Siết chặt nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật: Cần chế tài mạnh tay

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) mới đây đã đề xuất bổ sung chế tài nhằm xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm.

Khi lòng tin đặt nhầm chỗ

Trong những năm gần đây, việc nghệ sĩ, người nổi tiếng tham gia quảng cáo sản phẩm trên mạng xã hội đã trở nên phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những hoạt động quảng bá minh bạch và đúng quy định, không ít trường hợp nghệ sĩ lợi dụng uy tín cá nhân để tiếp thị những sản phẩm, dịch vụ không đảm bảo chất lượng, thậm chí là sai sự thật.

Những nội dung này lan truyền rộng rãi, ảnh hưởng trực tiếp đến nhận thức và hành vi tiêu dùng của công chúng, đặc biệt là giới trẻ - nhóm đối tượng dễ bị tác động bởi hình ảnh của người nổi tiếng.

Hệ quả không chỉ là những tổn thất về tài chính với người tiêu dùng, mà còn gây tổn hại niềm tin vào hoạt động quảng cáo, ảnh hưởng tiêu cực đến hình ảnh của giới nghệ sĩ và môi trường nghệ thuật nói chung.

Thống kê trong thời gian gần đây cho thấy, nhiều trường hợp vi phạm đã bị xử lý nghiêm. Điển hình là vụ việc ngày 19/5 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C01) đã khởi tố, bắt tạm giam hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên để điều tra hành vi “Lừa dối khách hàng”, liên quan đến hoạt động quảng bá sản phẩm sai sự thật. Trong cùng vụ án, một số nhân vật nổi tiếng khác cũng bị điều tra và xử lý.

Trước đó, diễn viên Doãn Quốc Đam, Vân Hugo, MC Hoàng Linh hay nghệ sĩ Hồng Vân, Cát Tường cũng từng phải lên tiếng xin lỗi công chúng vì quảng bá những sản phẩm không được kiểm chứng rõ ràng.

Đề xuất xử nghiêm tổ chức, cá nhân quảng cáo sai sự thật

Trước thực trạng này, ngày 17/5, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ VHTT&DL khẩn trương nghiên cứu, đề xuất bổ sung các quy định xử lý đối với tổ chức, cá nhân quảng cáo sai sự thật, đặc biệt là nghệ sĩ, người nổi tiếng sử dụng danh tiếng cá nhân để tiếp thị sai lệch trên môi trường số.

Thực hiện chỉ đạo, Bộ VHTT&DL vừa giao Vụ Pháp chế chủ trì, phối hợp với Thanh tra Bộ và các đơn vị chuyên môn như Cục Nghệ thuật biểu diễn, Cục Điện ảnh, Cục Bản quyền tác giả, Cục Báo chí, Cục Phát thanh – Truyền hình và Thông tin điện tử, Cục Xuất bản In và Phát hành… xây dựng và đề xuất bổ sung chế tài xử lý phù hợp.

Theo đó, trọng tâm của đề xuất là xử lý các hành vi quảng cáo sai lệch do nghệ sĩ, người nổi tiếng thực hiện trên mạng xã hội – nơi hoạt động quảng cáo diễn ra sôi động nhưng thiếu kiểm soát. Các đơn vị chuyên môn cũng được giao nhiệm vụ tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm trong hoạt động quảng cáo, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan truyền thông để phát hiện kịp thời các dấu hiệu sai phạm.

Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Trịnh Thị Thủy nhấn mạnh: “Việc đề xuất chế tài là cần thiết để lập lại trật tự trong lĩnh vực quảng cáo, đặc biệt trong bối cảnh người nổi tiếng có tầm ảnh hưởng lớn tới công chúng, cần được gắn với trách nhiệm xã hội rõ ràng.”

Hiện nay, theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP, cá nhân quảng cáo sai lệch về sản phẩm, dịch vụ có thể bị xử phạt từ 60 đến 80 triệu đồng và buộc gỡ bỏ nội dung vi phạm. Tuy nhiên, mức xử phạt này được đánh giá là chưa đủ sức răn đe với những người có thu nhập cao từ quảng cáo. Trường hợp tái phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự năm 20, với các tội danh như “Quảng cáo gian dối” hoặc “Lừa dối khách hàng.”

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ ngày 6/4, Thứ trưởng Bộ VHTT&DL Lê Hải Bình cũng cho biết, các cơ quan chức năng đang sửa đổi Luật Quảng cáo, trong đó có nội dung đề xuất tăng chế tài xử phạt hoặc cấm người nổi tiếng vi phạm quảng cáo tiếp tục hoạt động nghệ thuật, hạn chế xuất hiện trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội.

Dư luận và giới chuyên môn kỳ vọng, việc bổ sung, hoàn thiện chế tài sẽ tạo bước chuyển rõ rệt trong quản lý hoạt động quảng cáo, đặc biệt là trên môi trường mạng. Quan trọng hơn, nghệ sĩ – với sức ảnh hưởng của mình – cần được nhắc nhở và ràng buộc bằng pháp luật để trở thành những người truyền tải thông điệp có trách nhiệm, trung thực và chuẩn mực đến công chúng.