Tăng mức bồi dưỡng cho Hội thẩm nhân dân khi tham gia xét xử phiên tòa

Phụ cấp xét xử đối với Hội thẩm: 900.000 đồng/người/ngày

TANDTC nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Sơn La do Ban Dân nguyện của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển, với nội dung: “Đề nghị xem xét sửa đổi tăng mức chế độ bồi dưỡng tính theo ngày thực tế tham gia xét xử phiên tòa, phiên họp giải quyết việc dân sự. Đối với ngày làm việc nghiên cứu hồ sơ tại Tòa án các cấp đối với Hội thẩm tại điểm d khoản 1 Điều 2 Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg cho Hội thẩm nhân dân tham gia khi xét xử nên quy định rõ tối đa số ngày nghiên cứu được hưởng chế độ bồi dưỡng".

Vấn đề trên, TANDTC cho biết: Về việc sửa đổi tăng mức chế độ bồi dưỡng tính theo ngày thực tế tham gia xét xử phiên tòa, phiên họp giải quyết việc dân sự.

Cụ thể, Pháp lệnh Chi phí tố tụng số 05/20/UBTVQH được Ủy ban Thường vụ Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XV thông qua ngày 11/12/20. Theo quy định tại Pháp lệnh nêu trên, kể từ khi có hiệu lực thi hành (ngày 01/7/2025), mức chi của một số chi phí tố tụng sẽ được điều chỉnh tăng như sau:

- Chi phí thù lao cho người được mời tham gia xem xét thẩm định tại chỗ, xem xét tại chỗ: 200.000 đồng/người/ngày.

- Phụ cấp xét xử đối với Hội thẩm: 900.000 đồng/người/ngày.

- Chi phí thù lao cho bào chữa viên nhân dân: 700.000 đồng/người/ngày.

- Chi phí thù lao cho người làm chứng, người chứng kiến: 200.000 đồng/người/ngày.

- Chi phí thù lao tham gia phiên tòa, phiên họp giải quyết vụ việc, vụ án: 200.000 đồng/người/ngày.

Căn cứ Điều 71 Pháp lệnh số 05/20/UBTVQH, kinh phí chi trả chi phí tố tụng mà được bảo đảm từ ngân sách nhà nước, được bố trí trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm của Tòa án. Tuy nhiên, dự toán năm 2025 của TANDTC được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 23/QĐ-TTg ngày 06/12/20 chưa bao gồm kinh phí để thực hiện Pháp lệnh nêu trên.

TANDTC đã có Công văn gửi Bộ Tài chính đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền bổ sung dự toán. TANDTC đề nghị các Đại biểu Quốc hội tiếp tục quan tâm, có ý kiến để sớm bổ sung kinh phí, giúp TANDTC kịp thời tổ chức thực hiện Pháp lệnh tại thời điểm có hiệu lực thi hành.

Đối với việc quy định rõ số ngày nghiên cứu tối đa được hưởng chế độ bồi dưỡng đối với Hội thẩm: Trong quá trình xét xử, Tòa án căn cứ vào tính chất, nội dung, mức độ phức tạp của từng vụ án, vụ việc và số lượng tài liệu, hồ sơ cần phải nghiên cứu đề xác định số ngày nghiên cứu của Hội thẩm. TANDTC sẽ tổng hợp, nghiên cứu, đánh giá thực tiễn thời gian nghiên cứu hồ sơ của Hội thẩm, nếu phát hiện vướng mắc cần có quy định để áp dụng thống nhất thì sẽ ban hành văn bản hướng dẫn nhằm dảm bảo xác định chính xác thời gian thực tế nghiên cứu hỗ sơ của Hội thẩm, hạn chế tối đa tình trạng lợi dụng quy định của pháp luật.

Các trụ sở TAND được đầu tư năm 2020 trở lại đây đều có phòng dành riêng cho Hội thẩm nhân dân

Về kiến nghị: “Đề nghị TANDTC quan tâm bố trí kinh phí đầu tư, xây dựng trụ sở làm việc của TAND cấp huyện đảm bảo yêu cầu cải cách tư pháp, trong đó quan tâm bố trí phòng làm việc và các điều kiện làm việc cho Đoàn Hội thẩm nhân dân theo quy định; Hướng dẫn TAND, Đoàn Hội thẩm quy trình lập dự toán, thanh quyết toán kinh phí đảm bảo hoạt dộng, hỗ trợ hoạt động của Đoàn Hội thẩm nhân dân các cấp”.

Đối với vấn đề trên, TANDTC cho biết: Về việc bố trí kinh phí đầu tư, xây dựng trụ sở làm việc của TAND cấp huyện đảm bảo yêu cầu cải cách tư pháp, trong đó quan tâm bố trí phòng làm việc và các điều kiện làm việc cho Đoàn Hội thẩm nhân dân theo quy định.

