Sự xuất hiện của một số ca khúc c nội dung th tục, phản cảm trên các nền tảng mạng xã hội trong thời gian gần đây đang khiến dư luận bức xúc. Hiện tượng "nhạc rác" ny khng mới, nhưng ngy cng xuất hiện nhiều hơn, nguy cơ tác động tiêu cực đến nhận thức của người nghe, nhất l giới trẻ. Mới đây, trong chương trình "Gc nhìn văn ha" VTV đã đưa vấn đề ny ra để bn một cách cng khai v lên án mạnh mẽ.
Những cái tên như Phí Phương Anh, Bình Gold, Rhymastic,... cùng với những sản phẩm âm nhạc của họ đã được nhắc đến như một minh chứng cho những sản phẩm âm nhạc "nhảm nhí và dung tục", đã nghiễm nhiên xuất hiện và chễm chệ ở showbiz Việt.
Với lời lẽ gây sốc hay với thứ âm nhạc khá bắt tai, những ca khúc này đã nhanh chóng gây bão khi mới vừa ra mắt. Không thể phủ nhận đây là thứ âm nhạc được yêu thích chính bởi sự phóng khoáng, mới lạ.
Nhưng điều đó không đồng nghĩa là phải chấp nhận sự lệch lạc, dung tục, phản cảm. Khi tiếp nhận ca khúc có nội dung thô tục, trẻ em là đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất vì nhận thức chưa đầy đủ, dẫn đến suy nghĩ và hành vi lệch lạc.
Thậm chí, những ca khúc có nội dung trái thuần phong mỹ tục còn làm thay đổi quan điểm và giá trị đạo đức của nhiều người trẻ. Điển hình như bài hát Thôi anh không chơi của Binz được không ít người coi như là "bài hát truyền thống" của "dân bay", vì họ cảm thấy có phần hãnh diện khi "thú vui thời thượng" của họ hiện diện trong bài hát do "ngôi sao" của giới underground thể hiện.
Điều này ít nhiều tạo nên tình trạng ngộ nhận với người chưa đủ trưởng thành, từ đó dễ a dua, "trang bị" cho mình các "thú vui thời thượng". Nguy hiểm hơn, ca khúc thô tục còn là tác nhân kích thích cảm xúc tiêu cực, cổ súy cho lối sống tự do, buông thả.
Mới đây nhất là MV "Sashimi" của Chi Pu được phát hành vào ngày 9/9 vừa qua. "Cô gái này lần nào tung ra sản phẩm âm nhạc cũng gây bão dư luận nhưng đáng tiếc không phải khen mà là những bình luận tiêu cực.
Nhiều nhà báo chuyên mảng âm nhạc đã nhận định đây là một video ca nhạc gợi dục, phản cảm với ca từ dung tục, sáo rỗng. Không ít nhạc sĩ đã phải thốt lên: Đây là rác".
Cụ thể, bài hát của Chi Pu có câu: “Sashimi kimochi/ Đồ ăn phải ngon thì anh mới thèm/ Phải tươi thật tươi thì anh mới quay lại/ Cũng như tình yêu phải luôn giữ gìn cho tươi và ngon cả ngày thêm rượu mơ là anh chết ngay”.
Đáng nói, cụm từ “sashimi kimochi” được nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Trong đó, sashimi chỉ đồ tươi sống, còn kimochi trong tiếng Nhật đôi khi được dùng theo hướng nhạy cảm.
Trước khi được phát hành, "Sashimi" của Chi Pu đã vướng những ồn ào. Ở poster quảng bá bài hát được tung ra ngày 1/9, Chi Pu vướng tranh cãi sao chép ý tưởng của Lisa. Khán giả chỉ ra kiểu tóc, trang phục, cách tạo dáng của Chi Pu giống Lisa trong đợt nữ ca sĩ quảng bá bài hát Lalisa.
Đáp lại những tranh cãi, nhạc sĩ Hứa Kim Tuyền phân trần lời ca khúc đơn giản là trải nghiệm của một thực khách đi ăn sashimi. Nhân vật chính trong ca khúc là cô chủ quán, mời gọi khách ăn sashimi.
Đây không phải lần đầu tiên Chi Pu vấp chỉ trích vì MV có nội dung phản cảm. Năm 2018, MV "Mời anh vào team em" dù được gắn mác 16+ nhưng cũng có nhiều cảnh khiến khán giả "đỏ mặt".
Trong MV, Chi Pu vào vai một cô gái muốn níu chân anh chàng điển trai ở bên mình bằng mọi giá. Hết cởi áo để lộ cơ thể bán nude, Chi Pu lại chạm ngực mình vào mặt bạn diễn và làm nhiều hành động mô phỏng các hoạt động gợi dục một cách lộ liễu.
Nhìn những hình ảnh này, khán giả hoang mang không biết mình đang xem một MV ca nhạc hay một đoạn phim 18+.
