Không khí đón Tết cổ truyền Chol Chnam Thmay tại thành phố Senmonorom
Sau chuyến hành trình hơn 170km chúng tôi có mặt tại thủ phủ của tỉnh Mondulkiri, Vương quốc Campuchia. Thành phố Senmonorom đón chúng tôi trong cờ hoa rực rỡ của những ngày giáp Tết Chol Chnam Thmay.
Khác với Việt Nam và một số quốc gia châu Á, Tết năm mới được bắt đầu vào mùa Xuân, còn với người dân Campuchia đón năm mới theo Phật lịch, đây là tháng thứ 5, tháng đầu tiên trong năm, vào giữa tháng 4 dương lịch hằng năm và được gọi là Tết Chol Chnam Thmay (dịch theo tiếng việt nghĩa là “vào năm mới”). Theo nông lịch Khmer, đây chính là giai đoạn nông nhàn, vì là cao điểm của mùa khô, vụ mùa đã thu hoạch xong, mọi hoạt động trồng trọt, chăn nuôi đều tạm dừng lại để chờ những cơn mưa đầu mùa.
Tết năm nay, theo Phật lịch là năm 2568 là năm con Rồng, người Campuchia sẽ đón tết từ ngày 13/4 đến ngày 16/4. Tùy theo mỗi năm sẽ ăn tết 3 ngày hoặc 4 ngày.
Đến thăm gia đình người dân Ông Ta Long, một trong những người kinh doanh lâu đời và lớn nhất của thành phố ông cho biết: Những năm trước đây, cách Tết 1 tháng bà con thành phố đã hân hoan tổ chức nhiều hoạt động vui chơi, ca hát kéo dài mãi cho đến trong Tết. Còn những năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch bệnh, nguồn thu nhập của người dân thành phố cũng bị ảnh hưởng nên các hoạt động trước Tết cũng ít hơn và sức mua tiêu dùng cũng giảm dần. Tuy nhiên, những mặt hàng dành cho ngày Tết nhất như rượu bia, nước ngọt vẫn được người dân chọn lựa nhiều.
Những ngày trước Tết, người dân dành thời gian để sửa soạn, dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ để đón năm mới, những khu vực như Quảng trường thành phố, hay các nhà Chùa cũng được trang hoàng lộng lẫy. Đối với người dân Campuchia, đa phần những ngày Tết đều gắn liền với các hoạt động tại nhà Chùa. Trước Tết Chol Chnam Thmay 1 tuần các trường học cũng tổ chức một số hoạt động vui chơi, sau đó cho các em được nghỉ học để ăn Tết cùng gia đình.
Nói về những ngày Tết của dân tộc mình ông Huoth Rư sống tại thành phố Senmonorom cho biết: Theo phong tục của người Campuchia, vào lúc giao thừa mỗi gia đình sẽ chuẩn bị mâm cúng giao thừa và tùy theo mỗi năm đồ cúng giao thừa cũng sẽ khác nhau, có năm sẽ cùng thịt bò, nước uống có màu đỏ; có năm sẽ cúng thịt rừng… và thời gian đón giao thừa mỗi năm cũng sẽ khác nhau. Còn vào những ngày Tết, mọi người, mọi nhà thường đi lễ chùa cầu mong một năm mới thanh bình và thịnh vượng. Các gia đình cũng sẽ mang hoa tươi, đồ lễ thức ăn lên chùa nghe giảng kinh từ sáng sớm, rồi thực hiện nhiều nghi thức như tắm Phật, cắm cờ hoa lên bảo tháp bằng cát và cùng nhau té nước, trét phấn…
Cũng theo ông Huoth Rư, lễ hội té nước ở Campuchia được gọi là Bom Chaul Chnam được tổ chức sau nghi lễ tắm Phật sẽ là té nước vào nhau để mong ước được gột rửa đi những không tốt của năm cũ, sạch sẽ tinh khiết cho năm mới. Hoạt động này dần trở thành nét đặc trưng và thu hút khách du lịch.
Với những lợi thế của thiên nhiên và những nét văn hóa đặc trưng của địa phương, những năm gần đây thành phố Senmonorom đã thu hút một lượng khách du lịch lớn đến thăm quan và nghỉ dưỡng, nhất là trong dịp Tết Chol Chnam Thmay này.
Tại thành phố Senmonorom có khoảng 0 hộ gia đình người Việt sinh sống tại đây, đa phần làm nghề kinh doanh và buôn bán, cộng đồng người Việt sống đã gần như hòa nhập với nền văn hóa của nước bạn Campuchia.
Là thế hệ thứ 2 sinh sống trên nước bạn Campuchia chị Thu Hằng phần khởi cho biết: Thức ăn ngày Tết của Campuchia có nhiều món ăn ngon truyền thống như cà ri dùng với rượu thốt nốt và cũng có món bánh tét giống như Tết Việt Nam. Vào dịp Tết cổ truyền, mỗi gia đình sẽ mang thức ăn lên chùa nhờ các nhà sư làm lễ cúng dâng lên tổ tiên. Sau đó, cả nhà quây quần bên nhau thưởng thức và vui chơi ở đây. Năm nay có 4 ngày Tết, gia đình sẽ dành 3 ngày để lên chùa cầu bình an và vui chơi, còn 1 ngày gia đình sẽ trở lại buôn bán.
Việc bảo đảm an ninh trật tự trong dịp trước trong và sau Tết cũng được chính quyền thành phố quan tâm, hầu như trên các tuyến đường giao thông chính của thành phố và các địa điểm diễn ra các hoạt động Tết luôn có lực lượng Công an duy trì bảo đảm.
Dù chưa được thưởng thức hết những điều thú vị và đặc sản của ngày Tết tại nước bạn Campuchia những chứng kiến không khí đón Tết và niềm vui của người dân nơi đây, cũng khiến chúng tôi phần nào cảm nhận sự đậm đà bản sắc Tết Chol Chnam Thmay của nước bạn Campuchia.