Chủ tịch QH: Chính phủ cần nghiêm khắc rút kinh nghiệm đối với Dự án H̀ Tả Trạch

Sáng 16/8, dưới sự điều khiển của Phó Chủ tịch QH Phùng Quốc Hiển, UBTVQH đã cho ý kiến về Tờ trình của Chính phủ về đề xuất sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ dự phòng giai đoạn 2012-20 của Dự án Hồ Tả Trạch cho hợp phần bồi thường, di dân tái định cư.

Dự án 10 năm chưa bồi thường xong

Theo Tờ trình của Chính phủ về sử dụng nguồn vốn trái phiếu Chính phủ (TPCP) dự phòng giai đoạn 2012 - 20 của Dự án Hồ Tả Trạch cho Hợp phần bồi thường, di dân tái định cư, phương án đền bù bồi thường, di dân tái định cư được Thủ tướng Chính phủ cho phép UBND tỉnh Thừa Thiên Huế chủ trì phê duyệt và tổ chức thực hiện. Tuy nhiên, sau 10 năm, đến nay tỉnh mới cấp được 3,4 ha/1.342,8 ha do quỹ đất lâm nghiệp ở các lâm trường, tổ chức có hạn. Vì vậy, nhân dân trong vùng tái định cư đời sống gặp nhiều khó khăn, bức xúc và khiếu kiện đông người kéo dài. Do đó, số vốn được UBND tỉnh Thừa Thiên Huế và Bộ NN - PTNT đề nghị bổ sung là 77,4 tỷ đồng.

Để giải quyết vấn đề này, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý báo cáo UBTVQH sử dụng một phần nguồn vốn TPCP dự phòng giai đoạn 2012 - 20 của Dự án Hồ Tả Trạch cho Hợp phần bồi thường, di dân tái định cư. Theo đó, phương án Chính phủ đưa ra là, trên cơ sở rà soát, xem xét cắt giảm nguồn vốn ở một số hạng mục chưa thực sự cần thiết đầu tư ngay của Dự án Hồ Tả Trạch, Chính phủ trình UBTVQH cho phép bổ sung hạng mục đền bù, giải phóng mặt bằng, tái định cư vào Dự án Hồ Tả Trạch do Bộ NN- PTNT quản lý; đồng thời, sử dụng 77 tỷ đồng trong 0 tỷ đồng dự phòng TPCP giai đoạn 2012 - 20 được UBTVQH phê duyệt để bổ sung cho dự án Hồ Tả Trạch theo Nghị quyết số 916 để đầu tư cho Hợp phần đền bù đất lâm nghiệp.

Báo cáo Thẩm tra sử dụng nguồn vốn TPCP dự phòng giai đoạn 2012 - 20 của Dự án Hồ Tả Trạch cho Hợp phần bồi thường, di dân tái định cư do Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải trình bày nêu rõ, về nguyên tắc, việc Chính phủ đề xuất sử dụng một phần nguồn vốn TPCP dự phòng giai đoạn 2012 - 20 của Dự án Hồ Tả Trạch cho Hợp phần bồi thường, di dân tái định cư là chưa thực sự phù hợp. Việc Bộ NN - PTNT ban hành Quyết định số 1818/QĐ-BNN-XD cho phép bổ sung hạng mục đền bù (77,575 tỷ đồng) vào Dự án Hồ Tả Trạch khi chưa có ý kiến chấp thuận của UBTVQH là chưa thực hiện nghiêm túc các nguyên tắc, tiêu chí trong phân bổ, sử dụng vốn TPCP.

Tuy nhiên, xuất phát từ thực tế, đa số ý kiến trong Ủy ban Tài chính- Ngân sách nhận thấy: Công trình Hồ Tả Trạch đã được đưa vào sử dụng, bước đầu phát huy được hiệu quả, việc không triển khai thực hiện được chủ trương “đất đổi đất”, kéo dài thời gian thực hiện hợp phần đền bù trong khi việc huy động các nguồn vốn khác để xử lý dứt điểm tồn tại này đã được địa phương tính đến, song tỉnh Thừa Thiên - Huế là địa phương chưa cân đối ngân sách và các nguồn vốn hợp pháp khác của ngân sách Trung ương chưa thể bố trí ngay được, khiến đời sống người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số bị thu hồi đất nông hơn 77 tỷ nghiệp 10 năm nay gặp nhiều khó khăn, gây khiếu kiện kéo dài, bức xúc trong nhân dân.

