Đề xuất cấp xã được cấp 2 xe ô tô công vụ

Bộ Tài chính đang tổ chức lấy ý kiến góp ý đối với dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô. Nếu được thông qua, đây sẽ là Nghị định thay thế Nghị định số 72/2023/NĐ-CP, đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế sau khi tiến hành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy trong hệ thống chính trị theo tinh thần các nghị quyết, kết luận của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Quốc hội, Chính phủ.

Thực hiện Luật Quản lý, sử dụng tài sản công năm 2017, Nghị định số 72/2023/NĐ-CP trước đây đã quy định tương đối đầy đủ về tiêu chuẩn, định mức sử dụng xe ô tô công. Tuy nhiên, sau quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy, hợp nhất một số bộ, tỉnh và thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (bỏ cấp huyện), hệ thống chức danh, chức vụ trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội có nhiều thay đổi.

Một số chức danh được nêu trong Nghị định cũ không còn tồn tại, trong khi lại xuất hiện các chức danh mới chưa được xác định rõ tương đương theo Kết luận số 35-KL/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị. Ví dụ, các chức danh như Bí thư Đảng ủy Khối trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Trưởng Ban Quản lý Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh hay Tổng Cục trưởng đã không còn; đồng thời, xuất hiện những chức danh mới như Phó Bí thư chuyên trách tại các Đảng bộ trực thuộc Trung ương.

Không chỉ thay đổi về chức danh, việc tinh gọn bộ máy cũng khiến phạm vi hoạt động và quy mô quản lý của các cơ quan, tổ chức sau sắp xếp trở nên rộng hơn, dẫn đến việc áp dụng các tiêu chuẩn, định mức cũ về xe ô tô công không còn phù hợp.

Chẳng hạn, định mức xe cho các Cục, Văn phòng cấp tỉnh hay các Sở ngành tại các tỉnh sau sắp xếp sẽ cần điều chỉnh, vì các cơ quan này nay đảm nhận phạm vi địa lý lớn hơn. Ngoài ra, khi phần lớn nhiệm vụ của cấp huyện được chuyển xuống cấp xã, việc bổ sung định mức xe cho cấp xã trở thành nhu cầu thiết yếu.

Từ những căn cứ nêu trên, việc xây dựng và ban hành một nghị định mới để thay thế Nghị định 72 là cần thiết cả về mặt pháp lý lẫn thực tiễn.

Dự thảo nghị định lần này có nhiều điểm điều chỉnh quan trọng. Về đối tượng sử dụng xe ô tô công phục vụ công tác chung, dự thảo tiếp tục kế thừa quy định tại Nghị định 72/2023/NĐ-CP nhưng loại bỏ các chức danh không còn phù hợp, như Phó Tổng cục trưởng và các chức danh cấp huyện. Đồng thời, dự thảo bổ sung thêm chức danh cấp xã nhằm phản ánh đúng thực tế tổ chức bộ máy mới.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất bổ sung hai nhóm nhiệm vụ đặc thù được phép trang bị xe ô tô bán tải hoặc xe từ 12-16 chỗ phục vụ công tác chung: (1) Các đơn vị làm nhiệm vụ quản lý thị trường; (2) đơn vị có nhiệm vụ đưa đón cán bộ, công chức, viên chức, người lao động từ nơi ở đến nơi làm việc với khoảng cách từ 20km trở lên.

Đề xuất này xuất phát từ thực tế, sau khi Cục Quản lý thị trường được chuyển về trực thuộc Sở Công Thương, nếu áp dụng định mức của Sở Công Thương hiện tại sẽ không đáp ứng được yêu cầu công tác, nhất là khi xe bán tải chiếm đến 55% định mức của lực lượng này theo Nghị định 72. Trong khi đó, sau khi sắp xếp lại địa giới hành chính, nhiều cán bộ, công chức phải đi làm ở địa bàn xa nơi cư trú, do đó việc trang bị xe đưa đón trở thành nhu cầu thực tế.

Đối với định mức xe ô tô phục vụ công tác chung tại các cục, vụ và tổ chức tương đương không tổ chức theo ngành dọc, dự thảo điều chỉnh theo hướng tăng số lượng xe, rút ngắn khoảng cách biên chế. Cụ thể, thay vì chia theo mốc 20–50–100 như trước đây, định mức mới được điều chỉnh thành: từ 20 người trở xuống: 1 xe dùng chung cho 2 đơn vị; từ trên 20 đến 40 người: 1 xe; từ trên 40 đến 80 người: 2 xe; từ trên 80 đến 120 người: 3 xe; từ 120 người trở lên, cứ thêm 50 biên chế thì được bổ sung thêm 1 xe. Lý do là trong thực tế, mức trung bình khoảng 40–50 người/xe là phù hợp. Với tổ chức bộ máy mới có quy mô và phạm vi hoạt động lớn hơn, nhu cầu sử dụng xe công cũng tăng tương ứng.

Đặc biệt, dự thảo lần này lần đầu tiên quy định định mức sử dụng xe ô tô công cho cấp xã, với mức tối đa 2 xe/xã. UBND cấp tỉnh sẽ có trách nhiệm điều hòa số lượng xe giữa các xã tùy theo tình hình thực tế, và xã sẽ được quyền trực tiếp quản lý phương tiện này.