Tên lửa Iskander-M của Nga tấn công chính xác phá hủy bệ phóng Patriot
Bộ Quốc phòng Nga ngày 22/5 tuyên bố đã tiến hành một cuộc tấn công chính xác bằng tên lửa đạn đạo Iskander-M nhằm vào hệ thống phòng không Patriot đặt tại khu vực Dnipropetrovsk của Ukraine.
Bộ này khẳng định cuộc tấn công đã phá hủy hoàn toàn một radar đa chức năng AN/MPQ-65, một cabin chỉ huy – điều khiển và hai bệ phóng của hệ thống Patriot.
Đoạn video được công bố trên kênh Telegram chính thức của Bộ cho thấy một vụ nổ lớn, thể hiện mục tiêu đã bị bắn trúng thành công, mặc dù vẫn chưa có nguồn độc lập nào xác minh mức độ thiệt hại thực tế.
Iskander-M, được coi là trụ cột trong kho vũ khí tấn công chính xác của Nga, là hệ thống tên lửa đạn đạo tầm ngắn được thiết kế để thực hiện các đòn tấn công nhanh và chính xác vào các mục tiêu có giá trị cao.
Với tầm bắn lên tới 500 km, tên lửa này có thể mang theo nhiều loại đầu đạn, bao gồm đầu đạn nổ mạnh thông thường, đầu đạn chùm và thậm chí cả đầu đạn hạt nhân – dù trong cuộc xung đột này chưa có báo cáo nào về việc sử dụng đầu đạn hạt nhân.
Bay với vận tốc hơn 7.500 km/h, Iskander-M theo một quỹ đạo gần như đạn đạo ở độ cao thấp, khiến cho việc đánh chặn trở nên khó khăn đối với các hệ thống phòng không.
Hệ thống dẫn đường của Iskander-M kết hợp giữa định vị quán tính, định vị vệ tinh và dẫn đường theo địa hình, cho phép tấn công với độ chính xác được báo cáo trong khoảng 5–30 mét.
Tên lửa này còn có khả năng thực hiện các thao tác né tránh trong giai đoạn cuối của quỹ đạo bay, khiến việc đánh chặn càng thêm phức tạp.
Theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), thiết kế của Iskander-M kế thừa từ các hệ thống thời Liên Xô như tên lửa Oka, nhưng được tích hợp các công nghệ dẫn đường và động cơ hiện đại, khiến nó trở thành công cụ đáng gờm trong việc tiêu diệt các cơ sở cố định như hệ thống phòng không.
Hệ thống Patriot, tên đầy đủ là MIM-104, là một trong những nền tảng phòng không hàng đầu của Mỹ, được đánh giá cao nhờ khả năng đối phó với nhiều mối đe dọa trên không, từ máy bay đến tên lửa đạn đạo. Radar AN/MPQ-65 – thành phần then chốt của hệ thống – là radar mảng pha có khả năng theo dõi tới 100 mục tiêu cùng lúc trong phạm vi hơn 100 km.
Radar này cung cấp vùng bao phủ 360 độ và có thể phát hiện các mối đe dọa bay thấp hoặc có tốc độ cao, sau đó truyền dữ liệu đến đơn vị chỉ huy – điều khiển để dẫn đường tên lửa PAC-3 tấn công mục tiêu. Mỗi tổ hợp Patriot, trị giá khoảng 1 tỷ USD, bao gồm radar, trạm điều khiển, máy phát điện và nhiều bệ phóng – mỗi bệ có thể mang tới 16 tên lửa.
Tên lửa PAC-3 được tối ưu hóa để đánh chặn tên lửa đạn đạo, sử dụng công nghệ “va chạm tiêu diệt” (hit-to-kill) để trực tiếp đánh trúng mục tiêu nhằm tối đa hóa khả năng phá hủy.
Tuy nhiên, dù được trang bị các công nghệ tiên tiến, Patriot vẫn mang bản chất cố định và phải duy trì phát sóng radar liên tục – yếu tố khiến nó dễ bị phát hiện bởi trinh sát đối phương, điều mà có vẻ như Nga đã khai thác hiệu quả trong vụ tấn công này.
Bộ Quốc phòng Nga đã ra tuyên bố ngắn gọn trên Telegram, khẳng định rằng vụ tấn công “đã phá hủy hoàn toàn” các thành phần mục tiêu của hệ thống Patriot.
Tuy nhiên, hiện chưa có quan chức nào từ phía Ukraine hoặc phương Tây xác nhận vụ tấn công hay các kết quả được báo cáo.