Thể chế hóa cơ chế đặc biệt về nhập quốc tịch

Trình bày Tờ trình dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo Luật sửa đổi quy định tại khoản 1, Điều 19 theo hướng với người chưa thành niên có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam thì không cần đáp ứng điều kiện “có năng lực hành vi dân sự đầy đủ”.

Đồng thời, sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 2, Điều 19 theo hướng người xin nhập quốc tịch Việt Nam nếu có cha đẻ hoặc mẹ đẻ hoặc ông bà nội hoặc ông bà ngoại là công dân Việt Nam; có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hoặc có lợi cho Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thì được miễn các điều kiện quy định tại điểm c, d, đ, e khoản 1 Điều 19. Theo đó, các trường hợp này được phép nộp hồ sơ tại cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài mà không cần phải về nước thường trú.

Đặc biệt, dự thảo Luật quy định, tất cả các trường hợp mất quốc tịch Việt Nam có đơn xin trở lại quốc tịch Việt Nam thì có thể được xem xét trở lại quốc tịch Việt Nam.

Theo ông Ninh, những sửa đổi này nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các trường hợp có cha đẻ hoặc mẹ đẻ hoặc ông bà nội hoặc ông bà ngoại là công dân Việt Nam; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài… được nhập quốc tịch Việt Nam.

Thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng tán thành sự cần thiết ban hành Luật. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, đa số ý kiến trong Ủy ban đề nghị quy định cụ thể trong dự thảo Luật mà không giao Chính phủ quy định về điều kiện người nhập quốc tịch, trở lại quốc tịch Việt Nam.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị cân nhắc việc miễn điều kiện “có khả năng bảo đảm cuộc sống tại Việt Nam” đối với người xin nhập tịch có vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, con đẻ, ông bà nội hoặc ông bà ngoại là công dân Việt Nam” để bảo đảm thống nhất với Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh việc sửa đổi “rất đúng, rất kịp thời và nhân văn”, đáp ứng mong muốn quay trở lại quốc tịch Việt Nam của nhiều người Việt đang sinh sống ở nước ngoài.

Kết luận về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đánh giá cao Chính phủ, Bộ Tư pháp đã khẩn trương, trách nhiệm cao trong thời gian ngắn đã chuẩn bị xây dựng hồ sơ, tài liệu, bảo đảm đầy đủ các điều kiện để của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã xây dựng báo cáo thẩm tra thể hiện rõ ràng, đầy đủ, toàn diện các khía cạnh và thể hiện rõ quan điểm của cơ quan thẩm tra về từng nội dung trong dự thảo Luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Chính phủ cần tiếp tục nghiên cứu thể hiện rõ tại Tờ trình và dự thảo Luật về thể chế hóa cơ chế đặc biệt về nhập quốc tịch theo Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị.