Những bước đi trong “chảo lửa” để dòng điện không ngừng

Dưới cái nắng chói chang, mặt đường nhựa trở thành những dải chảo rang bỏng rát, khiến ai cũng chỉ muốn tìm chỗ trú mát, tránh tiếp xúc với thời tiết khắc nghiệt. Thế nhưng, giữa khung cảnh đó, vẫn có những con người không chọn sự nghỉ ngơi – mà miệt mài trên những đỉnh cột điện cao vút, lặng lẽ giữa nắng gắt. Họ là những người thợ điện trong màu áo cam đặc trưng – những “người giữ ánh sáng” thầm lặng của mùa hè.

Khi xảy ra sự cố điện, dù mưa bão hay nắng nóng thiêu đốt, lực lượng công nhân ngành điện vẫn luôn là những người đầu tiên có mặt. Họ hiểu rõ hơn ai hết rằng, một phút mất điện trong những ngày cao điểm nắng nóng không chỉ làm đảo lộn sinh hoạt, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân – đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và bệnh nhân tại các cơ sở y tế... Không ai trong ngành điện mong muốn mất điện vào thời điểm này, vì họ – hơn ai hết – là những người lo lắng và áp lực nhất khi sự cố xảy ra.

Tuy nhiên, trên thực tế, không phải ai cũng thấu hiểu được sự lo lắng ấy, sự vất vả ấy của những người thợ điện. Bởi, có những lúc điện bị gián đoạn tạm thời để phục vụ công tác sửa chữa, khắc phục sự cố hoặc bảo dưỡng, nâng cấp thiết bị, đã có không ít người dân phản ứng gay gắt, thậm chí buông nhiều lời chỉ trích nặng nề. Những lời nói ấy của người dân, tuy xuất phát từ tâm lý bức xúc tức thời, nhưng lại khiến những người công nhân ngành điện không khỏi chạnh lòng. Bởi họ – chính là những người “sợ mất điện nhất”. Vì khi điện bị mất, thì dù bão tố hay nắng như đổ lửa, là ngày hay là đêm thì họ chính là những người phải lao ra đường, treo mình trên những đỉnh cột cao, len lỏi giữa khu dân cư, đấu nối, khắc phục sự cố, làm việc liên tục không ngừng nghỉ để làm sao có thể đưa dòng điện trở lại với người dân trong thời gian sớm nhất.

Anh Vũ Đức Hiệu – Đội phó Đội Quản lý vận hành lưới điện, Điện lực Lương Tài – chia sẻ: “Chúng tôi không bao giờ muốn cắt điện, nhất là giữa trưa hè oi bức. Bởi chúng tôi cũng có gia đình, cũng có cha mẹ, con cái – những người cũng đang cần điện để sinh hoạt, chữa bệnh hay học tập. Tuy nhiên, khi xảy ra sự cố bất khả kháng, hoặc cần sửa chữa, nâng cấp lưới điện để đảm bảo vận hành an toàn, ổn định, thì việc tạm ngừng cấp điện là điều không thể tránh khỏi. Thế nhưng, nhiều khi vừa có mặt tại hiện trường sự cố, anh em đã phải nghe những lời chỉ trích nặng nề từ người dân. Nghe mà chạnh lòng, buồn lắm…”

Không phải ai cũng hiểu rằng, để có được dòng điện ổn định chảy vào từng ngôi nhà, từng con phố mỗi ngày, ngành điện phải duy trì một khối lượng công việc khổng lồ và liên tục – trong đó, sửa chữa, bảo dưỡng, thay thế thiết bị và bổ sung vật tư kỹ thuật là những nhiệm vụ thường xuyên, lặp đi lặp lại quanh năm, suốt tháng, bất kể mùa đông lạnh buốt hay mùa hè bỏng rát.

Đơn cử như Công ty Điện lực Bắc Ninh, hiện nay đang quản lý và vận hành 27 trạm biến áp (TBA) 110kV, 5.258 TBA phân phối, Gần 8000 km đường dây 110kV và trung, hạ áp. Với tổng số khách hàng lên tới 474.054 hộ, tương ứng 477.373 công tơ các loại. Công ty có tổng số 928 CBCNV, trong đó: có 764 người làm việc trực tiếp tại hiện trường, 164 người là bộ phận làm việc gián tiếp. Đội ngũ CBCNV, kỹ thuật viên Công ty đang đảm nhiệm khối lượng công việc vô cùng lớn. Bởi Hệ thống điện – với hàng ngàn km đường dây và thiết bị từ trạm biến áp, cột điện, công tơ cho đến từng mối nối – luôn tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc do thời tiết, tác động ngoại lực hoặc hao mòn theo thời gian. Những sợi dây dẫn sẽ dần kém đi, những đầu nối sẽ dần cũ, những thiết bị cũng sẽ dần xuống cấp ... Nếu không được kiểm tra, bảo dưỡng và xử lý kịp thời, những hỏng hóc nhỏ sẽ nhanh chóng dẫn đến sự cố lớn, gây mất điện kéo dài và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống người dân..