Nợ dân thì phải giải quyết

Cho ý kiến tại phiên họp, Trưởng ban Công tác đại biểu của UBTVQH Trần Văn Túy cho rằng, phải giải quyết dứt điểm tình trạng nợ dân đã 10 năm nay. Đặc biệt, ngoài trả tiền còn phải tính thêm vấn đề sinh kế, dân sinh cho bà con.

Đồng quan điểm, khẳng định vấn đề đền bù cho dân vùng dự án phải trên quan điểm nợ dân thì phải giải quyết, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cũng băn khoăn: Đền bù với phương thức trả tiền mặt thì có ổn định sinh kế lâu dài cho dân hay không, khi dân không có đất sản xuất, làm ăn. Điều này cần cân nhắc kỹ nếu không một vài năm sau khi tiêu hết tiền lại tiếp tục nảy sinh khiếu nại, tố cáo.

“Nguồn dự phòng hay hạng mục xây dựng, nguồn bổ sung thì tất cả đều tiền ngân sách và tiền của dân hết. Nguồn dự phòng trái phiếu chính phủ 0 tỷ đồng để xây dựng các hạng mục dự án giờ các đồng chí nói không cần thiết thì thu hồi 77 tỷ đồng để bổ sung vào hợp phần đền bù, như thế minh bạch hơn” – ông Uông Chu Lưu bày tỏ đồng tình với Tờ trình của Chính phủ.

Phó Chủ tịch Quốc hội Đỗ Bá Tỵ phát biểu tại phiên họp

Qua thảo luận đa số ý kiến trong UBTVQH đánh giá dự án Hồ Tả Trạch là dự án rất quan trọng, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, tuy nhiên thời gian qua, trong hợp phần đền bù giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư vẫn chưa xử lý được khoản đổi đất nông nghiệp cho dân dẫn tới khiếu kiện kéo dài. UBTVQH nhất trí với quan điểm không làm cho dân thiệt thòi khi thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội; chỉ đạo dùng các nguồn lực đền bù cho dân.

Chủ trì phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nêu rõ: Để đảm bảo minh bạch và làm rõ trách nhiệm, UBTVQH quyết định sẽ thu hồi hơn 77 tỷ đồng từ hợp phần xây dựng cơ bản của Hồ Tả Trạch để bổ sung cho hợp phần đền bù, định canh định cư, giải quyết đất sản xuất và ổn định đời sống nhân dân vùng Hồ Tả Trạch như Tờ trình của Chính phủ.

UBTVQH yêu cầu các cơ quan có trách nhiệm gồm: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế phải rút kinh nghiệm nghiêm khắc, không để xảy ra tình trạng như vừa rồi. Trên tinh thần đó, UBTVQH thống nhất ban hành Nghị quyết với 2 nội dung: Một là quyết định thu hồi hơn 77 tỷ đồng từ hợp phần xây dựng cơ bản; hai là bổ sung cho hợp phần đền bù, định canh định cư, giải quyết đất sản xuất và ổn định đời sống nhân dân nhân dân vùng Hồ Tả Trạch hơn 77 tỷ đồng.

Nhấn mạnh Quốc hội rất ủng hộ Chính phủ, không muốn việc xảy ra trước đó lại gây khó khăn cho Chính phủ mới, song Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đề nghị qua sự việc này cần nghiêm khắc rút kinh nghiệm. “Không phải UBTVQH không giải quyết cho dân nhưng vấn đề phải đảm bảo đúng nguyên tắc. Giờ tìm ra nguồn cũng khó vì vừa qua nguồn nào vào đâu quyết hết rồi. Việc xử lý dứt điểm tồn tại thì Chính phủ phải có trách nhiệm xử lý. Liên quan tới giải quyết cho dân nên cho Chính phủ tiếp tục rút nghiệm một lần nữa đối với vấn đề này”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng yêu cầu, Chính phủ phải có trách nhiệm chỉ đạo các Bộ ngành, địa phương thực hiện đúng nghị quyết của Quốc hội. Không phải cứ xong rồi lại rút kinh nghiệm, từ năm này sang năm khác "sợi dây" kinh nghiệm rút hoài không hết”.