Từ 1/7, Hải Dương sẽ có 64 đơn vị hành chính cấp xã (gồm 21 phường, 43 xã) đi vào hoạt động theo mô hình sáp nhập mới.
Theo đó, các xã, phường, đặc khu mới hình thành sau sáp nhập có thể đi vào hoạt động ngay từ ngày 1/7 khi Hiến pháp (sửa đổi) có hiệu lực.
Việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh thực hiện hợp nhất, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã ở những nơi đã chuẩn bị kỹ lưỡng, chu đáo, đầy đủ các điều kiện cần thiết, đã hoàn thiện phương án nhân sự cấp tỉnh, cấp xã.
Những không gian phát triển mới sắp hình thành đòi hỏi phải có tư duy mới. Đây là điều cần thiết để phát triển, quản trị ở một không gian rộng lớn hơn, đa dạng hơn, vượt thoát khỏi tư duy của một vùng đất, một cơ quan, một đơn vị.
Thời gian qua, các địa phương, các ngành, đơn vị đã nỗ lực, khẩn trương hoàn thiện đề án hợp nhất trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Về số đơn vị hành chính cấp xã, theo các tờ trình và tổng hợp, toàn quốc giảm tới 2/3, tức là bình quân 3 xã hợp nhất thành 1 xã.
Trước khi sáp nhập với TP. Hải Phòng, tỉnh Hải Dương có tổng diện tích tự nhiên 1.668 km², dân số khoảng 2.196.095 người, tỷ lệ đô thị hóa đạt khoảng 30,88%. Hải Dương đang có 12 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm 2 thành phố, 1 thị xã và 9 huyện), với 207 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc (gồm 46 phường, 1 xã, 10 thị trấn).
Nhóm đơn vị hành chính đô thị (các phường thuộc các TP. Hải Dương, Chí Linh và thị xã Kinh Môn) phần lớn đều chưa đạt tiêu chí quy mô dân số.
Một số phường không đạt tiêu chí diện tích, dẫn đến tình trạng phân tán nguồn lực, giảm hiệu quả quản lý, chưa phát huy hết tiềm năng phát triển kinh tế - xã hội, hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ.
Nhóm đơn vị hành chính nông thôn (xã, thị trấn thuộc các huyện) phần lớn hiện không đáp ứng tiêu chuẩn về diện tích và quy mô dân số theo quy định mới.
Tình trạng này dẫn đến gặp nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội, tổ chức quản lý hành chính, cung ứng dịch vụ công và xây dựng cơ sở hạ tầng.
Phương án sắp xếp đơn vị hành chính được đề xuất sẽ khắc phục tình trạng địa giới bị chia cắt do sông lớn, đường cao tốc, đường sắt cao tốc, đường quốc lộ có mật độ giao thông lớn.
Đồng thời, điều chỉnh hợp lý các khu đô thị, công nghiệp, du lịch, dịch vụ... đang nằm trên địa bàn từ 2-3 đơn vị hành chính trở lên, giúp thống nhất không gian phát triển trong một đơn vị.
Đơn vị hành chính mới được thiết kế theo hướng hợp lý hóa địa giới, đồng bộ hóa cơ sở hạ tầng, giúp việc quản lý, quy hoạch, đầu tư, cung cấp dịch vụ công thuận tiện, nhất quán hơn.
Việc tinh gọn bộ máy giúp hình thành 1 đơn vị hành chính cấp xã quản lý hành chính Khu kinh tế chuyên biệt, tạo khu vực phát triển kinh tế - xã hội có không gian riêng biệt.
Cùng với đó, môi trường đầu tư và kinh doanh đặc biệt thuận lợi, làm động lực phát triển kinh tế, thu hút các nguồn lực phát triển, chuyển giao công nghệ, quản trị xã hội và tăng cơ hội việc làm cho người lao động.