Do đó, công tác bảo trì, sửa chữa và thay thế thiết bị không chỉ là nhiệm vụ cần thiết phải làm thường xuyên, mà còn là yêu cầu bắt buộc để đảm bảo hệ thống điện vận hành liên tục và an toàn. Ví dụ, việc bổ sung dầu cho máy biến áp (MBA) nhằm duy trì khả năng cách điện và làm mát cho thiết bị. Đặc biệt là vào mùa nắng nóng, nếu thiếu dầu, MBA có thể bị quá nhiệt, gây chập cháy hoặc phát nổ – hậu quả không chỉ là mất điện mà còn có thể gây thiệt hại lớn về tài sản, thậm chí là tính mạng.

Tất cả các hoạt động này – từ kiểm tra mối nối, thay dây dẫn cũ, vệ sinh cách điện đến bổ sung dầu MBA,…, – đều phải được thực hiện thường xuyên theo định kỳ, trong cả mùa đông lạnh lẽo lẫn những ngày hè oi bức. Và để làm được những công việc này, trong phần lớn trường hợp, điện buộc phải được ngắt tạm thời để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho người thi công.

Việc ngừng điện vì thế không phải là một quyết định chủ quan hay tùy tiện. càng không phải là sự "vô tâm" hay thiếu quan tâm đến đời sống người dân như nhiều người vẫn nghĩ. Mỗi ca ngừng điện, ngành điện đều phải lên kế hoạch kỹ lưỡng, cân nhắc nhiều yếu tố: thời điểm ít ảnh hưởng, thông báo sớm cho khách hàng, rút ngắn thời gian ngừng điện tối đa, và luôn kèm theo phương án thi công nhanh, hiệu quả để giảm thiểu bất tiện cho người dân.

Nói cách khác, ngành điện chỉ thực hiện ngừng cung cấp điện khi có lý do bất khả kháng như: sự cố trên lưới, thiết bị hư hỏng, cây đổ đứt dây, lắp công tơ mới cấp điện cho khách hàng hoặc trong các trường hợp cần nâng cấp, bảo dưỡng để đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định để tránh những nguy cơ mất điện kéo dài hơn, nghiêm trọng hơn, khó khắc phục hơn. Đó là một phần trong chiến lược vận hành điện ổn định, an toàn và liên tục cho cả cộng đồng.

Bên cạnh đó, Để giảm thiểu ảnh hưởng và giúp khách hàng chủ động hơn khi phải tạm ngừng điện, ngành điện luôn chủ động thông báo kế hoạch tạm ngừng cấp điện trước ít nhất 1 tuần trên Ứng dụng Chăm sóc khách hàng, Website EVNNPC, gửi tin nhắn SMS hoặc Zalo OA EVNNPC … với đầy đủ thông tin về thời gian, khu vực mất điện.

Tuy nhiên, do giới hạn số ký tự, nên đôi khi không thể trình bày chi tiết lý do kỹ thuật hoặc mức độ cấp thiết của việc ngừng điện. Điều này dễ dẫn đến sự hiểu lầm rằng ngành điện ngừng điện không có lý do chính đáng, từ đó gây nên bức xúc không đáng có từ phía khách hàng. Đây là điều mà ngành điện rất trăn trở và rất mong muốn nhận được sự cảm thông chia sẻ từ người dân.

Mong muốn người dân và khách hàng hiểu được công việc của người thợ điện không chỉ cực nhọc mà còn tiềm ẩn vô số rủi ro. Đặc biệt là trong những ngày nắng đỉnh điểm, nhiệt độ trên cột điện có thể vượt ngưỡng 50 độ C. Các thiết bị, dụng cụ trở nên bỏng rát, mồ hôi tuôn ra như tắm, cùng với bộ đồ bảo hộ kín mít khiến việc hô hấp càng thêm khó khăn đối với họ. Nhưng dù gian khổ là vậy, họ vẫn phải giữ sự tỉnh táo, cẩn trọng trong từng thao tác – bởi chỉ một sơ suất nhỏ cũng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng.

Người công nhân điện lực không mong cầu lời khen, cũng không đòi hỏi đãi ngộ lớn lao. Điều họ mong mỏi nhất – chính là sự thấu hiểu và cảm thông. Bởi chỉ cần người dân hiểu rằng: “Không ai tự nhiên muốn trèo cột giữa trưa hè để sửa điện”, thì những hy sinh thầm lặng ấy sẽ bớt đi sự đơn độc, và thêm phần ý nghĩa.