Thực hiện các chủ trương của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp; Quốc hội, Chính phủ và TANDTC luôn coi công tác bảo đảm cơ sở vật chất, điều kiện làm việc cho cán bộ, công chức TAND cũng như các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan là một nhiệm vụ quan trọng, nòng cốt. Trong đó, ưu tiên tập trung đầu tư cho các TAND có trụ sở chật hẹp, xuống cấp nghiêm trọng và lượng án phải giải quyết lớn.

Năm 20, TANDTC đã hoàn thành đầu tư xây dựng trụ sở làm việc TAND tỉnh Sơn La theo mô hình mới bảo đảm nâng cao điều kiện làm việc cho cán bộ, công chức TAND tỉnh.

Theo kế hoạch, năm 2025 TANDTC sẽ triển khai dự án “Đầu tư, nâng cấp, sửa chữa và xây dựng trụ sở làm việc TAND các cấp (giai đoạn 1), trong đó có dự án thành phần xây dựng trụ sở làm việc TAND huyện Thuận Châu, tỉnh Sơn La. Các trụ sở TAND cấp huyện tại tỉnh Sơn La sẽ được TANDTC quan tâm đầu tư trong các Kế hoạch đầu tự công trung hạn giai đoạn tiếp theo của hệ thống TAND.

Trong giai đoạn hiện nay, TANDTC đang đầu tư xây dựng trụ sở TAND với quy mô theo thỏa thuận tại Công văn số 10569/BTC-QLCS ngày 01/9/2020 của Bộ Tài chính về tiêu chuẩn, định mức trụ sở làm việc TAND cấp tỉnh, TAND cấp huyện, trong đó phần diện tích phục vụ Hội thẩm nhân dân là 20m2 đối với trụ sơ TAND cấp huyện. Do vậy, các trụ sở TAND được đầu tư từ năm 2020 trở lại đây đều có phòng dành riêng cho Hội thẩm nhân dân.

Về việc hướng dẫn TAND, Đoàn Hội thẩm quy trình lập dự toán, thanh quyết toán kinh phí đảm bảo hoạt động, hỗ trợ hoạt động của Đoàn Hội thẩm nhân dân các cấp.

TANDTC cho biết, căn cứ Quy chế Tổ chức và hoạt động của đoàn Hội thẩm được ban hành kèm theo Nghị quyết số 1213/2016/UBTVQH13 ngày 13/6/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hàng năm, TANDTC đã hướng dẫn TAND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương lập dự toán kinh phí hoạt động của Đoàn Hội thẩm, sau đó, tổng hợp dự toán toàn hệ thống gửi Bộ Tài chính theo quy định.

Nội dung bao gồm: (1) Kinh phí tổ chức hội nghị, hội thảo, tọa đàm để thực hiện trách nhiệm, quyền của Đoàn Hội thẩm; (2) Phụ cấp hoạt động hàng tháng đối với Trưởng đoàn, Phó Trưởng đoàn Đoàn Hội thẩm.

Căn cứ dự toán được Bộ Tài chính giao hằng năm và Quyết định số 676/2016/QĐ-TANDTC-KHTC ngày 23/9/2016 của Chánh án TANDTC về việc phân cấp quản lý ngân sách nhà nước và quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình trụ sở làm việc TAND địa phương, TANDTC đã phân bổ và hướng dẫn quản lý, sử dụng kinh phí hỗ trợ hoạt động của Đoàn Hội thẩm, cụ thể như sau:

Kinh phí tổ chức hội nghị, tổng kết công tác Hội thẩm: Được phân bổ cho đầu mối là TAND cấp tỉnh để cân đối, tổ chức thực hiện trong toàn tỉnh nhằm phù hợp với tình hình thực tế của mỗi địa phương. Căn cứ yêu cầu nhiệm vụ, TANDTC tỉnh có thể giao Văn phòng TAND tỉnh tổ chức thực hiện hoặc phân bổ cho cấp huyện để tự thực hiện.

Phụ cấp hoạt động hằng tháng đối với Trưởng đoàn Hội thẩm (Bằng 40% mức lương cơ sở), Phó Trưởng đoàn Hội thẩm (bằng 30% mức lương cơ sở): Được phân bổ chi tiết tới từng đơn vị dự toán (TAND cấp tỉnh và TAND cấp huyện) để thanh toán theo đúng quy định.

Bên cạnh nguồn kinh phí do TANDTC phân bổ, một số Đoàn Hội thẩm được ngân sách địa phương hỗ trợ kinh phí hoạt động. Trong trường hợp này, các nội dung chi sẽ do Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân địa phương ban hành hướng dẫn quản lý, sử dụng theo đặc thù của từng đơn vị, căn cứ theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước và các văn bản hướng dẫn.