Quảng Ngãi: Ám ảnh tuyến đường 9 năm thi công được 0m

Nhiều lần thay đổi chủ đầu tư

Năm 2012, UBND tỉnh Quảng Ngãi có chủ trương đầu tư dự án đường Chu Văn An (đoạn từ Hùng Vương đến Hai Bà Trưng) và khu dân cư Nam Hai Bà Trưng với tổng mức đầu tư khoảng 320 tỷ đồng. Năm 2013, UBND tỉnh giao TP. Quảng Ngãi lập quy hoạch xây dựng 1/500.

Đến năm 20, UBND tỉnh Quảng Ngãi giao cho Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng và Kinh doanh dịch vụ Quảng Ngãi (gọi tắt Công ty QISC) làm chủ đầu tư. Dự án chính thức khởi động vào năm 2016. Đến năm 2019, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi đồng ý cho chủ đầu tư tách dự án thành 2 phần.

Cụ thể, đoạn phía nam gần 500m và khu dân cư gần 1ha (đoạn từ đường Hùng Vương đến đường Ngô Sỹ Liên), tổng vốn gần 100 tỷ đồng do UBND TP. Quảng Ngãi làm chủ đầu tư; đoạn phía bắc dài 376m và khu dân cư 6,7ha (đoạn từ đường Ngô Sỹ Liên đến đường Hai Bà Trưng) do QISC làm chủ đầu tư, tổng vốn hơn 220 tỷ đồng, từ nguồn vốn quỹ đất.

Đến năm 2020, một lần nữa UBND tỉnh Quảng Ngãi lại chuyển dự án cho UBND TP. Quảng Ngãi làm chủ đầu tư (thi công đoạn tuyến từ Ngô Sỹ Liên đến Hai Bà Trưng). Còn dự án khu dân cư Nam Hai Bà Trưng giao Sở Tài Nguyên & Môi trường làm chủ đầu tư, sau đó lại giao về cho UBND TP. Quảng Ngãi.

Dự án đường Chu Văn An, TP. Quảng Ngãi chia dự án làm 10 gói thầu, trong đó có 2 gói thầu xây lắp. Tuy nhiên, đến cuối năm 2023, nhà thầu mới thi công mặt đường được khoảng 0m, phần còn lại đang ngổn ngang. Qua rà soát lại hồ sơ bồi thường, phát hiện có nhiều vướng mắc nên UBND TP. Quảng Ngãi dừng triển khai dự án ngoài hiện trường.

Dự án dang dở suốt nhiều năm qua, người dân trong vùng dự án và người tham gia giao thông phải chịu cảnh “nắng bụi, mưa bùn”. Nhiều hộ gia đình trong diện di dời chưa được cấp đất tái định cư (TĐC), chưa được bồi thường.

Theo ghi nhận, dự án cơ bản đã xong 0m nối từ đường Hai Bà Trưng chạy vào, hơn 700m còn lại có đoạn được đổ đá cấp phối để “chữa cháy”, nhưng mỗi khi mưa lớn đoạn đường này lại biến thành ao, cùng ổ voi, ổ gà chi chít, khiến việc đi lại của người tham gia giao thông gặp rất nhiều khó khăn, nguy hiểm và đã không ít vụ tai nạn té ngã tại khu vực này.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, mục tiêu của dự án đường Chu Văn An nối dài là để nối thông vùng lõi trung tâm TP. Quảng Ngãi với khu vực bờ bắc sông Trà Khúc, đặc biệt phát huy hiệu quả công trình cầu Thạch Bích. Thế nhưng, sau gần 12 năm kể từ khi có chủ trương và 9 năm khởi động, đến nay dự án chưa hẹn ngày về đích.

Nguyên nhân dự án kéo dài là do vướng bồi thường, giải phóng mặt bằng cùng một số nguyên nhân khác. Đến nay, dự án mới lập và phê duyệt 5 phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC, chi trả tiền cho 56/90 hộ với giá trị hơn 23,5/33,7 tỷ đồng. Ngoài ra, một số trường hợp đã đồng ý với phương án bồi thường, TĐC nhưng thực tế chưa được bố trí nơi TĐC. Trải qua thời gian, vướng mắc phát sinh khi phương án giao đất ban hành từ chục năm trước đơn giá nộp tiền sử dụng đất rất thấp, giờ nếu giao đất thực tế đơn giá tăng cao, người dân không đồng ý.

Thanh tra phát hiện hàng loạt sai phạm

Trước sự chậm chạm trong việc triển khai, năm 2023, UBND tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo thanh tra toàn diện dự án. Theo kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi, việc Chủ tịch UBND tỉnh chuyển giao từ UBND TP. Quảng Ngãi sang cho Công ty QISC làm chủ đầu tư dự án khu dân cư phía Nam Hai Bà Trưng và dự án đường Chu Văn An (đoạn từ Hùng Vương đến Hai Bà Trưng) là không có cơ sở pháp lý, chưa đúng với chức năng, nhiệm vụ của Công ty.

Bởi lẽ, chiếu theo điều lệ tổ chức và hoạt động, không có quy định nào cho phép Công ty QISC được giao quản lý, sử dụng vốn thuộc ngân sách Nhà nước để đầu tư, xây dựng công trình, khu dân cư mà sau này Công ty sẽ quản lý, khai thác.

Bên cạnh đó, việc QISC tự tổ chức thực hiện công tác lập phương án bồi thường nhưng chưa có kinh nghiệm, yếu về chuyên môn dẫn đến chậm trễ trong công tác bồi thường nên thực hiện không đúng tiến độ dự án, phải điều chỉnh tiến độ dự án. Đồng thời, Công ty QISC làm chủ đầu tư từ năm 20 - 2020 không có năng lực điều hành thực hiện dự án; không có chuyên môn trong công tác lập phương án bồi thường, TĐC để triển khai thực hiện dự án nên dẫn đến có nhiều sai phạm.

Kết luận của Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi còn chỉ ra nhiều nguyên nhân khác khiến công trình chậm trễ như: dự án nằm trong đô thị, không xây dựng TĐC riêng, nhưng quá trình thực hiện chủ đầu tư không phân định khu vực TĐC, để tập trung xây dựng hạ tầng. Đồng thời, sai phạm trong việc không thực hiện giao đất TĐC cùng thời điểm thu hồi đất làm phát sinh những bất cập trong việc chấp hành pháp luật thuộc trách nhiệm của QISC và UBND TP. Quảng Ngãi.

Trước nhiều sai phạm, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi đã kiến nghị các biện pháp để xử lý. Theo đó, chỉ đạo Chủ tịch UBND TP. Quảng Ngãi chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành có liên quan rà soát lại toàn bộ 2 dự án về sự phù hợp quy hoạch xây dựng, kế hoạch sử dụng đất, hiệu quả đầu tư, nguồn tài chính thực hiện dự án... để trình cấp có thẩm quyền xem xét việc tiếp tục thực hiện điều chỉnh dự án hoặc chấm dứt dự án theo quy định.

Yêu cầu Chủ tịch UBND TP. Quảng Ngãi chỉ đạo các phòng, ban liên quan phối hợp với Công ty QISC khẩn trương áp dụng biện pháp khắc phục các nội dung theo kết luận thanh tra về công tác lập, trình phê duyệt các phương án bồi thường, hỗ trợ, TĐC chưa đúng quy định để đảm bảo tính chính xác, không để xảy ra thất thoát ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh Quảng Ngãi xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có sai phạm liên quan đến dự án này.