Rà soát công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa giai đoạn 2018 – 20

Xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là chủ trương đúng

Báo cáo đánh giá công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Tiểu học (Bộ GD&ĐT) Thái Văn Tài cho biết, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội và Chính phủ, lần đầu tiên sách giáo khoa được biên soạn theo hình thức xã hội hóa; việc biên soạn, thẩm định sách giáo khoa được thực hiện theo quy trình chặt chẽ, bài bản.

Triển khai công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, tính đến nay có 7 nhà xuất bản và 12 công ty cổ phần tham gia biên soạn và liên kết biên soạn sách giáo khoa.

Công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa thu hút được số lượng tổng chủ biên, chủ biên và tác giả đông đảo, tổng số 2656 tác giả. Cơ cấu đội ngũ tác giả đa dạng gồm chuyên gia, giảng viên của các trường đại học, của các viện nghiên cứu và lần đầu có đội ngũ giáo viên phổ thông tham gia biên soạn sách giáo khoa góp phần phát huy được trí tuệ của thầy cô giáo.

Tác giả biên soạn sách giáo khoa công tác ở các vùng miền khác nhau, các bộ sách giáo khoa được biên soạn với cách tiếp cận khác nhau, phù hợp với đặc điểm giáo dục của từng vùng miền, sát với thực tế giảng dạy của các địa phương trong điều kiện cùng một chương trình giáo dục phổ thông.

Công tác xã hội hóa trong khâu tổ chức dạy thực nghiệm của các tổ chức biên soạn sách giáo khoa được đánh giá thành công, việc phối hợp giữa các Sở GD&ĐT và các tổ chức biên soạn sách giáo khoa tốt, diện thực nghiệm bảo đảm độ phủ kín các vùng miền khác nhau trên cả nước. Số tiết thực nghiệm, quy trình tổ chức thực nghiệm bảo đảm theo quy định. Những thông tin phản hồi từ quá trình dạy thực nghiệm và góp ý của giáo viên đã góp phần quan trọng giúp cho các bộ sách chuẩn xác hơn về ngữ liệu, phù hợp hơn đối với điều kiện dạy học thực tế của các địa phương.

Khẳng định thẩm định sách giáo khoa được tổ chức theo quy trình chặt chẽ được quy định tại các thông tư, Vụ trưởng Thái Văn Tài cho biết, Bộ GD&ĐT xây dựng được bộ tiêu chuẩn, tiêu chí nhận xét đánh giá sách giáo khoa giúp cho việc nhận xét, đánh giá sách giáo khoa khách quan, công bằng, chính xác. Lần đầu tiên huy động số lượng các thành viên tham gia Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa đông đảo, khoảng 1404 thành viên, đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu, học viện và các trường phổ thông từ các vùng miền khác nhau và tham mưu cho Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt.

Việc lựa chọn sách giáo khoa được thực hiện theo quy trình chặt chẽ quy định tại các thông tư, tôn trọng và phát huy trí tuệ giáo viên, tạo điều kiện cho giáo viên chủ động lựa chọn sách giáo khoa phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội và điều kiện tổ chức giảng dạy tại địa phương. Quá trình lựa chọn sách giáo khoa giúp các địa phương, các cơ quan quản lý giáo dục và các cơ sở giáo dục năng động hơn, trách nhiệm hơn đối với hoạt động dạy và học tại địa phương, cơ sở giáo dục của mình...

Tiếp tục rà soát các khâu liên quan đến biên soạn sách giáo khoa

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Phạm Ngọc Thưởng đánh giá, thời gian qua toàn ngành Giáo dục đã thực hiện nghiêm túc chủ trương, nghị quyết của Đảng và Nhà nước; từ đó khẳng định chủ trương xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là hết sức đúng đắn.

Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng nhấn mạnh, lần đầu tiên có một quy trình thẩm định với các bước rất chặt chẽ, kỹ lưỡng và khoa học; được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả; nhận được sự đánh giá cao của các nhà khoa học, nhà chuyên môn qua mỗi lần thẩm định. Việc giao quyền tự chủ cho địa phương, các Sở GD&ĐT, nhất là các cơ sở giáo dục tham gia lựa chọn sách giáo khoa nên các sách giáo khoa được lựa chọn phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội của địa phương và điều kiện tổ chức dạy - học tại cơ sở giáo dục.

