Lặng thầm nghề quản trang

Chúng tôi ghé thăm nghĩa trang liệt sỹ quốc tế Việt Lào tại huyện Anh Sơn (Nghệ An) vào một sáng trung tuần tháng 7, các phần mộ nơi đây được lau dọn sạch sẽ, tươm tất, mùi nhang trầm thơm nhẹ trong gió tạo một cảm giác an lành, linh thiêng cho người đến thăm. Nhìn những hàng cây được cắt tỉa gọn gàng, các ngôi mộ được lau sạch sẽ, chúng tôi mới thấy được công việc âm thầm của những người quản trang.

Nhìn lên các khu mộ, những người quản trang vẫn mải miết với công việc của mình. Người quét nhóm những chiếc lá vừa rụng xuống, người tỉ mẩn gỡ những khóm cỏ vừa bám vào mộ, người sửa lại bát hương, tất cả đều phơi tấm lưng giữa cái nắng bỏng rát.

Thấy chúng tôi, anh Nguyễn Sỹ Sáu dừng tay nghỉ giải lao và chia sẻ: “Gắn bó ở đây đến nay đã hơn năm, anh đã quen thuộc từng lối mộ, nắm rõ từng vị trí, số hiệu của từng phần mộ. Khác với các nghĩa trang khác, nghĩa trang Liệt sĩ quốc tế Việt Lào là nơi an nghỉ của những liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam đã hi sinh trên chiến trường nước bạn Lào. Chúng tôi khi làm việc ở đây đều cảm thấy bồi hồi xúc động vì rất nhiều liệt sỹ không xác định được tên tuổi, đưa về với đất mẹ chỉ còn là những nắm xương”.

“Chúng tôi coi đây là một việc tâm linh, hàng ngày được chăm lo, bảo vệ từng phần mộ cho các liệt sỹ và đón tiếp các đoàn, thân nhân các gia đình liệt sỹ đến thăm viếng nghĩa trang là niềm vui của mình. Với những ngôi mộ chưa biết tên, không người thân thăm viếng thì anh xem các anh như người thân, chăm sóc một cách chu đáo”, anh Sáu chia sẻ tiếp.

Cùng với anh Sáu, chị Nguyễn Thị Thu Hiền đã có 19 năm gắn bó với nghề quản trang, chị luôn miệt mài trong công việc, dù trời nắng chói chang hay mưa dầm lạnh lẽo, vẫn lặng lẽ lau chùi sạch sẽ từng phần mộ và quét dọn sạch sẽ khuôn viên nghĩa trang.

Dẫn chúng tôi đi vào thắp hương các phần mộ liệt sĩ trên con đường lát bê tông sạch đẹp, hai bên là những cây xanh đang tỏa bóng mát được tỉa tót gọn gàng, chị Hiền trải lòng: “Tốt nghiệp chuyên ngành Du lịch, đúng lúc BQL Nghĩa trang Việt Lào tuyển nhân viên, chị nộp hồ sơ và trúng tuyển. Từng ấy năm chị Hiền thấy tự hào vì cái nghề mình đã chọn. Công việc bình thường nhưng cho mình những khoảng lặng bình yên. Mỗi ngày được cầm chổi quét lá, cầm kéo tỉa cây, tự tay dọn cỏ bên những khu mộ... ai cũng vui.

Chị Hiền tâm sự: Những ngày đầu mới vào làm cũng thấy sợ, sợ nhất là phải đi tuần, kiểm tra các khu mộ trong đêm nhưng lâu dần thành quen và cảm thấy rất gần gũi, thân thuộc. Tôi nghĩ rằng, động lực để cán bộ nhân viên ở đây vượt qua những khó khăn, vất vả trong công việc có lẽ ngoài trách nhiệm thì đó là sự biết ơn, tri ân của hậu thế với lớp lớp cha anh đã ngả xuống vì độc lập tự do của Tổ Quốc.

Bà Lê Thị Dung (ở thôn 2, xã Diễn Hải, huyện Diễn Châu, Nghệ An) đến Nghĩa trang Liệt sĩ quốc tế Việt Lào thắp hương cho bố mình là liệt sỹ Nguyễn Châu Giang, hy sinh ngày 4/11/1967 tại chiến trường Lào, chia sẻ: “Gia đình tôi mỗi năm chỉ lên thắp hương, dọn dẹp được 1 đến 2 lần, thường là vào dịp Tết nguyên đán và dịp 27/7, thời gian còn lại đều gửi gắm cho các quản trang ở đây. Mỗi lần lên đây thấy phần mộ của bố mình luôn được chăm sóc tốt, sạch sẽ, gọn gàng, bản thân tôi là người thân liệt sỹ cũng thấy ấm lòng”.

Theo chia sẻ của những người làm quản trang ở nghĩa trang liệt sỹ quốc tế Việt Lào, làm công việc này tuy không quá nặng nhọc nhưng đòi hỏi sự cần mẫn và có cái tâm. Phải là những người yêu nghề, tự hào với công việc quản trang như anh Sáu, chị Hiền mới có thể gắn bó lâu dài được.

Đối với họ, đây không chỉ là công việc mà còn là một nghĩa cử, nghĩa vụ của mình với những người đã hy sinh cho độc lập nước nhà. Hằng ngày, công việc của họ là hướng dẫn thân nhân liệt sỹ thăm viếng, thắp hương các phần mộ, cắt tỉa cây cảnh, quét dọn, làm cỏ, thu gom rác làm sạch đẹp khuôn viên nghĩa trang và chăm lo mộ phần các liệt sỹ...

Do đặc thù công việc khiến thời gian của chọ làm việc ở ngoài trời nhiều hơn trong nhà. Thời tiết thuận lợi thì còn đỡ, mùa nắng nóng hay mưa rét thì khổ không nói hết. Mùa nào lá ấy, chỉ cần quên quét một buổi, lá đã đổ kín cả lối đi. Rồi khi có đoàn thăm viếng, cán bộ, nhân viên quản trang vừa làm lễ vừa hướng dẫn các đoàn thực hiện các nghi thức cũng như tham quan cũng rất vất vả.

Do thường xuyên đón tiếp các đoàn khách, thân nhân, đồng đội liệt sỹ đến thăm viếng nên những người làm quản trang ở đây luôn có thái độ niềm nở, thể hiện sự gần gũi, thân quen. Có rất nhiều gia đình tới để tìm người thân của mình, nhiều gia đình đã tìm được phần mộ, nhưng cũng không ít trường hợp phải ngậm ngùi ra về trong nước mắt. Với những ngôi mộ chưa biết tên, các quản trang đều xem các anh như người thân của gia đình, chăm sóc một cách chu đáo để các anh được an ủi khi người thân các anh chưa tìm thấy.

Ông Nguyễn Văn Ngọc, Trưởng Ban quản lý nghĩa trang liệt sỹ Quốc tế Việt Lào cho biết: Nghĩa trang Quốc tế Việt - Lào được xây dựng trên diện tích gần 7 ha thuộc tổ dân phố 2 thị trấn Anh Sơn. Là nơi yên nghỉ của gần 11.000 anh hùng liệt sỹ là bộ đội, chuyên gia và quân tình nguyện Việt Nam, quê quán từ 47 Tỉnh, Thành trong cả nước đã hy sinh vì nghĩa vụ bảo vệ Tổ quốc và tình hữu nghị quốc tế giữa hai nước Việt - Lào thủy chung son sắc.

Hiện nay ban Quản trang ở đây có 7 người, tất cả mọi người ở đây xác định làm việc bằng cái tâm. Ngày bình thường, mỗi ca trực chỉ bố trí hai người, riêng lễ tết phải trực tất cả quân số mới đảm bảo yêu cầu các công việc như: Vệ sinh khuôn viên và các khu mộ, làm lễ cho các đoàn thăm viếng... Gắn đời mình với nghiệp quản trang, những người làm quản trang ở đây luôn tận tâm, hết lòng giữ cho nơi an nghỉ của các liệt sỹ sạch đẹp, ấm cúng, góp phần bồi đắp đạo lý “uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ hôm nay và mai sau.