Chuyển đổi số từ tư duy đến thực tiễn
Khi đọc sách, chúng ta có thể cảm nhận được những trăn trở của tác giả đối với một số lĩnh vực của nền kinh tế. Điều này thể hiện trách nhiệm của một nhà khoa học, người luôn mong muốn cống hiến cho quốc gia và dân tộc. Đây là nhận xét của TS Trần Văn, Đại biểu Quốc hội khóa XII và XIII.
Tác giả từng đảm nhiệm các vị trí quan trọng như CEO Toshiba Việt Nam, CEO Brother & Advisory, và Giám đốc kinh doanh Hewlett Packard (HP). Ông cũng là người sáng lập Công ty Tư vấn Investwise (IWCC). Nhờ những kinh nghiệm này, kiến thức thực tiễn của ông về quản trị doanh nghiệp nói chung và chuyển đổi số nói riêng rất sâu rộng.
Vài nét về tác giả
Cuốn "Chuyển đổi số từ tư duy đến thực tiễn" là tác phẩm thứ hai của TS Nguyễn Hoàng Hiệp, sau cuốn "Khởi đầu của kỷ nguyên số hóa" gồm 41 bài viết, được dư luận đánh giá cao. Cuốn sách này tập hợp các bài báo, bản tham luận hội thảo và các cuộc trả lời phỏng vấn, chứa đựng nhiều thông tin khoa học và thực tiễn từ một chuyên gia có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Công nghệ truyền thông.
Mặc dù vậy, phần viết về chuyển đổi số của các doanh nghiệp nhà nước không hề bị giới hạn. Đây là lĩnh vực mà tác giả đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ với đề tài "Tư duy lãnh đạo và sự thay đổi của tổ chức trong quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước tại Việt Nam" tại trường Lincoln University College, Malaysia. Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi đọc thấy nhiều đề xuất và kiến nghị của ông mang tính thực tiễn cao trong hệ thống quản trị công.
Tư duy sâu, thực tiễn rộng
Cuốn "Chuyển đổi số từ tư duy đến thực tiễn" của TS. Nguyễn Hoàng Hiệp gồm 20 chương, chia làm 3 phần chính, tiếp tục theo mô-típ của cuốn sách trước. Phần đầu của sách, "Chuyển đổi số từ tư duy đến thực tiễn", không chỉ phổ cập thông tin chung về tình hình chuyển đổi số ở Việt Nam và khu vực, mà còn đi thẳng vào những vấn đề thực tiễn trong phát triển nguồn nhân lực, ngành cơ khí, nông nghiệp và lĩnh vực truyền thông. Đây là những vấn đề thuộc sở trường của TS. Nguyễn Hoàng Hiệp, trong đó, những trăn trở về chuyển đổi số trong lĩnh vực truyền thông được ông rút ra từ chính trải nghiệm làm báo của mình. Sáu vấn đề ông đặt ra cho các cơ quan quản lý báo chí hiện nay là những vấn đề nóng mà dư luận rất quan tâm.
Phần "Định hướng chính sách trong Chuyển đổi số" là những trang viết chứa đựng nhiều tâm huyết của tác giả, nhưng không phải ai cũng có thể chia sẻ hết những trăn trở này của ông trong vai trò Phó Viện trưởng Viện Ứng dụng Nghiên cứu Tin học và Ứng dụng. Đây là một đề tài khó, với nhiều vấn đề mang tính định lượng và nhiều quan điểm chuyển đổi số còn đang tranh luận. Để làm rõ nhận định này, tôi đã thử đưa chương 12 "Tiềm năng trở thành công xưởng lớn" cho ba bạn đọc khác nhau, không ai có quan điểm trùng với tác giả về các lĩnh vực dược y tế và đường sắt cao tốc do Hitachi đề xuất. Tuy nhiên, chương 14 "Những câu chuyện thời sự trong kỷ nguyên số hóa" của TS. Nguyễn Hoàng Hiệp lại được đánh giá cao, khi ông mạnh dạn đề cập đến các đề tài chống tham nhũng và "biến tướng" liên kết bảo hiểm-ngân hàng.
Phần 3, "Giải pháp Chuyển đổi số", gồm 6 chương và khoảng 80 trang, có lẽ vẫn chưa đủ thỏa mãn những người đang nghiên cứu về đề tài này. Chương 18, "Chuyển đổi số trong Giao thông vận tải (GTVT)", được tác giả đầu tư công sức và viết kỹ lưỡng hơn so với chương 17, "Phát triển Thành phố thông minh", chỉ dừng lại ở lý thuyết. Nếu tác giả tiếp cận thêm thông tin từ Nhật Bản, có lẽ chương này sẽ sâu sắc hơn. TS. Nguyễn Hoàng Hiệp đã đánh giá đúng và trúng về "bức tranh GTVT Việt Nam" hiện nay, chỉ ra sự mất cân đối lớn giữa các loại hình vận tải đường bộ, đường sắt và hàng không. Những phản biện của ông về dự án sân bay quốc tế Long Thành rất đáng được cơ quan quản lý nhà nước quan tâm.
Bỏ qua vài sai sót trong biên tập, “Chuyển đổi số từ tư duy đến thực tiễn” là cuốn sách cung cấp nhiều thông tin mới và cần thiết về chuyển đổi số cho người nhập môn, những người cần cơ sở để viết dự án và tra cứu tham khảo. Cách đặt vấn đề và giải quyết được gói gọn trong hơn 320 trang sách, với góc nhìn đa chiều, thể hiện rõ tâm huyết và trách nhiệm của tác giả.
Là một nhà khoa học, tác giả dành chương 20–chương cuối–cho giáo dục, với số liệu trích dẫn mới và độ chính xác cao, dẫn dắt người đọc đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, dù vấn đề chỉ gói gọn trong các trường đại học.
Những ai quan tâm đến chất lượng giáo dục đại học nên tìm đọc chương này. Tuy nhiên, một số thuật ngữ chuyên ngành cần được hiệu chỉnh. Ở Việt Nam, chỉ có các trường đại học lợi nhuận và phi lợi nhuận, không phải vụ lợi và phi vụ lợi, vì từ "vụ lợi" thường mang nghĩa xấu.
Điểm khác biệt giữa các trường lợi nhuận và phi lợi nhuận là các trường lợi nhuận thường ưu tiên hiệu quả kinh doanh, trong khi các trường phi lợi nhuận hướng tới mục tiêu tạo ra một môi trường học tập chất lượng cao cho học viên với giáo viên và cơ sở vật chất tốt nhất.