Nhân kỷ niệm 20 năm TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương (01.01.2004 - 01.01.20), PV Báo Công lý đã có cuộc phỏng vấn ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ về những thành tựu nổi bật trong 20 năm qua của thành phố và những định hướng phát triển trong thời gian tới.
PV: Đề nghị ông cho biết những thành tựu nổi bật của TP Cần Thơ qua 20 năm thành phố trực thuộc Trung ương?
Ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Sau 20 năm hình thành và phát triển, khi TP Cần Thơ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương, tầm nhìn chiến lược về một TP Cần Thơ đô thị loại I trực thuộc Trung ương ngày càng văn minh, hiện đại, trở thành đô thị hạt nhân, có vai trò trung tâm động lực phát triển vùng ĐBSCL luôn được thể hiện xuyên suốt trong các chủ trương, quyết sách của Trung ương, của thành phố; đặc biệt là khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 45-NQ/TW ngày 17/2/2005, đã tạo ra nền tảng quan trọng cho những thành tựu mà TP Cần Thơ đạt được về một “thành phố đồng bằng cấp quốc gia văn minh, hiện đại, xanh, sạch, đẹp, xứng đáng là thành phố cửa ngõ của cả vùng hạ lưu sông Mê Kông.
Là trung tâm công nghiệp, trung tâm thương mại - dịch vụ, du lịch, trung tâm giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ, trung tâm y tế và văn hóa, là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng và liên vận quốc tế, là địa bàn trọng điểm giữ vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh của vùng ĐBSCL và của cả nước.
Năm 2009 là một dấu mốc quan trọng đối với Cần Thơ, thành phố đã hoàn thành mục tiêu đầu tiên trong hiện thực hóa tầm nhìn chiến lược, được Thủ tướng Chính phủ công nhận là đô thị loại I trực thuộc Trung ương; tạo được những dấu ấn, vị thế, tiềm lực kinh tế của thành phố chuyển biến đáng kể trên nhiều lĩnh vực, từng bước khẳng định vai trò động lực thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của vùng ĐBSCL.
Đặc biệt tập trung xây dựng trung tâm thương mại, dịch vụ lớn, chất lượng cao của vùng và cả nước, xây dựng hệ thống giao thông kết nối vùng trên địa bàn cả về đường bộ, đường thủy nội địa, đường biển, đường hàng không, nâng cao vai trò đầu mối quan trọng về giao thông vận tải vùng và liên vận quốc tế của thành phố, kết nối lan tỏa giữa TP Cần Thơ với cùng ĐBSCL, cả nước và quốc tế ngày càng thuận lợi, nhanh chóng, tạo động lực mới cho phát triển. Nhiều công trình giao thông quan trọng được đầu tư hoàn thành và đưa vào sử dụng như: cầu Cần Thơ, cảng Cái Cui, cảng hàng không Quốc tế Cần Thơ, Quốc lộ Nam sông Hậu… Bên cạnh đó, kết cấu hạ tầng nông thôn cũng được tập trung đầu tư và nâng cấp mở rộng, ngày càng phát triển, đời sống người dân nông thôn được cải thiện rõ rệt.
Đặc biệt, giai đoạn 2020 - 2022, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quốc hội quyết nghị ban hành Nghị quyết số 45/2022/QH ngày 11/01/2022 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Cần Thơ, đã khẳng định quan điểm của Đảng về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của TP Cần Thơ đối với vùng ĐBSCL và cả nước, giúp đổi mới tư duy và tạo sự thống nhất trong tư tưởng và nhận thức của cả hệ thống chính trị, động viên Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp.
Là sức mạnh tổng hợp, mở đường cho việc đưa ra những khâu đột phá, những chương trình trọng điểm, những giải pháp mới và thu hút nguồn lực, cả vật chất và tinh thần để xây dựng và phát triển TP Cần Thơ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa sông nước vùng ĐBSCL; là trung tâm của vùng về dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hoá, thể thao.
