Bắc Kạn: Bí xanh thơm chết hàng loạt, nông dân nguy cơ trắng tay

PV • 10/05/2025 - 20:27

Hàng chục ha bí xanh thơm tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn đang chết hàng loạt do dịch bệnh, khiến người nông dân lao đao, nguy cơ mất trắng vụ mùa.

Tình trạng bí thơm chết hàng loạt đang diễn ra tại huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn.

Ngày 10/5, theo thông tin từ Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng tỉnh Bắc Kạn cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng cây bí xanh thơm chết hàng loạt trong thời gian gần đây tại huyện Ba Bể được xác định là do nấm gây bệnh nứt thân chảy nhựa và bệnh héo vàng (bệnh héo cây).

Cụ thể, tại các thôn Khuổi Luồm (xã Yến Dương) và Nà Đúc (xã Địa Linh), khoảng 2 ha bí xanh thơm trong giai đoạn ra hoa – tượng trái đã xuất hiện các triệu chứng như đốm hình bầu dục trên thân, hơi lõm, màu vàng nhạt, có nhựa nâu đỏ hoặc đen ứa ra, dây nứt nẻ thành vết dài màu nâu xám. Phần gốc và rễ của một số cây bị thối, thân và lá héo, dẫn đến cây chết với tỷ lệ từ 80-100%.

Hiện nay, xã Yến Dương có khoảng 60 ha bí xanh thơm, tình trạng bệnh đã khiến diện tích bị chết dần, chỉ còn khoảng 50% vào giai đoạn leo giàn. Hiện tượng héo xanh tiếp tục xuất hiện, khiến cây bí chết hàng loạt.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại xã Địa Linh, nơi nhiều vườn bí xanh thơm bị héo chết lan rộng.

Chị Nình Thị Biển, người dân thôn Pác Nghè cho biết, gia đình trồng khoảng 1.000m² bí xanh thơm. Năm nay việc trồng trọt gặp rất nhiều khó khăn. Chị phải trồng đến lần thứ ba cây bí mới leo được giàn, hai lần trước đều bị chết từ sớm. Hiện tại, khi bí đang ra quả thì cả vườn lại chết trắng. Không chỉ riêng gia đình chị, một số hộ xung quanh cũng rơi vào tình cảnh tương tự.

Để hạn chế thiệt hại, Chi cục Trồng trọt, Bảo vệ thực vật và Quản lý chất lượng tỉnh Bắc Kạn đã đề nghị các đơn vị chuyên môn phối hợp với chính quyền địa phương hướng dẫn nông dân thực hiện đồng bộ các biện pháp nhằm phòng trừ dịch bệnh hại bí xanh thơm, hạn chế tối đa thiệt hại.

Đối với những diện tích bị bệnh nặng, không còn khả năng phục hồi, cần nhanh chóng thu gom và tiêu hủy toàn bộ cây bị nhiễm bệnh, đồng thời bón vôi trên toàn bộ diện tích để diệt nguồn nấm tồn lưu trong đất. Với những diện tích có tỷ lệ bệnh thấp hoặc chưa xuất hiện bệnh, người dân cần thường xuyên thăm đồng, tỉa bớt nhánh vô hiệu và lá già để tạo độ thông thoáng cho luống bí; khơi thông rãnh thoát nước để tránh ngập úng, nhất là trong điều kiện thời tiết mưa kéo dài. Những cây có dấu hiệu nhiễm bệnh nặng cũng cần được nhổ bỏ, tiêu hủy kết hợp xử lý đất bằng vôi để hạn chế lây lan.

Khi thời tiết có sương hoặc cây phát triển rậm rạp, xanh tốt, cần sử dụng các chế phẩm sinh học chứa nấm đối kháng Trichoderma hoặc các loại thuốc như Booc-đô, Coc 85WP, Champion 77WP để tưới, phun phòng bệnh. Trong trường hợp cây đã nhiễm bệnh, có thể dùng các loại thuốc như Revus opi 440SC, Score 250EC, Aliette 80WP, Ridomil Gold 68WP và phun lặp lại sau 4–5 ngày để đạt hiệu quả cao.

Trong thời gian trị bệnh, cần giảm lượng nước tưới, tuyệt đối không tưới lên thân và lá, đồng thời hạn chế bón phân đạm, tăng cường bổ sung canxi, kali để giúp cây phục hồi nhanh.

Về lâu dài, đối với những diện tích đã trồng bí nhiều chu kỳ hoặc từng bị bệnh nặng, cần xử lý đất bằng vôi bột trước mỗi vụ mới, tuân thủ kỹ thuật chăm sóc và mật độ trồng hợp lý. Chi cục cũng khuyến cáo người dân nên luân canh với các cây khác họ bầu bí để hạn chế mầm bệnh trong đất.

Việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải tuân thủ đúng nguyên tắc "4 đúng", đảm bảo thời gian cách ly và trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ khi phun thuốc; vỏ bao bì thuốc sau sử dụng cần được thu gom, xử lý đúng quy định. Quan trọng nhất, người dân không nên trồng độc canh bí xanh thơm qua nhiều năm liên tiếp vì mầm bệnh sẽ tích tụ và dễ bùng phát khi gặp điều kiện thuận lợi.

Bên cạnh đó, cần tăng cường vệ sinh đồng ruộng, rắc vôi khử khuẩn, thăm đồng thường xuyên để phát hiện sớm, xử lý kịp thời các dấu hiệu sâu bệnh hại.