Thanh niên - Động lực then chốt trong kỷ nguyên mới

Họ không chỉ là thế hệ kế thừa mà còn là những người tiếp thu tri thức, làm chủ công nghệ và đề xuất các ý tưởng sáng tạo, từ đó thúc đẩy Việt Nam hội nhập sâu rộng hơn với thế giới.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng tỷ lệ dân số trẻ cao, nếu được định hướng và đầu tư đúng mức, có thể trở thành “cú hích” mạnh mẽ cho quá trình tăng trưởng kinh tế - xã hội.

Do đó, việc nhận diện rõ vai trò của thanh niên và tạo điều kiện để họ phát huy năng lực một cách tối đa là nhiệm vụ cấp thiết trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Trí tuệ và khát vọng

Trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ, “trí tuệ” và “khát vọng” được xem như hai yếu tố cốt lõi quyết định thành công của thanh niên.

Về mặt tri thức, thế hệ trẻ ngày nay có lợi thế rất lớn so với các thế hệ đi trước. Họ được tiếp cận với kho tàng thông tin khổng lồ, có thể cập nhật xu hướng mới nhất về công nghệ, quản lý, kinh doanh và các lĩnh vực khoa học - xã hội khác chỉ với một vài thao tác trên mạng.

Chính vì thế, khả năng học hỏi và thích nghi của thanh niên Việt Nam đang trở nên nổi bật hơn bao giờ hết. Thông qua các chương trình trao đổi sinh viên, các dự án nghiên cứu quốc tế, những cuộc thi khởi nghiệp… thanh niên có cơ hội cọ xát, nâng cao kỹ năng, tích lũy kinh nghiệm và tư duy sáng tạo.

Tuy nhiên, việc tiếp thu tri thức thôi chưa đủ, khát vọng và ý chí mới là “ngọn lửa” thổi bùng tiềm năng của thế hệ trẻ. Khát vọng lớn lao giúp họ không ngại khó khăn, dám thử nghiệm những hướng đi mới, sẵn sàng chấp nhận rủi ro để tìm kiếm giải pháp đột phá.

Nhiều bạn trẻ đã khởi xướng các dự án khởi nghiệp với tầm nhìn quốc tế, tham gia nghiên cứu khoa học ở những lĩnh vực còn rất mới như trí tuệ nhân tạo (AI), công nghệ tài chính (Fintech), công nghệ sinh học… Đây là những mảng đòi hỏi tư duy tiên phong, nguồn vốn chất xám và quyết tâm theo đuổi đến cùng.

Bên cạnh đó, khát vọng còn thể hiện ở tầm nhìn và mong muốn đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội. Không ít sinh viên, nghiên cứu sinh Việt Nam sau khi du học ở nước ngoài đã quay về nước, mang theo những kiến thức, kỹ năng mới để áp dụng vào thực tiễn.

Họ mong muốn góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, môi trường, hoặc thúc đẩy cải cách trong lĩnh vực quản lý công. Chính tinh thần này giúp hình thành một cộng đồng chuyên gia trẻ đầy nhiệt huyết, sẵn sàng cống hiến cho quê hương, đồng thời kết nối với các mạng lưới toàn cầu để đưa Việt Nam vươn lên tầm cao mới.

Ngoài ra, không thể bỏ qua vai trò của truyền thông và mạng xã hội trong việc nuôi dưỡng trí tuệ và khát vọng của thanh niên. Trên các diễn đàn trực tuyến, nhiều bạn trẻ đã chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp, góc nhìn sáng tạo, ý tưởng cải tiến…

Tinh thần này tạo ra hiệu ứng lan tỏa tích cực, khuyến khích thêm nhiều người trẻ dám mơ ước và hành động. Thông qua các buổi hội thảo, toạ đàm trực tuyến, sinh viên và thanh niên ở nhiều tỉnh thành có cơ hội gặp gỡ các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nhân thành đạt, qua đó học hỏi được cách tư duy chiến lược và nâng cao nhận thức về tiềm năng phát triển bản thân.

Giữ gìn bản sắc, hướng tới tương lai bền vững

Nếu trí tuệ và khát vọng là động lực thúc đẩy thanh niên tiến bước, thì bản sắc văn hóa và tinh thần bền vững chính là “la bàn” giúp họ giữ vững cốt lõi dân tộc trong hành trình hội nhập.

Bản sắc văn hóa không chỉ dừng lại ở các di sản vật thể, phi vật thể, mà còn thể hiện qua lối sống, cách ứng xử, quan niệm về đạo đức, truyền thống gia đình…

Trong một thế giới biến đổi nhanh chóng, giữ gìn những giá trị tốt đẹp của dân tộc đồng nghĩa với việc thanh niên cần hiểu rõ nguồn cội, trân trọng lịch sử và luôn ý thức về trách nhiệm bảo tồn di sản cho thế hệ mai sau.

