Sửa luật, bỏ thanh tra bộ, tổng cục, cục, sở, huyện
Đáng chú ý, dự thảo luật quy định thống nhất hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.
Tiếp tục chương trình làm việc Kỳ họp thứ 9, sáng 8/5, các đại biểu Quốc hội đã nghe Tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thanh tra sửa đổi.
Trình bày tờ trình, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, quan điểm sửa đổi, bổ sung luật lần này sẽ kế thừa và đổi mới quá trình sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra theo hướng tập trung, thống nhất, tinh gọn về một đầu mối theo 2 cấp Trung ương và địa phương.
Theo đó, Luật Thanh tra sửa đổi gồm 9 chương và 64 điều. So với luật hiện hành, dự thảo luật lược bỏ 54 điều. Cụ thể, bỏ quy định về thanh tra cấp bộ, tổng cục, cục thuộc bộ; cơ quan thanh tra ở cơ quan thuộc Chính phủ, thanh tra sở, thanh tra huyện, tổ chức và hoạt động của cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành…
Quy định này nhằm thực hiện đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả theo kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Thực hiện đề án sắp xếp hệ thống cơ quan thanh tra, luật quy định các cơ quan thanh tra gồm: Thanh tra Chính phủ; Thanh tra tỉnh, TP trực thuộc trung ương; Cơ quan thanh tra trong Quân đội nhân dân, Công an nhân dân, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; Thanh tra Cơ yếu; Cơ quan thanh tra được thành lập theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Ngoài ra, sửa đổi, bổ sung các quy định về trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước trong thực hiện kết luận thanh tra; căn cứ ban hành quyết định thanh tra, thẩm định dự thảo kết luận thanh tra, ban hành kết luận thanh tra...
Đáng chú ý, dự thảo luật quy định thống nhất một hoạt động thanh tra, không phân biệt thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành như trong luật hiện hành.
Theo luật, thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá, kết luận, kiến nghị xử lý của cơ quan thanh tra đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
Sau khi sắp xếp lại hệ thống cơ quan thanh tra, Thanh tra Chính phủ tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của 12 thanh tra cấp bộ. Thanh tra tỉnh tiếp nhận thêm chức năng, nhiệm vụ của thanh tra cấp huyện, cấp sở.
Vì vậy, dự thảo luật bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh. Theo đó, Thanh tra Chính phủ dự kiến bổ sung nhiệm vụ thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân thuộc quyền quản lý của Bộ đối với Bộ không có thanh tra; thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ không có thanh tra.
Thanh tra tỉnh sẽ thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị, cá nhân thuộc sở và UBND các cấp; thanh tra việc chấp hành pháp luật trong các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý nhà nước của các sở.
Thẩm tra tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng tán thành với cách quy định của dự thảo luật vì vừa bảo đảm thể chế hóa tinh thần kết luận 134 của Trung ương, vừa quy định khái quát phù hợp với yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, phù hợp với thực tiễn tổ chức các cơ quan thanh tra nêu trên.
Đồng thời bao quát được cả trường hợp điều ước quốc tế mà sau này Nhà nước ký kết hoặc tham gia có phát sinh yêu cầu thành lập cơ quan thanh tra.