Đề xuất Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của Tòa án nhân dân tối cao

Thực hiện quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, TANDTC trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị của Chánh án TANDTC về các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC.

Dự thảo cho biết, theo quy định tại Điều 47 Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 20, Chánh án TANDTC đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV ban hành Nghị quyết số 57/20/UBTVQH ngày /11/20 phê chuẩn đề nghị của Chánh án TANDTC về các cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC. Nghị quyết này cũng đã được sửa đổi, bổ sung theo Nghị quyết số 69/2025/UBTVQH ngày 10/02/2025.

Tuy nhiên, thực hiện chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy Tòa án nhân dân, TANDTC đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan hữu quan xây dựng trình Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 20.

Dự kiến tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội Khóa XV sẽ thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức TANDTC. Theo đó, Điều 47 của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân bổ sung quy định cơ cấu tổ chức TANDTC có các Tòa Phúc thẩm và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị thành lập, tổ chức lại, giải thể các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC; đồng thời, quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa Phúc thẩm TANDTC.

Vì vậy, cần thiết ban hành Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị của Chánh án TANDTC về các Tòa Phúc thẩm, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC và quy định phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa Phúc thẩm TANDTC (Nghị quyết này sẽ thay thế Nghị quyết số 57/20/UBTVQH ngày /11/20 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị của Chánh án TANDTC về các cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC).

Theo dự thảo Nghị quyết, các Tòa Phúc thẩm của TANDTC gồm có:

a) Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Hà Nội;

b) Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng;

c) Tòa Phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Các cục, vụ và tương đương của TANDTC gồm có:

a) Văn phòng;

b) Cục Kế hoạch - Tài chính;

c) Cục Công nghệ thông tin;

d) Vụ Giám đốc, kiểm tra về hình sự;

đ) Vụ Giám đốc, kiểm tra về dân sự;

e) Vụ Giám đốc, kiểm tra về kinh doanh - thương mại, phá sản, lao động, gia đình và người chưa thành niên;

g) Vụ Giám đốc, kiểm tra về hành chính;

h) Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học;

i) Vụ Tổ chức - Cán bộ;

k) Vụ Hợp tác quốc tế;

l) Thanh tra Tòa án nhân dân tối cao.

Cơ quan báo chí của TANDTC gồm có:

a) Báo Công lý;

b) Tạp chí Tòa án nhân dân.

Dự thảo nêu rõ: Tổ chức bộ máy, nhiệm vụ, quyền hạn của các đơn vị nêu trên do Chánh án TANDTC quy định.

Dự thảo cho biết, nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết như sau:

Kế thừa quy định của Nghị quyết số 57/20/UBTVQH và Nghị quyết số 69/2025/UBTVQH của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về số lượng, tên gọi của các cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của TANDTC. Trong đó, có Văn phòng TANDTC (đơn vị được quy định tại Luật Tổ chức Tòa án nhân dân năm 20, theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân thì coi là đơn vị tương đương cục, vụ thuộc TANDTC).

Quy định trong cơ cấu tổ chức của TANDTC có 03 Tòa Phúc thẩm (tại Hà Nội, Đà Nẵng và Thành phố Hồ Chí Minh) theo đúng đề xuất tại “Đề án tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy Tòa án nhân dân bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong tình hình mới” đã được Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua.

Quy định về phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa Phúc thẩm. Trên cơ sở số lượng án hình sự thuộc thẩm quyền của Tòa Phúc thẩm TANDTC tại các địa phương, TANDTC đề xuất quy định như sau:

Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội có phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 18 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau sáp nhập (Địa bàn các tỉnh, thành phố trước đây thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, gồm: thành phố Hà Nội, thành phố Hải Phòng; các tỉnh: Tuyên Quang, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Lạng Sơn, Cao Bằng, Sơn La, Thái Nguyên, Phú Thọ, Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh).

Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Đà Nẵng có phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 07 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sau sáp nhập (Địa bàn các tỉnh, thành phố trước đây thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp cao tại Đà Nẵng, gồm: thành phố Đà Nẵng, thành phố Huế; các tỉnh: Quảng Trị, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Đắk Lắk) và địa bàn tỉnh Ninh Thuận trước đây thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, nay được hợp nhất thành tỉnh Khánh Hòa).

Tòa Phúc thẩm TANDTC tại Thành phố Hồ Chí Minh có phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ đối với 09 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Địa bàn các tỉnh, thành phố trước đây thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp cao tại Thành phố Hồ Chí Minh, gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, thành phố Cần Thơ; các tỉnh: Đồng Nai, Tây Ninh, Lâm Đồng, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cà Mau, An Giang).

Mai Đỉnh