Là đô thị hạt nhân vùng ĐBSCL; đời sống vật chất và tinh thần của người dân đạt mức cao; tổ chức đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; quốc phòng an ninh được bảo đảm vững chắc và thuộc nhóm các thành phố phát triển khá ở Châu Á vào năm 2045.
PV: Đề nghị ông cho biết nguyên nhân dẫn đến những thành tựu nêu trên? Trong các nguyên nhân đó, đâu là nguyên nhân quan trọng nhất?
Ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Những thành tựu phát triển trong 20 năm thành phố Cần Thơ trực thuộc Trung ương đã từng bước khẳng định được vai trò trung tâm của vùng ĐBSCL, góp phần tích cực vào sự phát triển của vùng và góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung của cả nước. Sự phát triển đó có nhiều khởi sắc và thành tựu đáng kể là do: thành phố được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành trên các lĩnh vực; sự ủng hộ, đồng hành và giám sát của Thành ủy, HĐND thành phố; sự vào cuộc quyết tâm, phối hợp chặt chẽ của cả hệ thống chính trị thành phố; sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, đồng bộ theo Nghị quyết của Trung ương, sát thực tiễn của UBND thành phố, các cấp, các ngành, các địa phương; sự ủng hộ, chia sẻ, tin tưởng của các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp; kế thừa những kết quả, kinh nghiệm trong phát triển kinh tế xã hội...
UBND thành phố, các cấp, các ngành bám sát và kịp thời triển khai các chủ trương, đường lối của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội, Nghị quyết của Chính phủ, văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ ngành, Thành ủy, HĐND thành phố, nắm chắc tình hình và yêu cầu thực tiễn, đưa ra các nhiệm vụ, giải pháp phù hợp, kịp thời, hiệu quả;
Công tác rà soát, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách tiếp tục được đẩy mạnh, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư, kinh doanh, tăng cường kết nối thu hút đầu tư và huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Tập trung tháo gỡ rào cản, khó khăn, vướng mắc cho sản xuất, kinh doanh; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp; khơi thông các điểm nghẽn với phương châm "sớm nhất, hiệu quả nhất".
Nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, huy động sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, mở rộng hợp tác quốc tế. Quốc phòng, an ninh được tăng cường; nền quốc phòng toàn dân được xây dựng, củng cố ngày càng vững chắc. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm.
PV: Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị đã xác định: “Xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa sông nước, đô thị động lực của vùng ĐBSCL”, để đạt được mục tiêu trên, TP Cần Thơ sẽ tập trung vào những lĩnh vực đột phá nào, thưa ông?
Ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Xây dựng và phát triển TP Cần Thơ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại, mang đậm bản sắc văn hóa sông nước, đô thị động lực của vùng ĐBSCL theo Nghị quyết 59 của Trung ương, cần tập trung giải pháp trong thời gian tới như sau: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và triển khai thực hiện các Nghị quyết Trung ương, tạo sự thống nhất cao về nhận thức trong toàn Đảng bộ thành phố, từ doanh nghiệp đến người dân về vị trí, vai trò trung tâm của thành phố đối với vùng ĐBSCL.
Thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; công tác quản lý đô thị, đất đai, trong đó hoàn thành và triển khai Quy hoạch thành phố Cần Thơ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo hướng tích hợp, phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch vùng ĐBSCL. Đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; phát triển nền kinh tế tri thức, trọng tâm là kinh tế số và tăng trưởng xanh.
Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tạo đột phá cho phát triển thành phố, đặc biệt là kết cấu hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại, kết nối nội vùng và liên vùng, gắn chặt với đầu tư các công trình thủy lợi, phát triển mạng lưới đô thị, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin, y tế, giáo dục, văn hóa. Thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là cho phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, có lợi thế.
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với đẩy mạnh ứng dụng và phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Cần Thơ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội.
Tăng cường quản lý tài nguyên và môi trường; chủ động phòng, chống, thích ứng với biến đổi khí hậu. Về phát triển kinh tế đối ngoại và hợp tác liên kết phát triển linh hoạt bằng nhiều hình thức phù hợp với điều kiện thực tiễn của thành phố. Đẩy nhanh và thực hiện hiệu quả các cam kết, thỏa thuận quốc tế.
