Mạy là di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Theo hồ sơ di sản, thuở hỗn hoang, đất trời tăm tối, ma quỷ, thú dữ quấy phá dân lành, đời sống của người dân vô cùng khổ cực. Trước tình cảnh ấy, Ngọc Hoàng đã phái 3 người con có tài cao, đức trọng của mình xuống cứu giúp chúng sinh. Đây là 3 vị được coi như thiên sứ vô cùng quan trọng trong đời sống tâm linh của người dân tộc Thái.

Họ có trách nhiệm giúp người dân bản Thái có thức ăn, thuốc chữa bệnh và diệt ma, trừ tà để dân bản được khỏe mạnh, bình an, người già được sống lâu hơn; con gái, con trai thì khỏe đôi tay, chắc đôi chân để làm nương rẫy kiếm cái ăn, cái mặc.

Mỗi người một nhiệm vụ, thông qua các lễ nghi như dựng cây bông, lễ cầu mưa, lễ Sết Boóc Mạy, họ đã hướng dẫn, giúp đỡ người dân làm ăn, chinh phục thiên nhiên, chinh phục mọi khó khăn thử thách để xây dựng gia đình no ấm, xây dựng bản Thái ngày càng phát triển.

Cứ mỗi độ Tết đến xuân về (vào ngày mùng 10 tháng Giêng hằng năm), đồng bào dân tộc Thái thôn Mó 1, xã Cán Khê đều tổ chức Lễ hội Sết Boóc Mạy để khẳng định sự tri ân của mình đối với tổ tiên.

Qua lễ hội truyền lại cho thế hệ con cháu về truyền thống kiên cường, bất khuất của ông cha, nhắn nhủ con cháu không ngừng nỗ lực, sáng tạo vươn lên phát triển về kinh tế và làm giàu thêm đời sống văn hóa, tinh thần.

Cho tới nay, Lễ hội Sết Boóc Mạy xưa vẫn được các thế hệ đồng bào dân tộc Thái nói riêng và nhân dân các dân tộc huyện Như Thanh nói chung gìn giữ, trao truyền cho đến hôm nay. Để từ đó, các thế hệ đi sau có thêm niềm tự hào, tự tôn dân tộc, trân trọng về những giá trị di sản văn hóa quý giá mà cha ông để lại. Đồng thời, thêm hiểu, thêm yêu và tự hào về nguồn cội, về quê hương, đất nước.

Tối 17/3, UBND huyện Như Thanh (Thanh Hóa) phối hợp với các đơn vị tổ chức đón nhận Lễ hội Sết Boóc Mạy là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Đây là điều kiện tốt để gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị di sản bằng tâm huyết, bằng tấm lòng, bằng niềm tự hào, bằng nội lực, để các giá trị của Lễ hội Sết Boóc Mạy tiếp tục được gìn giữ, phát triển và lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng các dân tộc anh em.

Từ đó nghiên cứu làm sáng tỏ hơn nữa về các giá trị của Lễ hội Sết Boóc Mạy, để giới thiệu, quảng bá di sản đến rộng rãi công chúng trong và ngoài tỉnh.

Việc gìn giữ và bảo tồn, phát triển Lễ hội Sết Boóc Mạy không chỉ là trách nhiệm đối với tổ tiên, thần linh, mà còn là trách nhiệm với cộng đồng các dân tộc trong tỉnh và cả nước. Do vậy, các các sở, ngành của tỉnh, trước hết là huyện Như Thanh, cần phải quan tâm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa của lễ hội.

Thời gian tới, Huyện Như Thanh sẽ phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có liên quan để tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp thiết thực, cụ thể để giữ gìn và phát huy bản sắc, truyền thống, các giá trị văn hóa tốt đẹp của Lễ hội Sết Boóc Mạy trong phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt là phát triển du lịch gắn kết chặt chẽ với văn hóa, con người và lịch sử, góp phần đưa di sản thành tài sản, biến tiềm lực thành nguồn lực phát triển kinh tế của địa phương, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Bên cạnh đó dành sự quan tâm xứng đáng đối với đời sống của các nghệ nhân am hiểu và tâm huyết với di sản; tạo các điều kiện thuận lợi về môi trường thực hành lễ hội phù hợp với các điều kiện phát triển mới.

Thanh Phương