2 nhà máy thủy điện Nhạn Hạc và Châu Thắng bị động, chưa chính xác trong quá trình xả lũ đã khiến người dân huyện Quỳ Châu (Nghệ An) chịu thiệt hại nặng nề trong đợt mưa lũ cuối tháng 9/2023. Đó là kết luận mới đây của đoàn liên ngành của tỉnh Nghệ An.
Thông tin từ Sở Công Thương tỉnh Nghệ An cho biết, Sở đã có báo cáo số 84/SCT-BC.QLNL về kết quả kiểm tra việc vận hành xả lũ của các đập, hồ chứa thủy điện Châu Thắng, Nhạn Hạc trong đợt mưa lớn từ ngày 26 đến 27/9/2023.
Theo đó, thủy điện Nhạn Hạc được xây dựng trên sông Quang, thuộc địa bàn xã Mường Nọc và xã Quang Phong, huyện Quế Phong.
Tại thời điểm 0h ngày 27/9, lưu lượng nước về hồ là 103,403m3/s, tương ứng với mực nước hồ là 307,9m. Đến 2h ngày 27/9, lưu lượng nước về hồ 683,914m3/s, tương ứng mực nước hồ là 312,114m.
Với lưu lượng này tương ứng với dung tích nước về hồ chứa là 4,179 triệu m3, đồng thời mực nước hồ chứa vượt cao trình 312,114m.
Đoàn kiểm tra kết luận, hồ chứa thủy điện Nhạn Hạc đã có quy trình vận hành được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt theo thẩm quyền. Việc vận hành điều tiết lũ (từ thời điểm lũ lên đến khi đạt đỉnh) không được làm gia tăng lưu lượng xả xuống hạ du so với lưu lượng tự nhiên đến hồ.
Mặt khác, hồ thủy điện Nhạn Hạc có dung tích hữu ích nhỏ (4,82 triệu m3), không có dung tích phòng lũ và không có chức năng cắt lũ, vì vậy nhà máy đã tuân thủ vận hành thiết bị xả lũ theo quy trình được phê duyệt.
Tuy nhiên, đoàn liên ngành xác định, công tác dự báo của nhà máy chưa chính xác, còn bị động trong công tác dự báo lưu lượng nước về hồ, nên chưa thực hiện được thông báo cảnh báo sớm cho vùng hạ du.
Bên cạnh đó, công tác phối hợp trong phòng, chống thiên tai của nhà máy và UBND huyện Quỳ Châu thực hiện chưa tốt. Việc phát hành thông báo chưa có kết nối chặt chẽ.
“Hộp thư đi nhà máy đã ghi nhận việc gửi các thông báo vận hành điều tiết hồ chứa qua hộp thư điện tử gmail. Tuy nhiên, UBND huyện Quỳ Châu phản ánh không nhận được”, kết luận đã nêu.
Còn tại thủy điện Châu Thắng được xây dựng trên sông Quang, thuộc địa phận xã Châu Thắng, huyện Quỳ Châu và xã Mường Nọc, huyện Quế Phong.
Lúc 2h ngày 27/9, mực nước hồ ở cao trình 112,67/114m và lưu lượng đến hồ 118,68m3/s, lúc 3h cùng ngày mực nước thượng lưu hồ là 113,5m, lưu lượng nước về hồ là 768,69m3/s.
Đoàn liên ngành kết luận hồ thủy điện Châu Thắng có dung tích hữu ích nhỏ (4,217 triệu m3), không có dung tích phòng lũ và không có chức năng cắt lũ. Vì vậy, căn cứ mực nước của các hồ trong suốt quá trình vận hành xả lũ do chủ hồ cung cấp, nhà máy đã tuân thủ vận hành thiết bị xả lũ theo đúng quy trình phê duyệt.
Tuy nhiên, công tác dự báo của nhà máy này cũng chưa chính xác, còn bị động trong dự báo lưu lượng nước về hồ nên chưa thực hiện được thông báo cảnh báo sớm cho vùng hạ du.
Ngoài ra, nhà máy thực hiện chưa tốt công tác kiểm tra, bảo trì, bảo dưỡng các thiết bị phục vụ cho công tác vận hành dẫn đến xảy ra tình trạng hư hỏng thiết bị quan trắc, giám sát tự động.
Trước đó, từ tối 26 đến sáng 27/9, mưa lũ xảy ra đã gây hậu quả lớn trên địa bàn huyện Quỳ Châu. Ước tính tổng thiệt hại hơn 177 tỷ đồng, con số này gấp hơn 6,5 lần tổng thu ngân sách toàn huyện vào năm 2022.