Tuy nhiên, Thứ trưởng cũng cho rằng, xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa là một việc mới, khó, thực hiện trên quy mô toàn quốc nên khó tránh khỏi những hạn chế. Trong đó, có một số hạn chế liên quan đến công tác truyền thông, nâng cao nhận thức trong ngành và toàn xã hội…

Thứ trưởng đề nghị, thời gian tới, các nhà xuất bản tiếp tục rà soát các khâu liên quan đến biên soạn sách giáo khoa thuộc thẩm quyền, chức năng của mình; hết sức thận trọng trong vấn đề chỉnh sửa, hiệu đính; tiết kiệm các khâu trung gian, đa dạng khâu phát hành để sách giáo khoa đến học sinh, giáo viên đúng, đủ, kịp thời, chất lượng, giá cả phù hợp. Bên cạnh đó, tăng cường trách nhiệm xã hội, hỗ trợ sách giáo khoa cho học sinh vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc, vùng bị thiên tai…

Với các Sở GD&ĐT, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng yêu cầu tiếp tục tăng cường nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên đối với việc đổi mới giáo dục nói chung, trong công tác biên soạn sách giáo khoa nói riêng. Các địa phương tập trung chỉ đạo công tác quản lý, dạy học bảo đảm chất lượng; tiếp tục phối hợp tốt hơn nữa với các nhà xuất bản; tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh trong phê duyệt danh mục sách giáo khoa; tiếp tục tổ chức tốt việc lựa chọn sách giáo khoa.

Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục rà soát và bổ sung các văn bản pháp luật để tạo điều kiện cho việc xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, ban hành quy định về giá tối đa của sách giáo khoa theo Luật Giá. Bên cạnh đó, xây dựng, đề xuất Chính phủ và Quốc hội để có cơ chế in ấn, phát hành sách giáo khoa tiếng dân tộc, sách ngoại ngữ ngoài Tiếng Anh được biên soạn bằng ngân sách Nhà nước; tiếp tục chỉ đạo việc xuất bản sách giáo khoa chữ nổi Braille và sách giáo khoa điện tử…

Liên quan đến đề xuất giao thẩm quyền ban hành quyết định phê duyệt danh mục SGK sử dụng tại địa phương cho Sở GD&ĐT, Thứ trưởng ghi nhận và cho biết sẽ quan tâm nội dung này trong rà soát sửa Luật Giáo dục sắp tới…

Từ thực tiễn triển khai công tác xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa trong thời gian qua, đại diện lãnh đạo các Sở GD&ĐT, các nhà xuất bản đã trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, cách thức triển khai, những vướng mắc cần tiếp tục tháo gỡ và đề xuất các giải pháp để tiếp tục thực hiện trong thời gian tới.

Một trong những đánh giá được nhiều các Sở GD&ĐT, nhà xuất bản nhấn mạnh, đó là công tác chỉ đạo sâu sát, kịp thời, trách nhiệm của Bộ GD&ĐT với một công việc “mới, khó, phức tạp” trong giai đoạn vừa qua. “Xã hội hóa sách giáo khoa là chủ trương đúng đắn, cần tiếp tục thực hiện” cũng được khẳng định trong nhiều ý kiến...

Báo cáo của Bộ GD&ĐT cũng nêu rõ những nhiệm vụ, giải pháp tiếp tục triển khai xã hội hóa biên soạn SGK. Riêng về cơ chế, chính sách, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục rà soát và bổ sung các văn bản quy pháp pháp luật để tạo điều kiện cho việc xã hội hóa biên soạn SGK, ban hành quy định về giá tối đa của SGK theo quy định của Luật giá. Xây dựng, đề xuất Chính phủ và Quốc hội để có cơ chế để in ấn, phát hành SGK tiếng dân tộc, sách ngoại ngữ ngoài Tiếng Anh được biên soạn bằng ngân sách Nhà nước; tiếp tục chỉ đạo việc xuất bản SGK chữ nổi Braille và SGK điện tử….

Minh Lý