Nhiều phong trào do thanh niên khởi xướng đã góp phần tôn vinh văn hóa Việt Nam một cách sáng tạo và hiện đại. Chẳng hạn, các dự án làm phim tài liệu về làng nghề, các hội chợ ẩm thực truyền thống, hay những buổi biểu diễn nghệ thuật dân gian kết hợp với âm nhạc đương đại.

Những hoạt động này không chỉ giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về giá trị văn hóa, mà còn tạo cầu nối để bạn bè quốc tế hiểu và yêu mến văn hóa Việt Nam hơn. Nhiều bạn trẻ đã tận dụng mạng xã hội để xây dựng kênh truyền thông cá nhân, giới thiệu ẩm thực, trang phục truyền thống hay phong cảnh thiên nhiên hùng vĩ của đất nước đến với khán giả toàn cầu.

Qua đó, bản sắc Việt không bị “mờ nhạt” trong xu hướng toàn cầu hóa, mà ngày càng khẳng định nét độc đáo, hấp dẫn riêng.

Đặc biệt, ý thức phát triển bền vững đang được thế hệ trẻ quan tâm sâu sắc. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường trở thành vấn đề cấp bách, thanh niên Việt Nam đã và đang tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, từ việc giảm thiểu rác thải nhựa, tham gia các dự án trồng rừng, cho đến việc nghiên cứu và ứng dụng năng lượng sạch.

Không ít tổ chức thanh niên đã tổ chức các chiến dịch truyền thông, hội thảo, hoạt động tình nguyện để kêu gọi ý thức cộng đồng, hướng tới lối sống xanh, tiêu dùng bền vững. Thông qua đó, họ lan tỏa thông điệp về trách nhiệm xã hội, khơi dậy tinh thần đoàn kết và hợp tác trong việc giải quyết các vấn đề môi trường cấp thiết.

Bên cạnh hoạt động môi trường, thanh niên còn tích cực tham gia các dự án thiện nguyện, hỗ trợ cộng đồng khó khăn, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Những chương trình như xây dựng nhà tình nghĩa, mở lớp dạy học miễn phí, trao học bổng cho trẻ em nghèo… ngày càng được triển khai rộng rãi với sự đóng góp không nhỏ của thế hệ trẻ.

Điều này cho thấy, ngoài khát vọng vươn xa, thanh niên Việt Nam vẫn luôn gìn giữ tinh thần “tương thân tương ái”, một giá trị cốt lõi trong văn hóa truyền thống. Đây chính là nền tảng để tạo nên một xã hội phát triển toàn diện, hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội.

Một khía cạnh quan trọng khác liên quan đến tương lai bền vững là sự quan tâm của thanh niên đối với các vấn đề chính trị – xã hội. Họ không chỉ muốn tham gia hoạt động kinh tế, mà còn mong muốn có tiếng nói trong quá trình hoạch định chính sách, góp ý cho các dự thảo luật, chương trình phát triển quốc gia.

Thông qua các kênh đối thoại, diễn đàn thanh niên, hoặc các tổ chức đoàn thể, nhiều ý tưởng sáng tạo và góp ý thực tế đã được đề xuất, góp phần hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật. Nhờ đó, tiếng nói của thanh niên được lắng nghe nhiều hơn, giúp họ cảm thấy gắn bó và có trách nhiệm với vận mệnh chung của dân tộc.

Trong kỷ nguyên mới, phát triển bền vững không chỉ gói gọn ở khía cạnh kinh tế, mà còn liên quan chặt chẽ đến môi trường, văn hóa, giáo dục và y tế. Thanh niên – với sự năng động và khát khao cống hiến – chính là lực lượng quan trọng nhất để thúc đẩy các mục tiêu phát triển bền vững này.

Việc họ chủ động dấn thân, tìm hiểu và hành động vì lợi ích chung sẽ tạo ra những hiệu ứng lan tỏa tích cực, khuyến khích cộng đồng cùng tham gia.

Tựu trung lại, thanh niên là nhân tố then chốt trong việc nâng cao vị thế của Việt Nam, vừa thể hiện sức trẻ dồi dào, vừa kết nối giá trị truyền thống với xu hướng phát triển toàn cầu.

Nhìn vào bức tranh tổng thể, có thể thấy những nỗ lực của thanh niên trên nhiều phương diện, từ kinh tế, văn hóa đến xã hội, môi trường, đang giúp đất nước từng bước khẳng định vị thế vững chắc trong khu vực và trên thế giới.

Thanh niên là minh chứng rõ ràng nhất cho tinh thần dân tộc: kiên cường, sáng tạo và luôn tràn đầy niềm tin vào một tương lai tươi sáng.