Xuất khẩu thủy sản Việt Nam tại thị trường Mỹ: Cơ hội và thách thức
Việc ông Donald Trump đắc cử trở thành Tổng thống Mỹ mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, đặc biệt là xuất khẩu thủy sản. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức mới chờ đón doanh nghiệp Việt.
Việt Nam giữ vị thế số 1 xuất khẩu thủy sản sang Mỹ
Trong 5 năm qua, Mỹ luôn là thị trường xuất khẩu thủy sản lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch xuất khẩu dao động từ 1,5 tỷ USD đến 2,1 tỷ USD mỗi năm. Chính vì vậy, những biến động kinh tế - chính trị tại thị trường Mỹ luôn tác động nhất định đến xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam.
Mặc dù luôn phải đối mặt với các chính sách bảo vệ chặt chẽ như thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp, nhưng nhu cầu của thị trường Mỹ lớn cộng với chất lượng thủy sản Việt Nam ngày càng được cải thiện đã giúp duy trì, mở rộng vị thế tại thị trường này.
“Do đó, thương mại thủy sản Việt Nam với Mỹ ít bị tác động trước những biến động chính trị như kết quả bầu cử Tổng thống Mỹ, dù kết quả bầu cử có thể gây xáo trộn trong thương mại thế giới. Tuy nhiên, khi ông Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, các chính sách thương mại đặc thù của Mỹ dưới thời ông Trump có thể tạo ra cả cơ hội lẫn thách thức cho xuất khẩu thủy sản Việt Nam trong thời gian tới”, Vasep chia sẻ.
Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), 10 tháng năm 20, xuất khẩu thủy sản Việt Nam sang Mỹ đã đạt 1,5 tỷ USD, tăng % so với cùng kỳ năm ngoái. Ước tính cả năm 20, xuất khẩu thủy sản sang Mỹ sẽ mang về 1,85 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2023.
Cơ hội và thách thức cho thủy sản Việt Nam tại thị trường Mỹ
Sau khi ông Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, các chuyên gia nhận định, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, bao gồm thủy sản sẽ có những cơ hội và thách thức mới.
Giám đốc Truyền thông Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam cho rằng, trong bối cảnh căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tiếp tục kéo dài, chuỗi cung ứng và nhập khẩu hàng hóa của Mỹ sẽ tiếp tục dịch chuyển. Cụ thể, Mỹ có xu hướng đánh thuế cao để giảm lượng nhập khẩu đối với các sản phẩm từ Trung Quốc, đồng thời tìm kiếm các nguồn cung thay thế.
Mặc dù Việt Nam có thể tận dụng một số cơ hội từ chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, nhưng các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam cũng phải đối mặt với các biện pháp phòng vệ thương mại của Mỹ.
Các biện pháp này có thể bao gồm thuế chống bán phá giá, thuế chống trợ cấp và các yêu cầu nghiêm ngặt về chất lượng sản phẩm. Dù kết quả thuế chống bán phá giá đối với tôm, cá tra và thuế chống trợ cấp với tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có xu hướng thuận lợi hơn trong năm 20, các doanh nghiệp vẫn cần thận trọng và có chiến lược khi xuất khẩu sang thị trường này.
Nhu cầu tiêu dùng thuỷ sản của thị trường Mỹ là rất lớn, trong khi những năm qua, chất lượng thủy sản Việt Nam ngày càng được cải thiện, giúp duy trì và mở rộng vị thế tại thị trường này. Đặc biệt, tôm và cá tra là những sản phẩm xuất khẩu chủ lực của Việt Nam đã tạo được vị thế nhất định trên thị trường thế giới chung, Mỹ nói riêng. Vì vậy, Việt Nam sẽ là một trong những nguồn cung thủy sản thay thế được các nhà nhập khẩu Mỹ ưu tiên, mở ra cơ hội gia tăng thị phần.
Bên cạnh đó, chính sách bảo hộ và hàng rào thuế quan của Mỹ cũng có thể khiến cạnh tranh gia tăng giữa Việt Nam và các quốc gia xuất khẩu thủy sản khác như Ấn Độ, Ecuador, hay Indonesia, những đối thủ lớn trong ngành thủy sản.
Trước đó, ông Trump đã đề xuất mức thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu vào thị trường Mỹ; riêng hàng hóa từ Trung Quốc bị áp thuế 60%. Ngoài vấn đề giá cả, khách hàng và người tiêu dùng Mỹ ngày càng quan tâm đến các vấn đề liên quan đến bền vững, bảo vệ môi trường và trách nhiệm xã hội. Do đó, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam nên áp dụng các phương pháp nuôi trồng bền vững theo các tiêu chuẩn quốc tế (GlobalGAP, ASC, MSC), minh bạch thông tin về quá trình sản xuất, nguồn gốc nguyên liệu để xây dựng lòng tin với người tiêu dùng và đối tác ở Mỹ.
Đồng thời cần nâng cao năng lực cạnh tranh và có các kế hoạch ứng phó nhanh chóng với các thay đổi về chính sách thuế quan và biện pháp phòng vệ thương mại của thị trường.
Theo Vasep, để tăng trưởng xuất khẩu thủy sản sang Mỹ trong bối cảnh thay đổi chính sách thương mại quốc tế, các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam cần chủ động và linh hoạt trong việc thích ứng với các yếu tố biến động của thị trường.
Vasep dự báo năm 2025, thị trường thuỷ sản có thể đối mặt với những thách thức mới, đặc biệt là từ chính sách thuế mới của Mỹ đối với hàng hóa Trung Quốc. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nhập khẩu dồn dập trong các tháng cuối năm 20, tạo cơ hội cho các doanh nghiệp thủy sản Việt Nam, nhưng cũng đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng để đối phó với những rủi ro như tăng cước vận tải, thiếu nguyên liệu cục bộ. Song song thị trường Mỹ, các doanh nghiệp thuỷ sản Việt Nam cần khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA) để tiếp tục mở rộng thị trường, khẳng định vị thế.