Thanh tra tỉnh Nghệ An vừa có kết luận số 22/KL-TTR về hàng loạt tồn tại trong công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư để thực hiện dự án cao tốc Bắc Nam đoạn qua huyện Hưng Nguyên.
Theo tìm hiểu, dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam (giai đoạn 2017 – 2020) đoạn đi qua địa bàn huyện Hưng Nguyên có chiều dài 25,88 km, qua 13 xã, tổng diện tích đất phải thu hồi giải phóng mặt bằng (GPMB) là 186,9 ha. Trong đó, đất ở là 7,7 ha; đất nông nghiệp và đất khác 179,2 ha; với 5.066 hộ gia đình, cá nhân, tổ chức bị ảnh hưởng phải bồi thường.
Tuy nhiên, qua thanh tra vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như sau: Trong công tác bồi thường, GPMB, việc xác định nguồn gốc đất trước khi lập phương án bồi thường chưa chính xác dẫn đến phải phê duyệt điều chỉnh, bổ sung.
Công tác định giá đất cụ thể để bồi thường và giao đất tái định cư thực hiện chưa đúng theo quy định tại khoản 2, Điều 16 Nghị định số 44/2014/NĐ-CP ngày /5/2014 của Chính phủ và điểm c, khoản 1, Điều 14 Thông tư số 87/2016/TTLT- BTC-BTNMT ngày 22/6/2016 của Bộ Tài chính và Bộ Tài nguyên Môi trường về hướng dẫn thẩm định phương án giá đất.
Quá trình kê khai, nộp tiền bảo vệ phát triển đất trồng lúa khi thực hiện chuyển đổi đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp để thực hiện Dự án chưa đầy đủ với số tiền hơn 4,3 tỷ đồng là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 3, Điều 1 Nghị định số 62/2019/NĐ-CP ngày 11/7/2019 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 35/20/NĐ-CP ngày 13/4/20 của Chính phủ về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.
Về kế hoạch lựa chọn nhà thầu xây dựng phương án thi công và đo đạc, chỉnh lý bổ sung bản đồ địa chính tỷ lệ 1/1000 phục vụ công tác bồi thường GPMB không ghi giá gói thầu và không xác định nguồn vốn.
Đồng thời, sử dụng kinh phí tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để chi sửa chữa phòng làm việc; chỉnh lý hồ sơ, tài liệu; chi thu nhập tăng thêm cho các hợp đồng lao động chưa phù hợp nội dung chi theo quy định. Tuy nhiên, các nội dung chi trên đã phục vụ cho công tác quản lý chung của ỤBND huyện, Hội đồng bồi thường GPMB và trực tiếp cho người lao động nên Thanh tra tỉnh không xử lý thu hồi.
Bên cạnh đó, công tác quản lý kinh phí đầu tư xây dựng còn chưa chặt chẽ, dự toán 03 công trình hạ tầng kỹ thuật gồm: Hệ thống cấp nước của Công ty CP cấp nước Nghệ An; Hạ tầng viễn thông của viễn thông Nghệ An; Hạ tầng viễn thông của Viettel Nghệ An được giao cho đơn vị chủ quản (đơn vị có tài sản di dời) tự tổ chức thực hiện thi công có kết cấu Thuế GTGT vào giá trị công trình là không đúng quy định; nghiệm thu khối lượng của 20 công trình chưa chính xác với số tiền 826 triệu đồng.
Cũng theo kết quả thanh tra, trong công tác quản lý nhà nước về kinh phí bồi thường, GPMB, Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Hưng Nguyên chưa tổng hợp, theo dõi kinh phí bồi thường, GPMB là chưa đúng theo quy định tại Điều 3, Điều 4 Thông tư số 04/2022/TT-BTC ngày 28/01/2022 của Bộ Tài chính về việc hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan tài chính địa phương thuộc UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện.
Từ kết quả thanh tra, Thanh tra tỉnh Nghệ An xác định, để xảy ra các khuyết điểm nêu trên, trách nhiệm chính thuộc về Hội đồng bồi thường GPMB; phòng Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm trong việc thẩm định nguồn gốc đất đai, giúp UBND huyện xác định giá đất cụ thể; phòng Tài chính - Kế hoạch chịu trách nhiệm trong việc thẩm định kế hoạch lựa chọn nhà thầu, quản lý nhà nước về kinh phí bồi thường, GPMB; Ban QLDA đầu tư và xây dựng huyện Hưng Nguyên chịu tránh nhiệm trong việc quản lý trực tiếp các công trình được thanh tra.
Thanh tra tỉnh Nghệ An yêu cầu chủ tịch UBND huyện Hưng Nguyên: Công khai Kết luận thanh tra theo quy định, tổ chức và chỉ đạo các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nghiêm Kết luận thanh tra; làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Đồng thời, có biện pháp khắc phục các tồn tại xảy ra trong GPMB dự án Cao tốc Bắc - Nam.