Nhiều sai phạm tại Dự án nhà ở xã hội thu nhập thấp Bạc Liêu
Thanh tra tỉnh Bạc Liêu vừa có kết luận thanh tra đột xuất tổng thể Dự án khu tái định cư tập trung và nhà ở xã hội phía Đông đường Cao Văn Lầu (TP Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu), do Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Thiên Long làm chủ đầu tư, qua đó phát hiện hàng loạt sai phạm.
Chủ đầu tư không đủ điều kiện để thực hiện các thủ tục về đất và các cam kết theo hợp đồng
Theo kết luận thanh tra, Dự án khu tái định cư tập trung và nhà ở xã hội phía Đông đường Cao Văn Lầu (gọi tắt là Dự án khu dân cư Thiên Long) hình thành từ năm 2009. Quá trình thực hiện dự án tổng thể trên, Công ty Thiên Long chỉ lập riêng dự án đầu tư xây dựng nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 1 và 2, xây dựng 902 căn nhà trên diện tích hơn 117.000m2, tổng vốn đầu tư hơn 328 tỷ đồng, thực hiện từ tháng 6/2009 đến tháng 12/2013. Đây được xem là khu nhà ở thu nhập thấp đầu tiên ở Bạc Liêu
Đến nay, dự án này đã xây dựng được 705/920 căn nhà. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện như đăng ký đầu tư, thực hiện thỏa thuận đối với các hộ có đất và huy động vốn, hoạt động xây dựng; chủ đầu tư chưa lập đầy đủ các thủ tục đăng ký đầu tư theo quy định nên chưa đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận đầu tư để hưởng ưu đãi; có một trường hợp thỏa thuận sai chủ sử dụng đất, dẫn đến UBND TP Bạc Liêu ban hành quyết định thu hồi đất sai đối tượng.
Chủ đầu tư chưa phối hợp tốt với các cơ quan chức năng thực hiện việc thu hồi, bàn giao sổ đỏ để thực hiện các thủ tục theo quy định. Từ đó, dẫn đến một số trường hợp sổ đỏ đã thế chấp cho ngân hàng, cá nhân, trong khi tại vị trí thửa đất này một phần đã được cấp sổ đỏ cho công ty và hiện trạng đã xây dựng nhà ở. Diện tích đất xây dựng dự án nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 2 còn một phần chủ đầu tư chưa thực hiện xong việc thỏa thuận bồi thường theo chủ trương của UBND tỉnh.
Trong xây dựng, chủ đầu tư lựa chọn các đơn vị tư vấn không có hồ sơ năng lực, hồ sơ yêu cầu và hợp đồng; không có giấy chứng nhận đảm bảo sự phù hợp về chất lượng công trình theo quy định; hạng mục công trình đã đưa vào sử dụng nhưng không có kết quả kiểm tra, thí nghiệm chất lượng vật liệu, thiết bị…, sai với Nghị định của Chính phủ.
Trong hoạt động kinh doanh, chủ đầu tư bán nhà với nhiều mức giá khác nhau (giai đoạn 1 bán giá 140-285 triệu đồng/căn; giai đoạn 2 bán 170-490 triệu đồng/căn), chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt giá bán, sai với quyết định của Thủ tướng.
Thực hiện hợp đồng đăng ký khi chưa đáp ứng đầy đủ các điều kiện bán nhà; nội dung hợp đồng và thực hiện bán nhà khi chưa xây dựng hoàn thành, chưa đấu nối đồng bộ các công trình hạ tầng kỹ thuật; huy động vốn khi dự án chưa được phê duyệt, chưa lập các thủ tục đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích…, sai với Luật Kinh doanh bất động sản.
Kết luận thanh tra cũng chỉ ra sai phạm việc tạm ứng 8,8 tỷ đồng chi phí giải phóng mặt bằng và đầu tư cơ sở hạ tầng, chủ đầu tư sử dụng sai mục đích; chưa chấp hành nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước (đến ngày 30/6/2022, nợ hơn 2,6 tỷ đồng).
Thanh tra xác định, tình hình tài chính của chủ đầu tư gặp nhiều khó khăn, nợ xấu quá hạn kéo dài, không tiếp cận được các nguồn vốn ưu đãi, dẫn đến thiếu vốn đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật. Vì vậy, không đủ điều kiện để thực hiện các thủ tục về đất và các cam kết theo hợp đồng đối với các tổ chức, cá nhân tại dự án.