Dù vậy, điểm chung trong tất cả các MV của Chi Pu là sự đầu tư về mặt hình ảnh. Song, điều này không thể che mờ điểm khuyết lớn nhất, đó là giọng hát.
Giọng ca sinh năm 1993 hát ngang, thiếu nội lực và xử lý các điểm ngắt không có năng lượng. Mạch ca khúc Sashimi như đang trôi trên một đường thẳng, không thể để lại bất kỳ ấn tượng nào vì thiếu cao trào.
Điều này cũng xảy ra tương tự với Bình Gold. Bốc bát họ, Ông bà già tao lo hết, Trơn, Quan hệ rộng, Lái máy bay đều bị chỉ trích dung tục.
Các MV bị chỉ trích có nhiều cảnh quay tiêu cực, khoe mẽ với những nhân vật nữ mặc đồ hở hang, động tác phản cảm. Tiêu đề lẫn ca từ các ca khúc cũng được nhận xét vô nghĩa, nhảm nhí.
Sau nhiều lần phản ánh, tất cả MV bị chỉ trích dung tục của Bình Gold đã biến mất trên YouTube.
Trong bối cảnh ca khúc, MV dung tục tràn lan trên mạng xã hội, giới chuyên môn cho rằng những sản phẩm phản cảm cần bị xử phạt. Theo giới chuyên môn, những ca khúc dung tục có thể ảnh hưởng đến khán giả, đặc biệt trẻ nhỏ.
Sự ra đời, tồn tại của ca khúc có nội dung, ca từ dung tục, lệch lạc phần nào phản ánh cái nhìn sai lệch của một bộ phận giới trẻ, không ý thức được bản thân (kể cả người làm nhạc và người nghe nhạc)…
Vì thế, cần kiên quyết loại bỏ loại ca khúc này, để âm nhạc thật sự được tồn tại như vốn có là đẹp từ giai điệu, nội dung đến ca từ. Trước hết, cần sự quyết liệt vào cuộc của các cơ quan quản lý trong việc siết chặt hoạt động phổ biến, phát tán sản phẩm âm nhạc lên các nền tảng mạng xã hội; thực hiện nghiêm quy định hiện hành về xử phạt vi phạm.
Như Điều 3, Nghị định 144/2020/NĐ-CP quy định cấm trong hoạt động nghệ thuật biểu diễn, gồm: "1. Chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; 2. Xuyên tạc lịch sử, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; xâm phạm an ninh quốc gia; phủ nhận thành tựu cách mạng; xúc phạm lãnh tụ, anh hùng dân tộc, danh nhân; phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xúc phạm tín ngưỡng, tôn giáo; phân biệt chủng tộc; xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân. 3. Kích động bạo lực, tuyên truyền chiến tranh xâm lược, gây hận thù giữa các dân tộc và nhân dân các nước, ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại. 4. Sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc, tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng và tâm lý xã hội".
Nếu vi phạm những điều khoản cấm ở Điều 3 sẽ bị Bộ Thông tin và Truyền thông xem xét, xử lý. Bên cạnh đó, khoản 3 Điều 13, Nghị định 38/2021/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo cũng đã nêu rất rõ hình thức xử phạt.
Cụ thể: quy định phạt tiền từ 30 đến 40 triệu đồng đối với hành vi lưu hành bản ghi âm, ghi hình có nội dung kích động bạo lực; ảnh hưởng xấu đến quan hệ đối ngoại; sử dụng trang phục, từ ngữ, âm thanh, hình ảnh, động tác, phương tiện biểu đạt, hình thức biểu diễn hành vi trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc; tác động tiêu cực đến đạo đức, sức khỏe cộng đồng, tâm lý xã hội.
Cùng với biện pháp cần thiết của cơ quan quản lý, công chúng cũng chính là người giám sát hiệu quả nhất. Bởi thế, công chúng cần tự trang bị "bộ lọc" cần thiết cho bản thân bằng cách lựa chọn ca khúc lành mạnh; có thái độ dứt khoát tẩy chay, không chấp nhận sản phẩm âm nhạc "lỗi", ca từ cổ vũ lối sống lệch lạc lại trở thành bình thường trong sinh hoạt âm nhạc đại chúng.
Đối với các nghệ sĩ cần luôn xác định trào lưu âm nhạc thời thượng nào rồi cũng sẽ lụi tàn theo thời gian, song hình ảnh "không sạch" khi làm nghệ thuật sẽ bám theo nghệ sĩ suốt sự nghiệp.
Vì thế, quan trọng nhất vẫn là mỗi nghệ sĩ cần tự trau dồi, nỗ lực, tự chịu trách nhiệm với sản phẩm âm nhạc, uy tín âm nhạc của mình, không chiều theo thị hiếu tiêu cực dễ dãi.