TANDTC giải trình, tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội về các dự án Luật

Trình bày tóm tắt báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật, Phó Chánh án Tòa án nhân dân tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết, TANDTC đã giải trình đầy đủ các ý kiến của đại biểu Quốc hội 18 vấn đề.

TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài

Về ý kiến đề nghị giao TAND cấp tỉnh có thẩm quyền xét xử sơ thẩm quyết định hành chính, hành vi hành chính của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài thương mại, bắt giữ tàu bay, tàu biển, vụ án có tính chất phức tạp hoặc yếu tố nước ngoài….

Theo Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến, TANDTC thấy rằng việc chuyển giao toàn bộ thẩm quyền xét xử theo thủ tục sơ thẩm đối với các loại vụ án hành chính, vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, lao động, phá sản cho TAND khu vực đã được thể hiện trong Đề án “Tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy TAND bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp trong thời kỳ mới”, được Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thông qua. “Do vậy, TANDTC xin phép được giữ như dự thảo”.

Về thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, theo Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến, TANDTC đã dự thảo sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 36 Bộ luật Tố tụng dân sự theo hướng “Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định Tòa Kinh tế thuộc một số TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc; phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa Kinh tế thuộc một số TAND khu vực đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc”.

Về ý kiến đề nghị rà soát lại các quy định liên quan đến sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ để quy định thẩm quyền giải quyết các vụ việc này cho đầy đủ, đồng bộ; đề nghị quy định thẩm quyền giải quyết phá sản theo hướng “Tòa Phá sản TAND khu vực có thẩm quyền giải quyết phá sản đối với doanh nghiệp, hợp tác xã có trụ sở chính trong phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa Phá sản thuộc TAND khu vực đó”. TANDTC tiếp thu các ý kiến này và đã chỉnh lý tại dự thảo Luật .

Tăng cường trách nhiệm giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án TAND cấp tỉnh

Về ý kiến cho rằng khoản 10 Điều 1 dự thảo luật (sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 194 Bộ luật Tố tụng dân sự) giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện quy định: “Quyết định của Chánh án là quyết định cuối cùng”; đề nghị nghiên cứu bổ sung cơ chế khiếu nại lên Chánh án TANDTC trong trường hợp đặc biệt.

Theo Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến, TANDTC thấy rằng với mô hình tổ chức Tòa án gồm 3 cấp theo định hướng sắp xếp, tinh gọn bộ máy Tòa án như hiện nay; nếu duy trì cơ chế giải quyết khiếu nại như tại khoản 7 Điều 194 Bộ luật Tố tụng dân sự sẽ dẫn đến việc giải quyết khiếu nại nhiều cấp, không có điểm dừng hợp lý; không tương thích với Điều 1 Luật Tố tụng hành chính về giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện và các cơ chế giải quyết khiếu nại, tố cáo trong hoạt động tố tụng khác.

Do vậy, TANDTC giữ như dự thảo Luật về bãi bỏ khoản 7 Điều 194 và tiếp thu ý kiến của Đại biểu Quốc hội, sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 194 Bộ luật Tố tụng dân sự theo hướng “Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án Tòa án trên một cấp trực tiếp là quyết định cuối cùng” để rút ngắn thủ tục, thời gian giải quyết, đồng thời, tăng cường trách nhiệm giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án TAND cấp tỉnh.

Tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận công lý

Về ý kiến đề nghị nghiên cứu, quy định theo hướng: TAND khu vực có thẩm quyền xét xử vụ án hành chính là Tòa án nơi cơ quan, người có thẩm quyền ra quyết định hành chính, có hành vi hành chính.

Theo Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến, TANDTC thấy rằng việc quy định các loại khiếu kiện hành chính khác nhau thuộc phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các TAND khu vực khác nhau là nhằm bảo đảm hài hòa, hợp lý giữa các mục tiêu tạo điều kiện thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận công lý, tham gia tố tụng tại Tòa án; khả năng tham gia tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho các bên tham gia tố tụng trong việc tiếp cận, thu thập tài liệu, chứng cứ để giải quyết vụ án.

Về ý kiến đề nghị rà soát Luật Tư pháp người chưa thành niên… TANDTC thấy rằng việc thay đổi thẩm quyền xét xử của TAND không ảnh hưởng đến các chính sách nhân văn, đặc thù đối với người chưa thành niên được quy định trong Luật Tư pháp người chưa thành niên như: đối tượng được áp dụng các biện pháp xử lý chuyển hướng, thẩm quyền của Tòa án trong việc quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng, thi hành quyết định áp dụng biện pháp xử lý chuyển hướng hay các thủ tục tố tụng đặc thù. “TANDTC đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan rà soát các quy định của Luật để cập nhật, bổ sung, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, khả thi của hệ thống pháp luật”- Phó Chánh án Nguyễn Văn Tiến thông tin.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao tinh thần làm việc của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra; nhất trí với nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị TANDTC phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp và các cơ quan liên quan tiếp thu tối đa các ý kiến, bảo đảm tính đồng bộ của dự thảo Luật với hệ thống pháp luật.