Cục Hải quan đẩy mạnh chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả quản lý và kiện toàn bộ máy
Chiều 7/3/2025, Cục Hải quan đã tổ chức loạt hội nghị quan trọng nhằm triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Sự kiện do Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ chủ trì.
Kim chỉ nam cho bước tiến đột phá
Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, đại diện Ban Công nghệ thông tin và Thống kê hải quan cho biết: Trong bối cảnh thế giới ngày càng phát triển mạnh mẽ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Cục Hải quan đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc thích ứng và triển khai các chính sách liên quan. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/20 của Bộ Chính trị chính là kim chỉ nam cho những bước tiến đột phá trong các lĩnh vực này.
Ngay từ khi Nghị quyết được ban hành, Cục Hải quan đã phân công Ban Công nghệ thông tin và Thống kê Hải quan làm đơn vị chủ trì, nghiên cứu nghiêm túc và xây dựng kế hoạch chi tiết để thống nhất nhận thức và hành động triển khai trong toàn ngành. Các cán bộ, công chức trong toàn ngành đã đoàn kết, quyết tâm vượt qua khó khăn để thực hiện Nghị quyết, coi đây là một trong những giải pháp đột phá nhằm xây dựng Hải quan số và Hải quan thông minh.
Công tác lãnh đạo và chỉ đạo của Cục Hải quan đã đạt được những kết quả tích cực. Cục Hải quan đã phổ biến Nghị quyết tới toàn thể cán bộ, công chức và đảng viên, chỉ đạo Ban Công nghệ thông tin nghiên cứu xây dựng Kế hoạch và xin ý kiến các đơn vị để triển khai thực hiện.
Cục Hải quan cũng rà soát và hoàn thiện các văn bản pháp luật, quy trình nghiệp vụ để phù hợp với mô hình hải quan số và hải quan thông minh, đồng thời nghiên cứu và đề xuất sửa đổi Luật Hải quan. Bên cạnh đó, Cục Hải quan đã đạt được nhiều thành tựu trong đầu tư hạ tầng, tự động hóa 100% thủ tục hải quan, số thu ngân sách điện tử đạt 98,4%, triển khai giám sát hải quan tự động và hệ thống GPS, đầu tư vào công nghệ IoT.
Cục Hải quan đã có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong việc điều phối và phối hợp với các bộ, ngành đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN và tạo thuận lợi thương mại. Bên cạnh việc đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác nghiệp vụ hải quan, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong công tác chỉ đạo, điều hành nội bộ của Cục Hải quan và đã mang lại hiệu quả cao như việc triển khai Hệ thống quản lý văn bản và điều hành tập trung, giúp giảm thiểu một lượng lớn giấy tờ, đáp ứng yêu cầu quản trị thông minh...
Về cơ chế, chính sách, Cục Hải quan đã triển khai nhiều biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp, lấy ý kiến đóng góp, đào tạo và tập huấn doanh nghiệp và các bên liên quan, công bố chuẩn dữ liệu trao đổi thông tin. Bên cạnh đó, Cục Hải quan tiếp tục đào tạo và bồi dưỡng kỹ năng phân tích, khai thác dữ liệu, huy động nguồn lực xã hội để tập huấn công nghệ số; Tăng cường hợp tác quốc tế với Tổ chức Hải quan Thế giới, Nhật Bản và Hàn Quốc để nghiên cứu và chia sẻ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ 4.0.
Hội nghị cũng đã lắng nghe ý kiến của đại diện lãnh đạo các ban chuyên môn thuộc Cục Hải quan tham gia vào dự thảo Kế hoạch hành động của Cục Hải quan triển khai nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Cục Hải quan năm 2025, định hướng giai đoạn 2026 -2030. Nhiều ý kiến cũng đề xuất cơ chế, chính sách phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của cơ quan Hải quan.
Nghiên cứu xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hải quan
Tại Hội nghị, Cục trưởng Cục Hải quan Nguyễn Văn Thọ cho biết, vấn đề phát triển khoa học công nghệ đang được Đảng, Nhà nước chỉ đạo quyết liệt. Để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57 - NQ/TW, Cục trưởng đề nghị các đơn vị rà soát thể chế chính sách, thủ tục hành chính để kiến nghị sửa đổi, hoàn thiện. Trong đó, rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính như: giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành, chính sách thuế, thủ tục, hồ sơ chứng từ hải quan...; triển khai thông quan trên điện tử.
Các chi cục Hải quan khu vực trên cơ sở kế hoạch của Cục để thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 57 thế-NQ/TW của Chi cục, xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện, chế độ, quy chế làm việc cụ thể.
Cục trưởng cũng chỉ đạo toàn ngành nghiên cứu xây dựng hệ thống công nghệ thông tin hải quan tập trung; xây dựng cửa khẩu số, cửa khẩu thông minh cũng như kho dữ liệu quy mô, đầy đủ, kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia. Bên cạnh đó, tiếp tục nâng cấp hệ thống đường truyền, hạ tầng công nghệ.
Để tăng cường ứng dụng công nghệ vào khâu nghiệp vụ, Cục trưởng đề nghị từng đơn vị chủ động nghiên cứu, khuyến khích, tạo điều kiện cho cán bộ công chức có kinh nghiệm, chuyên môn nghiệp vụ đóng góp ý tưởng vào công tác này; có cơ chế chính sách tuyển dụng cán bộ về công nghệ thông tin. Đồng thời, lựa chọn lĩnh vực cần thiết, thiết yếu để nghiên cứu đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào thực hiện.
Kiện toàn bộ máy, bổ nhiệm lãnh đạo mới
Trong khuôn khổ hội nghị, Cục Hải quan đã tổ chức buổi gặp mặt chia tay các đồng chí lãnh đạo nghỉ hưu theo chế độ, trong đó có đồng chí Đinh Ngọc Thắng, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan. Cục trưởng Nguyễn Văn Thọ bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những đóng góp to lớn của các đồng chí trong quá trình phát triển ngành hải quan.
Bên cạnh đó, Hội nghị đã công bố Quyết định số 382/QĐ-BTC về việc quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Cục Hải quan, chính thức có hiệu lực từ ngày 1/3/2025. Đồng thời, Quyết định số 877/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính công bố bổ nhiệm 3 Phó Cục trưởng và 12 trưởng ban chủ chốt của Cục Hải quan.
Hội nghị cũng công bố quyết định bổ nhiệm 20 Chi cục trưởng Chi cục Hải quan khu vực nhằm tăng cường hiệu quả quản lý và nâng cao năng lực điều hành của hệ thống hải quan trên toàn quốc.
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh việc sắp xếp, kiện toàn bộ máy Cục Hải quan nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả, minh bạch và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Ông cũng đề nghị các đơn vị rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính như giấy phép, điều kiện kiểm tra chuyên ngành, chính sách thuế, thủ tục hải quan… để đơn giản hóa và tối ưu hóa quy trình thông quan.
Cục Hải quan cũng đề ra mục tiêu nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, xây dựng kho dữ liệu quy mô lớn, kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia. Việc ứng dụng công nghệ số vào quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan và giám sát hải quan tự động sẽ tiếp tục được đẩy mạnh nhằm tăng cường hiệu quả quản lý, chống gian lận thương mại và đảm bảo dòng chảy thương mại quốc tế.