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và năng lực kiến tạo phát triển trong xây dựng nền hành chính dân chủ, hiện đại, chuyên nghiệp, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, có năng lực kiến tạo, liêm, chính, phục vụ nhân dân; Đảm bảo quốc phòng, an ninh, trong đó chú trọng xây dựng TP Cần Thơ trở thành địa bàn trọng điểm giữ vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh của vùng ĐBSCL và của cả nước.
PV: Để đưa TP Cần Thơ phát triển nhanh và bền vững, xứng đáng là trung tâm của vùng ĐBSCL, TP Cần Thơ sẽ phải đối mặt với những khó khăn thách thức nào? Và thành phố có những giải pháp gì để vượt qua những khó khăn thách thức đó?
Ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Trong thời gian tới, để đưa thành phố phát triển nhanh và bền vững, xứng đáng là trung tâm của vùng ĐBSCL, TP Cần Thơ sẽ phải đối mặt với những khó khăn thách thức đó là: kinh tế thế giới đang tăng trưởng chậm lại, có nguy cơ rơi vào suy thoái và khủng hoảng; các hoạt động kinh tế, nhu cầu tiêu dùng phục hồi chậm và tiếp tục suy giảm dưới tác động tiêu cực, phức tạp và khó lường của đại dịch COVID-19 vừa qua, tình hình địa chính và phản ứng của các nước lớn, chiến tranh thương mại, chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch mới;
Các quốc gia, nhất là các nước lớn điều chỉnh lại chiến lược phát triển, giảm bớt sự phụ thuộc vào bên ngoài, làm thay đổi các chuỗi cung ứng tác động mạnh vào phát triển kinh tế - xã hội của thành phố. Ngoài ra, các yêu cầu về chất lượng sẽ cao hơn, các hàng rào thuế quan, hàng rào kỹ thuật sẽ khắt khe hơn cũng là những thách thức lớn cho Cần Thơ trong việc mở rộng thị trường, nhất là những ngành hàng gắn nhiều với thị trường thế giới;
Biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng nhanh, khó lường và thách thức về khai thác, sử dụng hiệu quả, bền vững nguồn nước nước sông Mê Kông của các quốc gia ở thượng nguồn; quá trình đô thị hoá tiếp tục diễn ra nhanh tạo sức ép lớn về nhu cầu phát triển hạ tầng và xử lý ô nhiễm môi trường;
Vai trò, động lực và sức lan tỏa của Cần Thơ trong vùng còn mờ nhạt, kinh tế phát triển chưa có sự đột phá. Chất lượng tăng trưởng kinh tế chưa thực sự bảo đảm tính bền vững, ứng dụng chuyển giao tiến bộ kỹ thuật mới, công nghệ cao vào sản xuất còn hạn chế, năng lực cạnh tranh còn thấp; kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội, đặc biệt là hạ tầng giao thông kết nối vùng cũng như kết nối thành phố với các trung tâm kinh tế ngoài vùng chất lượng chưa cao, chưa đồng bộ và hiện đại;
Qua việc nhận diện những khó khăn, thách thức trong thời gian tới, thành phố đề ra những giải pháp chủ yếu để tập trung chỉ đạo thực hiện, đưa TP Cần Thơ phát triển nhanh và bền vững: Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và triển khai thực hiện các Nghị quyết Trung ương, tạo sự thống nhất cao về nhận thức trong toàn Đảng bộ thành phố, từ doanh nghiệp đến người dân về vị trí, vai trò trung tâm của thành phố đối với vùng ĐBSCL;
Thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; công tác quản lý đô thị, đất đai; Đẩy mạnh phát triển kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh; phát triển nền kinh tế tri thức, trọng tâm là kinh tế số và tăng trưởng xanh;
Phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội; Thu hút và sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là cho phát triển các ngành kinh tế mũi nhọn, có lợi thế; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với đẩy mạnh ứng dụng và phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo;
Phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người Cần Thơ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, bảo đảm gắn kết hài hòa giữa phát triển kinh tế với văn hóa, xã hội; Tăng cường quản lý tài nguyên và môi trường; chủ động phòng, chống, thích ứng với biến đổi khí hậu; Phát triển kinh tế đối ngoại và hợp tác liên kết phát triển; Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và năng lực kiến tạo phát triển; Đảm bảo quốc phòng, an ninh.
