Từ năm 2025, cấm thi tuyển vào lớp 6?

Điểm mới trong quy chế tuyển sinh trung học cơ sở

Mới đây, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) đã chính thức ban hành Thông tư 30/20/TT-BGDĐT về Quy chế tuyển sinh trung học cơ sở (THCS) và tuyển sinh trung học phổ thông (THPT). Theo đó, tuyển sinh THCS được thực hiện theo phương thức xét tuyển. Tiêu chí xét tuyển do Sở GD-ĐT hướng dẫn cụ thể, bảo đảm thực hiện việc xét tuyển công bằng, khách quan, minh bạch, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Thông tư được xây dựng nhằm bảo đảm cụ thể hóa quy định của Luật Giáo dục 2019, phù hợp với tình hình thực tiễn tại các địa phương trong công tác quản lý, tổ chức tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT. Đồng thời, bảo đảm đồng bộ, thống nhất với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, Chương trình giáo dục thường xuyên THCS, THPT hiện hành và các quy định về thi, kiểm tra đánh giá có liên quan.

Ngoài đối tượng học sinh tiểu học, Thông tư bổ sung đối tượng tuyển sinh là học viên hoàn thành chương trình xóa mù chữ giai đoạn 2, trong độ tuổi vào học lớp 6 theo quy định tại Điều lệ trường THCS, trường THPT và trường phổ thông có nhiều cấp học.

Điểm mới đáng chú ý trong quy chế tuyển sinh THCS và tuyển sinh THPT do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành kèm theo Thông tư số 30/20/TT-BGDĐT ngày 30/12/20 là nội dung “Tuyển sinh THCS được thực hiện theo hình thức xét tuyển”.

Kế hoạch tuyển sinh lớp 6 của các trường phải được công bố trước ngày 31/3 hàng năm. Như vậy, theo quy chế mới, từ năm 2025 sẽ không còn phương thức thi tuyển vào lớp 6. Quy định này chính thức có hiệu lực từ ngày 14/2/2025.

Vì sao đưa quy định tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển?

Lý giải về việc vì sao đưa quy định tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển, theo Vụ Giáo dục trung học (Bộ GD-ĐT): Quy định tại Thông tư số 11/2014/TT-BGDĐT do Bộ GD-ĐT ban hành ngày 18/4/2014, phương thức tuyển sinh THCS được nêu rõ là theo hình thức xét tuyển. Quy định này bảo đảm việc tuyển sinh học sinh vào THCS được thực hiện thuận lợi, hiệu quả, thiết thực đối với cấp học cần huy động 100% học sinh vào học theo mục tiêu phổ cập giáo dục.

Đến năm 2018, trước thực tế có một số trường THCS có uy tín, có nhiều học sinh đăng ký vào học khiến việc xét tuyển theo tiêu chí chung chưa đáp ứng được mục tiêu tuyển sinh, để phù hợp thực tế, Bộ GD-ĐT ban hành Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT. Thông tư này quy định: “Tuyển sinh THCS theo phương thức xét tuyển. Trường hợp cơ sở giáo dục có số học sinh đăng ký vào học lớp 6 nhiều hơn chỉ tiêu tuyển sinh, sở GD-ĐT hướng dẫn thực hiện phương án tuyển sinh theo phương thức xét tuyển hoặc kết hợp xét tuyển với kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh”.

Làm rõ thêm về quy định tại Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT, theo Vụ Giáo dục trung học - Thời điểm khi ban hành Thông tư số 05/2018/TT-BGDĐT, Bộ GD-ĐT đã nêu rõ: Việc kiểm tra, đánh giá năng lực khác với một kỳ thi. Cụ thể, trong trường hợp tổ chức xét tuyển vào một trường THCS, nếu số lượng học sinh đáp ứng yêu cầu của tiêu chí xét tuyển chung vẫn vượt so với chỉ tiêu thì nhà trường được kết hợp thực hiện kiểm tra, đánh giá năng lực để bổ sung tiêu chí xét tuyển.

Việc này áp dụng đối với những học sinh đã đáp ứng yêu cầu của tiêu chí xét tuyển chung, chứ không phải tổ chức cả kỳ thi với nhiều môn thi đối với 100% học sinh đăng ký vào trường.

Tuy nhiên, thực tế triển khai cho thấy, có một số trường đã thực hiện việc tuyển sinh chủ yếu dựa vào tổ chức việc “kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh” như một kỳ thi tuyển sinh với toàn bộ học sinh đăng ký vào trường.

Thông tư số 30/20/TT-BGDĐT ban hành ngày 30/12/20 tiếp tục quy định phương thức tuyển sinh THCS là xét tuyển. Đồng thời, thông tư cũng quy định giao các sở GD-ĐT hướng dẫn cụ thể về tiêu chí xét tuyển, bảo đảm thực hiện việc xét tuyển công bằng, khách quan, minh bạch, phù hợp tình hình thực tế tại địa phương.

Còn đối với trường THCS, trường phổ thông có nhiều cấp học trong đó có cấp THCS thuộc đại học, trường đại học, viện nghiên cứu, tiêu chí xét tuyển do đại học, trường đại học, viện nghiên cứ trực tiếp quản lý hướng dẫn hoặc thực hiện theo hướng dẫn của sở GD-ĐT nơi trường đặt trụ sở.

Căn cứ quy chế, các sở GD-ĐT phải xây dựng bộ tiêu chí xét tuyển áp dụng cho tất cả các trường; đồng thời hướng dẫn tiêu chí riêng đối với các trường sau khi thực hiện việc xét tuyển theo tiêu chí chung vẫn có số học sinh đáp ứng yêu cầu nhiều hơn chỉ tiêu nhà trường được giao.

Tiêu chí riêng không chỉ là các yêu cầu trong hồ sơ xét tuyển mà còn cần đánh giá trực tiếp học sinh theo nhiều hình thức khác nhau như: Hỏi - đáp, viết, thuyết trình, thực hành, thí nghiệm, hồ sơ học tập, các sản phẩm, hoạt động của học sinh...

(Những hình thức này đã được quy định tại các thông tư ban hành quy chế đánh giá học sinh của Bộ GD-ĐT) hoặc bài kiểm tra, đánh giá năng lực học sinh bảo đảm việc tuyển sinh được thực hiện công bằng, công khai, minh bạch, phù hợp với điều kiện thực tiễn như Thông tư số 30/20/TT-BGDĐT đã quy định.

Minh Lý