Nỗi ám ảnh mang tên trang trại lợn

Thanh Hóa là địa phương có diện tích rộng với 11 huyện miền núi là điều kiện thích hợp cho phát triển chăn nuôi, trong đó có lợn. Nhiều nhà đầu tư đã chọn nơi này thành điểm đến phát triển trang trại quy mô lớn. Từ năm 2020 đến năm 2023, UBND tỉnh Thanh hóa đã chấp thuận chủ trương đầu tư cho hơn 30 dự án chăn nuôi lợn với tổng mức đầu tư trên 17.000 tỷ đồng.

Toàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 1,3 triệu con lợn, được nuôi theo hình thức trang trại, chiếm 45% tổng đàn lợn, với sản lượng thịt hơi hàng năm khoảng 165.000 tấn. Các trang trại quy mô lớn tại các huyện miền núi thấp như Ngọc Lặc, Cẩm Thủy, Thạch Thành, Bá Thước, Lang Chánh, Như Xuân.

Doanh thu từ lĩnh vực chăn nuôi lợn góp phần quan trọng vào tăng trưởng sản xuất nông nghiệp của tỉnh Thanh Hóa và góp phần giải quyết việc làm và đem lại nguồn thu nhập cho lao động địa phương. Tuy nhiên, thời gian đây, một số trang trại chăn nuôi lợn với quy mô lớn trên địa bàn tỉnh này, đã gây hệ lụy về môi trường, khiến người dân bức xúc.

Đơn cử như Trang trại chăn nuôi lợn của Công ty cổ phần đầu tư nông nghiệp Agri-Vina được thành lập năm 2023 tại xã Tân Phúc (Lang Chánh) gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang cùng đoàn công tác ở trang trại chăn nuôi heo của doanh nghiệp nêu trên, ghi nhận tại trang trại đang nuôi trên 20.000 con heo thịt, trọng lượng 40-100kg. Về thông tin người dân phản ánh hoạt động nuôi heo của Công ty cổ phần đầu tư nông nghiệp Agri-Vina làm phát sinh mùi hôi, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh thời gian qua là đúng.

Nguyên nhân do việc quản lý, vận hành máy phát điện sử dụng khí gas chưa đúng quy trình, dẫn đến khí biogas bị rò rỉ, thoát ra môi trường; lớp lưới chắn mùi hôi phía sau các dãy chuồng nuôi bị hở, không đảm bảo kín khít; khí thải, mùi hôi tại một số vị trí chuồng trại thoát ra không được xử lý, giảm thiểu; việc sử dụng hóa chất, chế phẩm vi sinh để xử lý, giảm thiểu mùi hôi chuồng nuôi không đảm bảo liều lượng.

Tuy doanh nghiệp đã có nhiều nỗ lực áp dụng các biện pháp giảm thiểu khí thải, nhưng việc xử lý mùi hôi vẫn chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến khu dân cư xung quanh.

Chính quyền địa phương, cơ quan chức năng đã vào cuộc xem xét, xử lý trách nhiệm của doanh nghiệp, nhưng tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn chưa được khắc phục, gây bức xúc trong dân, dẫn đến tình trạng khiếu kiện và tập trung đông người trước trang trại.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Lê Đức Giang yêu cầu đình chỉ hoạt động trang trại chăn nuôi lợn công nghệ cao tại xã Tân Phúc của Công ty cổ phần đầu tư nông nghiệp Agri-Vina từ ngày 30/7. Yêu cầu doanh nghiệp rà soát lại toàn bộ các nguồn phát sinh mùi hôi để có phương án xử lý, điều chỉnh biện pháp xử lý phù hợp, triệt để.

Thời điểm tháng 10/2023, trang trại này cũng đã bị Sở Tài nguyên và Môi trường Thanh Hóa xử phạt 95 triệu đồng liên quan đến vấn đề môi trường gây ảnh hưởng đến đời sống người dân địa phương.

Ngoài Công ty cổ phần đầu tư nông nghiệp Agri-Vina, mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cũng ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 120 triệu đồng đối với Công ty Cổ phần chăn nuôi Tâm Việt (xã Bãi Trành, huyện Như Xuân).

Doanh nghiệp này bị xử phạt vì 2 hành vi vi phạm: xả nước thải có chứa các thông số môi trường thông thường vượt quy chuẩn về kỹ thuật chất thải; thực hiện không đúng một trong các nội dung của giấy phép môi trường đã được cấp.

Trước đó, người dân xã Nghĩa Yên, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An, phản ánh nguồn nước suối Khe Sào (chảy từ huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa sang huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An) đổi màu đen ngòm bất thường, bốc mùi hôi thối.

Cơ quan chức năng của 2 tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An đã vào cuộc lấy mẫu kiểm tra để làm rõ sự việc. Kết quả kiểm tra cho thấy, nước thải sau khi đã qua xử lý tại trang trại bị tái ô nhiễm do tù đọng lâu ngày và do tác động của thời tiết, dẫn đến làm tăng nồng độ các chất ô nhiễm trong nước.

Ngoài ra, hồ chứa nước tại trang trại không được lót bạt thành đáy, đảm bảo chống thấm, dẫn đến nước rò rỉ, thẩm thấu ra Khe Sào. Kết quả phân tích mẫu nước Khe Sào và khe nước từ trang trại chảy ra suối Tổng Kho có chất lượng xấu, nhiều chỉ tiêu ô nhiễm về hữu cơ và dinh dưỡng ở mức cao, không đáp ứng được mục tiêu bảo vệ sức khỏe con người.

Tại kỳ họp HĐND tỉnh vừa qua, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Đỗ Minh Tuấn, cho biết, chúng ta chào đón các nhà đầu tư vào địa bàn nhưng không đánh đổi kinh tế với môi trường. Kiên quyết không chấp thuận chủ trương đầu tư đối với những dự án có nguy cơ ảnh hưởng đến môi trường. Có những dự án đã được chấp thuận đầu tư từ nhiều năm trước nhưng quá trình hoạt động gây ô nhiễm môi trường thì phải xử lý dứt điểm.

Những trang trại chăn nuôi lợn để xảy ra ô nhiễm cần phải xử lý nghiêm. Đồng thời xem xét trách nhiệm của các tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan. Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa yêu cầu các ngành chức năng và địa phương cần có biện pháp quyết liệt, đồng bộ, tăng cường sự giám sát của nhân dân để chăn nuôi bền vững, an toàn.