Tăng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính không cần lập biên bản

Với đa số đại biểu Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành, sáng 25/6. Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Đáng chú ý, luật quy định, xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản được áp dụng đối với các trường hợp xử phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền đến 500.000 đồng đối với cá nhân, 1 triệu đồng đối với tổ chức. Hành vi vi phạm do cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự chuyển đến (quy định tại khoản 1 Điều 63) của luật này.

Trường hợp vi phạm hành chính được phát hiện bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật, nghiệp vụ thì phải lập biên bản. Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản, người có thẩm quyền xử phạt ra quyết định xử phạt tại chỗ.

Luật cũng bổ sung một số quy định về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính. Theo quy định hiện hành, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong hầu hết các lĩnh vực là 1 năm (một số lĩnh vực 2 năm), tính từ thời điểm kết thúc hành vi vi phạm hoặc thời điểm phát hiện hành vi vi phạm.

Theo đó, thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 1 năm, trừ các trường hợp sau đây: Vi phạm hành chính về kế toán; hóa đơn; phí, lệ phí; kinh doanh bảo hiểm; quản lý giá; chứng khoán; sở hữu trí tuệ; xây dựng; thủy sản; lâm nghiệp; điều tra, quy hoạch, thăm dò, khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên nước; Hoạt động dầu khí và hoạt động khoáng sản khác; bảo vệ môi trường; năng lượng nguyên tử; quản lý, phát triển nhà và công sở; đất đai; đê điều; báo chí; xuất bản; sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu, kinh doanh hàng hóa; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; quản lý lao động ngoài nước.

Đối với khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính là 2 năm.

Vi phạm hành chính về thuế, kiểm toán độc lập thì thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về quản lý thuế, pháp luật về kiểm toán độc lập.

Trường hợp xử phạt vi phạm hành chính đối với cá nhân, tổ chức do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến thì thời hiệu xử phạt áp dụng được kéo dài thêm 1 năm. Thời gian cơ quan tiến hành tố tụng thụ lý, xem xét được tính vào thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính.

Giải trình về việc dự án luật chỉ quy định tăng mức phạt lên 2 lần (thay vì 4 lần so với trước đây), Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết một số ý kiến đại biểu đề nghị cân nhắc việc mở rộng xử phạt không lập biên bản do lo ngại ảnh hưởng đến quyền khiếu nại, tính minh bạch.

Từ ý kiến đó, dự luật đã được chỉnh sửa theo hướng chỉ nâng mức tiền tối đa áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản từ 250.000 đồng lên 500.000 đồng đối với cá nhân và từ 500.000 đồng lên 1 triệu đồng đối với tổ chức (tăng 2 lần), thay vì 4 lần như dự luật trình trước đó để phù hợp với mức tăng lương tối thiểu là 2,5 lần.

Đồng thời không thay đổi phương thức xác định theo mức phạt tối đa của khung hình phạt (căn cứ quy định của khung hình phạt). Việc điều chỉnh phương thức quy định sẽ được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá trong quá trình xây dựng đề xuất sửa đổi toàn diện luật trong thời gian tới.

Về thời hiệu, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh cho hay đa số ý kiến đại biểu đề nghị giữ nguyên thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính hiện hành, chỉ tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính đối với vụ việc do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến để thực hiện ý kiến của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Tiếp thu ý kiến, dự luật được chỉnh sửa theo hướng chỉ tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm 1 năm (từ 1 năm lên 2 năm, từ 2 năm lên 3 năm) trong trường hợp xử phạt đối với hồ sơ do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến, thay vì quy định chung 3 năm như dự luật trình trước đây.

Duy Tuấn - Hữu Tuấn