Chính trị

Tiếp tục hoàn thiện vai trò VKS khi khởi kiện vụ án dân sự công ích

Duy Tuấn - Hữu Tuấn • 30/05/2025 - 06:13

Tiếp tục chương trình Kỳ họp 9, ngày 29/5, Quốc hội thảo luận ở Hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc thí điểm Viện kiểm sát nhân dân khởi kiện vụ án dân sự để bảo vệ quyền dân sự của các chủ thể là nhóm dễ bị tổn thương hoặc bảo vệ lợi ích công.

Nêu ý kiến, Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung - Đoàn ĐBQH tỉnh Long An đề nghị bổ sung vào dự thảo Nghị quyết quy định: "Viện kiểm sát trong vụ án dân sự công ích là người khởi kiện, có quyền và nghĩa vụ như nguyên đơn theo quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự" đồng thời với những cơ chế khác về vai trò tham gia tố tụng của Viện kiểm sát (VKS) như trong dự thảo nghị quyết đã nêu.

Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị bổ sung trong các vụ án do Viện kiểm sát khởi kiện, Viện kiểm sát cấp trên thực hiện chức năng kiểm sát hoạt động tố tụng.

Về lâu dài, sau khi thực hiện Nghị quyết thí điểm này, cần hướng đến xác định xây dựng một cơ chế đặc biệt như mô hình của một số quốc gia, nơi công tố có quyền khởi kiện để bảo vệ lợi ích công, nhưng không đồng thời làm chức năng giám sát tố tụng.

Giải trình, tiếp thu vấn đề đại biểu quan tâm, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Nguyễn Huy Tiến cho biết, việc khởi kiện của Viện kiểm sát theo dự thảo Nghị quyết hoàn toàn khác với khởi kiện trong vụ án dân sự thông thường.

Theo đó, Viện kiểm sát đại diện cho cơ quan công quyền bảo vệ trật tự pháp luật chung, không phải bảo vệ quyền lợi cho mình. "Viện kiểm sát không làm đơn mà ra quyết định khởi kiện".

Khởi kiện của VKS là bảo vệ việc thực hiện công quyền, quản lý trật tự của Nhà nước và đảm bảo trật tự xã hội nhưng không đến mức hình sự.

"Quy định khởi kiện của VKS vì lợi ích công, vì cái chung thì không có chuyện nộp án phí và không có chuyện thỏa thuận", Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến nói.

Về đối tượng khởi kiện, các đại biểu đồng tình cao với 4 lĩnh vực công và nhóm người yếu thế. Viện trưởng Nguyễn Huy Tiến cho biết đây là vấn đề rất lớn, rất rộng, nhưng chỉ lựa chọn một số lĩnh vực thí điểm.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phối hợp với Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tiếp thu, giải trình đầy đủ ý kiến của ĐBQH để chỉnh lý dự thảo Nghị quyết; báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét thông qua vào cuối Kỳ họp.