PV: Nhân kỷ niệm 20 năm TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương, với tư cách là người đứng đầu chính quyền thành phố, ông có lời gì muốn gửi tới cán bộ, đảng viên, quân và dân thành phố?
Ông Trần Việt Trường, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ: Với những thành tựu mà chính quyền, quân và dân TP Cần Thơ đã đạt được sau 20 năm thành lập, tôi tin tưởng thành phố sẽ tiếp tục phát huy truyền thống tốt đẹp của mình, xây dựng và phát triển thành phố ngày càng giàu, đẹp, xứng đáng là trung tâm của vùng ĐBSCL.
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố có truyền thống đoàn kết, kế thừa và phát huy những thành tựu đạt được, những kinh nghiệm thực tiễn, sẽ là tiền đề quan trọng góp phần phát triển thành phố nhanh và bền vững hơn trong thời gian tới, cùng tiếp tục tập trung thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm như sau: Xây dựng và phát triển thành phố trở thành trung tâm động lực phát triển, là đô thị hạt nhân của vùng ĐBSCL.
Phát triển thành phố theo hướng bền vững trên nền tảng tăng trưởng xanh và trên cả ba trụ cột: kinh tế - xã hội và môi trường. Sử dụng tổng hợp, có hiệu quả các nguồn lực của nền kinh tế, nâng cao chất lượng, hiệu quả kinh tế và năng lực cạnh tranh của thành phố;
Xây dựng và phát triển Cần Thơ phải trên cơ sở khai thác và phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế của thành phố, nhất là vai trò trung tâm vùng, vị trí cửa ngõ của cả vùng hạ lưu sông Mê Công bằng hệ thống giao thông đồng bộ, kết nối cả về đường bộ, đường sắt, đường hàng hải, đường hàng không; các nguồn tài nguyên, nhất là tài nguyên đất, nước và con người, di sản văn hóa, lịch sử đặc sắc, nhất là của đồng bào các dân tộc thiểu số. Tập trung nghiên cứu và ứng dụng mạnh mẽ các công nghệ mới, khoa học công nghệ hiện đại, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và thu hút nhân tài;
Xây dựng cơ chế, chính sách đặc thù, phù hợp, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh; làm tốt công tác quy hoạch, chuẩn bị tốt dự án đầu tư, tạo lợi thế trong thu hút đầu tư các nguồn vốn ngoài ngân sách cho phát triển, đặc biệt là phát triển hạ tầng giao thông, đô thị và những vùng, ngành, lĩnh vực kinh tế có tiềm năng, lợi thế;
Kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế với đảm bảo an sinh xã hội, đảm bảo quốc phòng và an ninh, bảo vệ môi trường sinh thái; đô thị hóa với xây dựng nông thôn mới. Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế;
Tăng cường năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các cấp ủy, tổ chức đảng; hiệu lực, hiệu quả quản lý của các cấp chính quyền; xây dựng khối đại đoàn kết các dân tộc; phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, truyền thống văn hóa, cách mạng của người dân Cần Thơ.
Để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ trọng tâm như trên, chúng ta cần tập trung quán triệt và tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả quan điểm, mục tiêu định hướng, giải pháp của Trung ương cho thành phố Cần Thơ, nhất là cơ chế chính sách đặc thù của Quốc hội, Chính phủ; đồng thời, phát huy nội lực từ chính quyền cùng tất cả người dân thành phố Cần Thơ. Tôi mong rằng, Nhân dân thành phố sẽ tiếp tục đồng lòng, chung sức và sát cánh với chính quyền thành phố để giành được nhiều kết quả to lớn hơn nữa.
PV: Xin trân trọng cám ơn ơn ông!