Nghị định chưa thống nhất với Luật, Ban Chỉ đạo của Chính phủ yêu cầu có hướng dẫn cụ thể
Trước việc Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 và một số Nghị định có quy định khác nhau về thẩm quyền khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Ban chỉ đạo của Chính phủ yêu cầu các Bộ ngành địa phương cần có hướng dẫn cụ thể để thống nhất trong triển khai thực hiện.
Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp của Chính phủ (Ban Chỉ đạo) vừa ban hành công văn số 14/CV-BCĐ hướng dẫn các khó khăn, vướng mắc khi vận hành mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo đó, Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 72/2025/QH có hiệu lực từ ngày 16/6/2025, trong đó quy định thẩm quyền quyết định thành lập cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính khác của cấp xã thuộc về HĐND xã.
Tuy nhiên, Nghị định 118/2025 ngày 9/6/2025 của Chính phủ về thực hiện thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa, một cửa liên thông tại Bộ phận Một cửa và Cổng Dịch vụ công quốc gia lại quy định UBND cấp xã là cơ quan có thẩm quyền quyết định thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã.
Trong Công văn số 14, Ban Chỉ đạo yêu cầu Bộ Nội vụ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan có hướng dẫn cụ thể, rõ về thẩm quyền quyết định thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công để địa phương áp dụng thống nhất.
Tương tự, tại Điều 23 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2025 quy định thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã: Chỉ đạo và tổ chức thực hiện công tác tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức, viên chức trên địa bàn theo quy định của pháp luật và phân cấp của cơ quan nhà nước cấp trên; quyết định bổ nhiệm, miễn nhiệm, điều động, cách chức người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp mình...;
Trong khi đó, quy định tại điểm b, khoản 4 Điều 20 Nghị định số 142/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025 của Chính phủ về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Giáo dục và Đào tạo đang giao trách nhiệm cho Sở Giáo dục và Đào tạo: “Thực hiện tuyễn dụng, quản lý, sử dụng, bố nhiệm, thăng hạng chức danh nghề nghiệp, thay đổi chức danh nghề nghiệp, đào tạo, bồi dưỡng, đánh giá....đối với đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức và người lao động trong các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh theo quy định”.
Theo Ban Chỉ đạo, việc quy định như trên gây khó khăn cho địa phương khi trên địa bàn của các tỉnh, thành phố có số lượng đơn vị sự nghiệp công lập trong lĩnh vực giáo dục đào tạo lớn.
Đơn cử tại Cần Thơ có 1.059 đơn vị sự nghiệp công lập do 103 UBND cấp xã quyết định thành lập, trường hợp giao Sở Giáo dục và Đào tạo tuyển dụng, sử dụng, quản lý gây khó khăn cho cấp xã và chưa phù hợp với tinh thần phân cấp, phân quyền.
Từ đó, Ban Chỉ đạo yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan cần hướng dẫn cụ thể, rõ thẩm quyền quản lý đội ngũ nhà giáo, nhân sự quản lý, viên chức và người lao động
Ngoài ra, hướng dẫn tiêu chí và quy trình để xác định nội dung quy định tại khoản 4 Điều 3 Thông tư số 20/2023/TT-BGDĐT về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp và định mức số lượng người làm việc trong các cơ sở giáo dục phổ thông và các trường chuyên biệt công lập, làm cơ sở để địa phương triển khai thực hiện đúng quy định.
Đồng thời, Ban hành các quy định để đẩy mạnh tự chủ và xã hội hóa lĩnh vực giáo dục, nhất là xã hội hóa đối với cấp học mầm non và tiểu học; hướng dẫn cụ thể về thực hiện xã hội hóa và cơ chế giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục để giảm tải áp lực về biên chế giáo viên.
Cũng tại Công văn số 14, Ban Chỉ đạo yêu cầu Bộ Nội vụ xây dựng, trình Chính phủ ban hành Nghị định sửa đổi, bổ sung quy định về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập.
Xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến thực hiện tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gồm: Tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính; tiêu chí, điều kiện, thủ tục công nhận xã đảo, xã an toàn khu, vùng an toàn khu; tổ chức, hoạt động của thôn, tổ dân phố; các quy định về trình tự lập, quản lý hồ sơ địa giới đơn vị hành chính.
Cùng với đó, có các giải pháp tăng cường đội ngũ nhân lực có chuyên môn, nghiệp vụ cho cấp xã; thực hiện chính sách khuyến khích hợp lý để thu hút và giữ chân cán bộ giỏi về công tác tại cơ sở.