Tín hiệu vui từ chính sách đưa cán bộ vùng xuôi lên núi công tác
Thanh Hoá đang thực hiện chính sách điều động cán bộ từ miền xuôi lên miền núi, vừa giải quyết được dôi dư cán bộ và hy vọng sẽ khai phá được những vùng đất khó, giúp người dân thoát nghèo.
Trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính 2 cấp theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền, huyện biên giới Mường Lát vẫn giữ nguyên 8 đơn vị xã, không phải sáp nhập với đơn vị nào. Nhiều năm qua, Mường Lát vẫn là địa phương nghèo nhất của cả nước.
Nơi đây là mái nhà chung của đồng bào dân tộc Thái, Mông, Dao, Khơ Mú, Mường, Kinh. Các cấp, ngành đã thực hiện nhiều chính sách, hỗ trợ để loại bỏ những phong tục, tập quán lạc hậu, chuyển biến trong tư tưởng người dân để xóa đói, giảm nghèo, nhưng vướng mắc vẫn nằm ở sinh kế.
Theo điều tra xã hội học mới nhất, 8 xã (Mường Lát, Trung Lý, Mường Lý, Mường Chanh, Pù Nhi, Tam Chung, Quang Chiểu, Nhi Sơn) có khoảng 8.800 hộ dân (41.000 nhân khẩu), trong đó hơn 65% là hộ nghèo, cận nghèo.
Các hộ dân sinh sống phụ thuộc vào nông nghiệp nhỏ lẻ, manh mún, phụ thuộc vào thời tiết, khi được mùa thì bị tiểu thương, người thu mua ép giá. Chăn nuôi thường xảy ra dịch bệnh do người dân không có kiến thức chăm sóc.
Đáng ngại hơn, cán bộ Ngân hàng chính sách xã hội đã tới từng nhà để khảo sát nhu cầu vay vốn phát triển kinh tế hộ gia đình thì có tới hơn 1.200 hộ sợ không dám vay vốn, sợ mất vốn vay không có thu nhập để chi trả. Trong khi đó, nếu không có việc làm thì người dân rất dễ sa vào các tệ nạn xã hội như rượu chè, ma túy.
Đã có không ít các dự án được triển khai thí điểm để phủ xanh các quả đồi trên vùng đất này nhằm tạo sinh kế cho người dân, nhưng chỉ duy trì được một thời gian có hiệu quả, sau đó đều rơi vào tình trạng “còi cọc” rồi phá sản. Chẳng hạn như dự án trồng xoan, lát từ 2011 đến 2019 nhưng thất bại do không phù hợp với thổ nhưỡng, khí hậu.
Để tránh đi vào vết xe đổ, Viện Nông nghiệp Thanh Hóa được giao mời các chuyên gia về khảo sát, đánh giá, lập bản đồ thổ nhưỡng, khí hậu cụ thể của Mường Lát để phân vùng, lựa chọn các loại cây, con phù hợp, mang lại giá trị kinh tế cao. Điều cốt lõi vẫn nằm ở việc xóa bỏ được tư tưởng trông chờ, ỷ lại, phát huy tự lực, tự cường của mỗi người dân, mỗi gia đình.
Qua kiểm tra rà soát hiện nay trên địa bàn 8 xã thuộc huyện Mường Lát cũ có 8.000,78ha đất trống (trong đó: đất canh tác nương rẫy luân phiên 1.718,50ha; đất trống sau khai thác rừng trồng, hiện nay nhân dân đang làm nương rẫy, trồng cây nông nghiệp 6.283,28ha).
Diện tích đất trống này cần phải đầu tư trồng cây lâm nghiệp theo đúng mục đích sử dụng đất. Trồng cây gì vừa phủ xanh đất trống đồi trọc vừa mang lại giá trị kinh tế, để người dân sống được dưới tán rừng thì chưa có lời giải.
Một số người dân đã ý thức được việc phải tự thân vươn lên thoát nghèo, chủ động tìm tòi thử nghiệm trồng cây quế. Nguồn gốc lấy từ phía Bắc do người dân (vốn di cư từ Sơn La, Lai Châu tới Mường Lát) đang thử nghiệm trồng để lấy tinh dầu. Chính quyền địa phương đã chỉ đạo kiểm lâm lấy thử vỏ, lá đi kiểm tra xem chất lượng tinh dầu thế nào rồi mới khuyến cáo và nhân rộng trên địa bàn.
Hiệu quả dễ thấy nhất là trồng cỏ chăn nuôi gia súc như trâu, bò. Người dân chủ động được nguồn thức ăn, được tập huấn và cán bộ thú y cơ sở trực tiếp hướng dẫn cho người chăn nuôi. Sản phẩm được bán ngay tại chuồng khi có nhu cầu.
Những mô hình nhỏ mang lại giá trị kinh tế cho các hộ gia đình chính là gương tuyên truyền tốt nhất tạo ra sự chuyển biến trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo cho vùng đất Mường Lát. Khi người dân có cái ăn, cái mặc thì việc giữ đất, giữ rừng sẽ được người dân chủ động thực hiện.
Gần dân, sát dân, đồng hành cùng với người dân trong quá trình thay đổi tư duy, nhận thức rồi tới hành động. Cán bộ sẽ cùng ăn, cùng ở, cùng xây dựng, phát triển các mô hình sản xuất, kinh doanh, hướng dẫn người dân nắm bắt các loại dịch bệnh, tập tính của các loại động, thực vật, bệnh theo mùa, tích trữ lương thực cho các loại vật nuôi…
Khi có sản phẩm rồi thì cần liên kết vùng, miền, các khu vực để thành chuỗi mua bán, cung ứng, vận chuyển hàng hóa. Có đầu ra, đơn vị thu mua cho người dân với giá cả hợp lý sẽ tạo niềm tin cho người dân, nhất là những người dân tộc thiểu số tăng gia, sản xuất, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương. 2 năm trở lại đây, các xã ở Mường Lát đã thu được quả ngọt từ những vụ sắn bội thu.
Để thêm động lực cho cán bộ vùng xuôi lên núi công tác, Thanh Hóa đã có nhiều chính sách, cơ chế hỗ trợ kịp thời. Trong đó, mức hỗ trợ là 1,75 lần mức lương cơ sở mỗi người mỗi tháng đối với các trường hợp làm việc tại 38 xã thuộc các huyện vùng cao trước đây, gồm: Mường Lát, Quan Hóa, Quan Sơn, Lang Chánh, Bá Thước và Thường Xuân.
Các huyện Ngọc Lặc, Thạch Thành, Cẩm Thủy, Như Thanh và Như Xuân trước đây, hiện đã được tách thành 38 xã, mức hỗ trợ là 1,25 lần lương cơ sở. Chính sách này được áp dụng trong thời gian 3 năm, với tổng kinh phí thực hiện hơn 45 tỷ đồng.
Ngày 31/7, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã ký quyết định điều động 176 công chức từ các xã, phường có số lượng dôi dư đến nhận nhiệm vụ tại các xã vùng cao, miền núi đang thiếu nhân lực theo quy định. Thời gian điều động bắt đầu từ ngày 1/8/2025 và kéo dài trong 3 năm.
Sau thời hạn trên, công chức sẽ được xem xét bố trí trở lại nơi công tác cũ, trừ khi có nguyện vọng tiếp tục làm việc tại địa bàn mới, hoặc được phân công nhiệm vụ khác phù hợp. Trong thời gian công tác, họ sẽ được hưởng đầy đủ chế độ, chính sách hỗ trợ theo quy định.