Sẽ chuyển cơ quan điều tra nếu không khắc phục sai phạm trong thời hạn 18 tháng
Từ những sai phạm trên, Thanh tra tỉnh Bạc Liêu kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo Công ty Thiên Long khắc phục các sai phạm mà cơ quan thanh tra đã chỉ ra; đặc biệt, thực hiện hoàn ứng ngân sách và nghĩa vụ thuế đúng quy định.
Trung tâm phát triển quỹ nhà và đất tỉnh Bạc Liêu cho Công ty Thiên Long tạm ứng 8,8 tỷ đồng. Đến nay, công ty có đầu tư, nâng cấp tuyến đường nhưng không có hồ sơ thanh toán nên không xác định được giá trị để hoàn ứng. Do đó, đề nghị trung tâm có trách nhiệm thu hồi số tiền tạm ứng hoặc hoàn ứng theo khối lượng đã thi công trong thời hạn 6 tháng.
"Trường hợp Công ty Thiên Long không thực hiện, trung tâm chuyển toàn bộ hồ sơ sang Cơ quan Cảnh sát điều tra để điều tra, làm rõ", cơ quan thanh tra kiến nghị.
Thanh tra cũng kiến nghị, trong thời hạn 18 tháng, Công ty Thiên Long và các sở, ngành liên quan có trách nhiệm thực hiện các nội dung trong kết luận thanh tra. Nếu công ty không thực hiện hoặc thực hiện không đầy đủ thì các sở, ngành tổng hợp, báo cáo, đề xuất biện pháp xử lý trình Chủ tịch UBND tỉnh xem xét quyết định, kể cả kiến nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan Cảnh sát điều tra.
Ngoài ra, Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo kiểm điểm có hình thức xử lý đối với lãnh đạo UBND thành phố Bạc Liêu, trọng tâm là Chủ tịch, Phó Chủ tịch phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm) trong việc chọn nhà đầu tư sai thẩm quyền, không đáp ứng năng lực theo quy định; công tác thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư áp dụng sai trình tự, thủ tục; đề xuất, kiến nghị ngân sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng và chi phí giải phóng mặt bằng sai quy định; thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý quy hoạch và triển khai thực hiện dự án của chủ đầu tư.
Kiểm điểm có hình thức xử lý đối với nguyên Phó Giám đốc phụ trách Trung tâm Phát triển Quỹ nhà và đất tỉnh không thực hiện đúng ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 4979/UBND-KT; thiếu trách nhiệm trong việc quản lý, sử dụng 43 căn nhà lưu cư để xảy ra sai sót.
Kiểm điểm có hình thức xử lý đối với Ban Giám đốc Sở Xây dựng, trọng tâm là Giám đốc và cấp Phó phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm) không áp dụng đúng trình tự, thủ tục trong việc cấp giấy phép xây dựng cho Công ty Thiên Long; chưa làm tốt vai trò quản lý nhà nước trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản; chưa tham mưu, đề xuất xử lý kịp thời việc chủ đầu tư bán nhà ở khi chưa hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật, chưa phê duyệt giá bán và thiếu các thủ tục pháp lý khi triển khai thực hiện dự án; thanh toán, nghiệm thu hợp đồng khi bên bán chưa hoàn thành nghĩa vụ.
Kiểm điểm có hình thức xử lý đối với Ban Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường trọng tâm là Giám đốc và cấp Phó phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm) trong việc giao đất không đảm bảo thủ tục, thiếu kiểm tra; xác định đối tượng miễn tiền sử dụng đất không thuộc nhiệm vụ; xác nhận điều kiện chuyển nhượng khi kết cấu hạ tầng chưa hoàn chỉnh; chưa kịp thời đôn đốc cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án bảo vệ môi trường.
Đồng thời, Thanh tra tỉnh kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm các sở, ngành, đơn vị có liên quan trong việc tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh khái toán giá trị tạm ứng cho Công ty Thiên Long chi phí giải phóng mặt bằng và đầu tư cơ sở hạ tầng 03 công trình (theo Biên bản ngày 20/10/2017 do Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì).